Trung Quốc bành trướng ảnh hưởng tại sân sau của Mỹ

Công nhân Trung Quốc tại một công trình ở Venezuela (Ảnh minh họa: Xinhua)

Trang tin Tribune trích lời các quan chức ngoại giao Mỹ Latinh cho hay, Mỹ dường như là một phần nguyên nhân khiến khoảng trống giữa Washington và Nam Mỹ rộng ra và Trung Quốc đã nắm bắt lấy thời cơ để trở thành “ngư ông đắc lợi” nhằm can thiệp vào giữa mối quan hệ này.

Cuối tuần qua, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo họ sẽ tạm thời triệu hồi đại sứ từ El Salvador và Cộng hòa Dominican, cũng như nhà ngoại giao phụ trách ở Panama về nước sau khi 3 quốc gia Mỹ Latinh cắt đứt quan hệ với Đài Loan và quay sang bắt tay với Trung Quốc.

Mỹ đã cáo buộc sáng kiến “vành đai, con đường” của Trung Quốc là bẫy nợ, có thể âm thầm đẩy các quốc gia Nam Mỹ ngày càng phụ thuộc vào Bắc Kinh về kinh tế.

Tuy nhiên, phần lớn các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh dường như đều “bỏ ngoài tai” cảnh báo từ Mỹ. Họ cần tiền cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng. Họ muốn làm đường, muốn các thiết bị viễn thông và hệ thống năng lượng mới. Và Trung Quốc sẵn sàng cung cấp những thứ này theo cách thức khác hoàn toàn với Mỹ.

“Họ (Mỹ) để ra một vài khoảng trống và người khác lập tức sẽ bước vào. Khu vực này (Nam Mỹ) sẽ hợp tác với những ai mang tiền đến đây đầu tư”, một nhà ngoại giao Mỹ Latinh giấu tên nói.

Trung Quốc đã và đang xây dựng đường xá, các công trình đại sứ quán mới, khởi động các dự án hạ tầng công nghệ từ Argentina tới Mexico. Bắc Kinh bắt đầu để mắt tới ngành công nghiệp dầu mỏ, khai khoáng của các nước Mỹ Latinh.

Trong khi chính quyền ông Trump đang theo đuổi chính sách “Nước Mỹ trên hết”, thì chính quyền Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lại sẵn sàng xích lại gần các nước Nam Mỹ.

Các khoản đầu tư của Trung Quốc

Các nhà ngoại giao Mỹ Latinh dường như đang ở trong thế khó. Mỹ là đối tác lâu năm với các nước trong khu vực. Họ đã giúp Nam Mỹ trong hàng chục năm qua trong các vấn đề liên quan tới an ninh, cuộc chiến chống ma túy, các dự án đầu tư kinh tế và họ cũng đang hỗ trợ trong việc xử lý cuộc khủng hoảng nhập cư từ Venezuela, ngăn ngừa lan rộng ra toàn khu vực.

Tuy nhiên, những gì các công ty của Mỹ cung cấp không thể hấp dẫn bằng những khoản đầu tư của Trung Quốc. Theo Tribune, các nhà lãnh đạo Nam Mỹ có xu hướng quan tâm tới những kết quả rõ ràng như đường xá mới, tỉ lệ thất nghiệp giảm, GDP tăng. Đây là những chỉ số có thể giúp họ chiến thắng trong những cuộc bầu cử căng thẳng và các khoản đầu tư từ Trung Quốc có thể giúp họ đạt được mục tiêu này.

Hai tuần trước, chính phủ Trung Quốc đã tiếp đón Ngoại trưởng Peru sang công du. Chuyến thăm đã diễn ra suôn sẻ với hơn 50 dự án đầu tư tiềm năng từ Bắc Kinh được bàn bạc. Ngày 10/9, Trung Quốc ký thỏa thuận với Costa Rica nhằm gia tăng các hoạt động thương mại và đầu tư. Tại Panama, Trung Quốc đang triển khai xây dựng trụ sở đại sứ quán mới.

Ngoài ra, Mỹ đang quan ngại một vấn đề khác. Đó là việc Trung Quốc xây dựng các hệ thống viễn thông tại Mỹ Latinh, động thái Washington cho rằng có thể gây rủi ro tới an ninh quốc gia.

Jorge Guajardo, cựu đại sứ Mexico tại Trung Quốc, nỏi rằng Mexico và các nước Nam Mỹ từng có luật bất thành văn rằng họ sẽ không cho phép Trung Quốc xây các hạ tầng công nghệ trên lãnh thổ vì mối lo ngại trên. Tuy nhiên, hiện tại mọi thứ đã khác.

Các chính trị gia ở Washington đã nhiều lần chỉ ra những ví dụ rõ ràng về mối rủi ro từ các khoản đầu tư của Trung Quốc như vụ Sri Lanka phải cho thuê 99 năm cảng nước sâu chiến lược nhìn ra Ấn Độ Dương để lấy tiền trả nợ. Tuy nhiên, trước những khoản đầu tư lớn và đi đúng vào nhu cầu của các quốc gia, ngày càng nhiều nước chấp nhận vay tiền của Trung Quốc mà chưa thực sự cân nhắc một cách đầy đủ về rủi ro từ những khoản đầu tư này.