Cảm hóa đối tượng quan trọng như phá án

Trong những năm qua, cùng với việc hoàn thành tốt công tác nghiệp vụ, Ðại úy Nguyễn Xuân Ðiệp đã không ngừng nghiên cứu, tiếp thu các kiến thức mới, phục vụ có hiệu quả quá trình công tác.

Đội phó Nguyễn Xuân Điệp gây ấn tượng đặc biệt với tôi bởi vẻ bề ngoài thư sinh, trắng trẻo... nhưng tiếp xúc với anh và nghe anh kể những câu chuyện phá án, tôi hiểu rằng, đằng sau vẻ bề ngoài thân thiện ấy, là một tinh thần cương nghị, kiên quyết đấu tranh với tội phạm. 

Văn Bàn là huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa nằm ở phía nam của tỉnh Lào Cai có diện tích lớn thứ 2 trong tỉnh, với 22 xã, 1 thị trấn, 271 thôn bản và tổ dân phố, trong ðó có 5 xã giáp ranh với huyện Than Uyên (Lai Châu); huyện Mù Cang Chải, huyện Văn Yên của tỉnh Yên Bái; huyện Bảo Thắng, huyện Bảo Yên của tỉnh Lào Cai và nhiều lối mòn xuyên sang các huyện lân cận. Trên địa bàn huyện cũng tập trung nhiều loại khoáng sản phong phú, đặc biệt trong những năm gần đây là nạn khai thác vàng trái phép tại các xã Nậm Xây và Minh Lương. 

Đây cũng là những điều kiện phát sinh tội phạm. Số người nghiện ma túy trên địa bàn có chiều hướng gia tăng và ngày càng diễn biến phức tạp. Trên địa bàn tập trung đông các đối tượng lang thang từ nhiều nơi tụ tập về cư trú, làm cho tình hình tội phạm càng thêm phức tạp và kéo theo các tệ nạn khác như cờ bạc, trộm cắp tài sản…

Ðại úy Nguyễn Xuân Ðiệp trong một ngày làm việc.

Trước khi được điều động là Phó Đội trưởng Đội CSĐT Công an huyện Văn Bàn, Đại úy Nguyễn Xuân Điệp từng là Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát Hình sự Công an huyện. Ngoài việc tham mưu cho lãnh đạo, Đảng ủy đơn vị thực hiện tốt công tác giữ gìn trật tự an toàn xã hội, anh còn chủ động xây dựng kế hoạch công tác, liên quan đến công tác đấu tranh phòng chống tội phạm; cùng cán bộ, chiến sĩ trong Đội thực hiện công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, bắt giữ, triệt phá, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trên địa bàn huyện Văn Bàn. 

Ngày 24-3-2017, trên địa bàn xã Liêm Phú, huyện Văn Bàn, xảy ra vụ trộm cắp tài sản. Lợi dụng người bị hại vắng nhà, kẻ gian đã đột nhập vào bên trong, khiêng két sắt của gia đình, đập phá lấy đi số tiền gần 300 triệu đồng. Được giao chủ trì khám nghiệm hiện trường, truy tìm dấu vết tội phạm, anh đã nhanh chóng có mặt tại nơi xảy ra vụ án, thực hiện nhiệm vụ.

“Đây là vụ án nghiêm trọng, đối tượng phạm tội thực hiện hành vi giữa ban ngày thể hiện sự liều lĩnh, manh động nên giả thuyết điều tra đặt ra là đối tượng có sự quen biết với gia đình người bị hại hoặc phải hiểu rất rõ thời gian sinh hoạt của gia đình họ”, anh nhớ lại. Sau một thời gian áp dụng các biện pháp điều tra, Đại úy Điệp cùng tổ công tác đã xác định 2 đối tượng nghi vấn thực hiện vụ trộm cắp tài sản trên. Cả hai đều là những đối tượng lêu lổng, có biểu hiện hoạt động cờ bạc. Sau khi vụ án xảy ra, chúng đều vắng mặt khỏi địa phương.

Khi ấy, Đại úy Điệp đã đến gia đình, vận động người thân thuyết phục 2 đối tượng ra đầu thú. Sau khi bỏ đi, cả hai cắt liên lạc với những người thân trong gia đình. Những ngày đó, áp lực đè nặng lên vai Đội phó Đội CSĐT Công an huyện Văn Bàn, nếu không sớm bắt đối tượng, chúng sẽ tiêu thụ hết số tài sản trộm cắp. 

Với suy nghĩ như vậy, anh cùng các thành viên trong tổ trinh sát vận dụng những kiến thức đã học được trong nhà trường rồi qua thực tiễn công tác để xác minh mối quan hệ của 2 đối tượng nghi vấn. Sau một thời gian điều tra, các anh có nguồn tin, một trong 2 nghi can là Phùng Văn Pham, có người yêu cũ tên M hiện đang sinh sống tại huyện Than Uyên (Lai Châu). Đại úy Điệp đã trực tiếp xác minh và có thông tin đối tượng Pham sẽ gặp M nên bí mật nắm bắt di biến động của nghi can... 

Đúng như thông tin trinh sát có được, khi Pham xuất hiện, tổ công tác đã tiến hành kiểm tra và bắt giữ đối tượng. Anh đã trực tiếp ghi lời khai và thuyết phục Pham hợp tác để truy tìm người cùng thực hiện tội phạm là Triệu Kim Thanh. Sau khi nghe phân tích, Pham đã nhận lời hợp tác và chỉ sau 5 giờ đồng hồ truy tìm, tổ công tác đã bắt được Thanh, thu hồi được 220 triệu đồng là số tài sản các đối tượng đã trộm cắp. 

Ba năm đã trôi qua nhưng vụ án xảy ra vào năm 2014, bắt nguồn từ nghi vấn thả ma chài, cướp đi mạng sống của nhiều người vô tội tại xã Liêm Phú vẫn khiến Đại úy Nguyễn Xuân Điệp đau xót. Vụ việc này xuất phát từ sự thiếu hiểu biết của người dân. Từ đó đã thôi thúc anh ngoài việc phá án còn lặn lội đến các xã vùng sâu, vùng xa nắm tình hình địa bàn, vận động bà con bỏ các hủ tục lạc hậu...Ngày 9-4-2014, Công an huyện Văn Bàn nhận tin báo của Công an xã Liêm Phú phát hiện 2 người chết chưa rõ nguyên nhân. 

Từ những thông tin chắp nối được và trong quá trình tiếp xúc với đối tượng, Đại úy Điệp đã xác định động cơ mục đích gây án của Tráng A Lử (trú thôn Khổi Ngoa, xã Liêm Phú) chỉ là do thiếu hiểu biết về pháp luật... Từ đó, anh Điệp đã cùng Ban Công an xã Liêm Phú phối hợp với gia đình vận động đối tượng Lử hợp tác với Cơ quan điều tra, thành khẩn khai báo toàn bộ nội dung sự việc để được hưởng sự khoan hồng của pháp luật. Sau một thời gian vận động, thuyết phục, Lử đã đồng ý hợp tác với Cơ quan điều tra tạo điều kiện thuận lợi cho việc xử lý, giải quyết vụ án sau này. 

Quá trình điều tra xác định, ngày 7-4-2014, con trai ruột của Tráng A Lử là Tráng A Thái (SN 2014) bị ốm. Song thay vì đưa con đến bệnh viện để chữa trị, vợ chồng Lử lại mời thầy cúng về nhà làm lễ. Nhưng do bệnh nặng, cháu Thái đã tử vong. Do nhận thức còn hạn chế, vợ chồng Lử nghi đã có người “thả ma” (theo quan niệm của người dân địa phương là một việc làm xấu gây hại cho người khác) làm Thái bị ốm nên đã tìm cách xác định người “thả ma”. 

Nghĩ là làm, họ dùng một chiếc bát, đổ đầy gạo vào trong đó; rồi lấy 2 quả trứng gà, một quả đặt nằm ngang trên miệng bát gạo, quả còn lại để dựng đứng nằm trên quả trứng bên dưới. Tiếp đó, vợ chồng Lử giữ quả trứng bên trên. Vợ chồng họ lần lượt gọi tên những người mà họ nghi ngờ đã thả ma... Vợ chồng Lử đã gọi tên của rất nhiều người nhưng đến Thào Thị Dinh (ở xã Liêm Phú, huyện Văn Bàn) thì quả trứng không bị đổ. 

Theo suy nghĩ chủ quan của vợ chồng Lử thì Dinh là người đã “thả ma” khiến con trai mình bị ốm. Vì thế, vào lúc 21 giờ ngày 8-4, Lử và vợ là Lù Thị Súa (SN 1988, trú thôn Khổi Ngoa, xã Liêm Phú, Văn Bàn) đến nhà chị Dinh bắt trói rồi đánh đập chị dẫn đến tử vong. Sau khi gây án, Lù Thị Súa đã ăn lá ngón tự tử.

Trong 2 năm (2015 - 2016), Đội phó Nguyễn Xuân Điệp đã chỉ đạo và cùng tập thể Đội CSĐT Công an huyện Văn Bàn điều tra, làm rõ, khởi tố 91 vụ án hình sự, 195 bị can. Hiện tại các vụ án đều đã kết thúc điều tra và đề nghị truy tố các bị can theo quy định của pháp luật. Trong đó có nhiều vụ án phức tạp, tội phạm được thực hiện trong trường hợp nghiêm trọng và rất nghiêm trọng như các vụ án cướp tài sản, cố ý gây thương tích, vận chuyển trái phép chất ma túy, giết người… 

Vào ngày 13-2-2017, Đại úy Điệp tham gia bắt giữ vụ vận chuyển 3kg thuốc phiện tại xã Nậm Tha, huyện Văn Bàn. Xác định được những khó khăn khi tiếp cận đường dây ma túy này, các đối tượng đã lợi dụng địa hình rừng núi để tổ chức vận chuyển ma túy, không sử dụng điện thoại di động hay bất cứ phương tiện giao thông và liên lạc nào, anh Điệp đã cùng các trinh sát xuống địa bàn, thực hiện công tác vận động quần chúng, cùng ăn, ở, sinh hoạt với bà con dân bản. 

Ban ngày lao động, sinh hoạt bình thường với bà con, tối đến tranh thủ trinh sát, nắm tình hình. Từ đó, anh và đồng đội có điều kiện tiếp xúc với địa hình rừng núi phức tạp, các lối mòn, các con đường độc đạo trong rừng mà các đối tượng có thể sử dụng để vận chuyển ma túy. 

Sau một thời gian dài nghiên cứu, các trinh sát đã phát hiện được đường đi lối lại của nhóm đối tượng này, cũng như quy luật hoạt động của chúng từ đó xây dựng kế hoạch đấu tranh có hiệu quả. Hai đối tượng bị bắt giữ bất ngờ, không kịp trở tay cũng như tẩu tán tang vật. Năm 2016, anh Điệp cùng đồng đội đã tham gia bắt giữ đối tượng Phạm Sơn Hải, thu giữ 10 bánh heroine, 1 xe ô tô. Đấu tranh, mở rộng chuyên án đã bắt giữ đối tượng Nguyễn Tiền Lương, thu giữ 1 khẩu súng K54, 1 khẩu súng K59, 2 túi ma túy đá và 153 viên ma túy tổng hợp.

Với những thành tích đã đạt được, liên tục trong 5 năm (2012- 2016), Đại úy Nguyễn Xuân Điệp đã vinh dự được Giám đốc Công an tỉnh Lào Cai tặng danh hiệu Chiến sỹ thi đua cơ sở. Năm 2015, anh là điển hình tiên tiến của Công an tỉnh Lào Cai, vinh dự được nhận Bằng khen của Bộ Công an. 

Ngoài việc thực hiện tốt công tác nghiệp vụ, với tư cách là Bí thư Chi đoàn thanh niên, Đại úy Điệp còn tham gia các phong trào đoàn thể do Công an tỉnh Lào Cai và Huyện đoàn Văn Bàn phát động. Tháng 10-2016, anh được Tỉnh đoàn Lào Cai trao chứng nhận Thanh niên tiêu biểu trong phong trào thanh niên làm chủ đất nước năm 2016.

Ngoài điều tra các vụ án, anh còn tham gia giải quyết các tin báo tội phạm và các vụ việc chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, xảy ra tại địa bàn các xã theo đúng quy định, không để xảy ra oan sai, khiếu kiện. Tham mưu cho chính quyền địa phương các xã được phân công theo dõi làm tốt công tác điều tra cơ bản, nắm tình hình góp phần làm giảm các hành vi vi phạm pháp luật trên địa bàn. 

Thực hiện kế hoạch của Công an tỉnh Lào Cai về triển khai phong trào “Thanh niên CAND học tập, thực hiện 6 Điều Bác Hồ dạy” và chương trình kế hoạch công tác của đơn vị. Với khẩu hiệu “Xung kích, tình nguyện đảm nhận việc mới, việc khó của đơn vị”, “Xung kích bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và phòng chống tệ nạn xã hội”, anh đã cùng tập thể Đội CSĐT Công an huyện thực hiện tốt nhiệm vụ được lãnh đạo đơn vị giao, góp phần giữ bình yên mảnh đất quê hương.