Vị tướng gắn cuộc đời với cây cỏ dược liệu

Những công trình nghiên cứu khoa học của ông và đồng đội đã được ứng dụng rộng rãi trong đời sống và phục vụ có hiệu quả công tác, chiến đấu. Không còn làm công việc quản lý nữa nhưng ông vẫn say mê với việc nghiên cứu các bài thuốc từ nguồn dược liệu quý ở Việt Nam. Niềm đam mê cỏ cây để nghiên cứu các đề tài khoa học có ích cho việc chăm sóc sức khỏe vẫn luôn cháy trong lòng người thầy thuốc mang quân hàm đỏ này.

Hà Nội ngày đầu xuân, trò chuyện với Thiếu tướng Nguyễn Tiến Dẫn, bên chén trà nóng, nghe ông trải lòng về cuộc đời gắn liền với cây cỏ dược liệu và nhân duyên khiến ông trở thành thầy thuốc mang quân hàm đỏ. Sinh năm 1956 tại vùng quê chiêm trũng Hà Nam, từ năm lớp 7, Thiếu tướng Nguyễn Tiến Dẫn đã "khăn gói quả mướp" đi bộ hơn 10km từ nhà đến trọ học tại huyện Bình Lục, Hà Nam.

Cho đến bây giờ đã hơn 40 năm gắn bó với nghề y, có 38 năm công tác trong lĩnh vực Y tế CAND, nhưng trong tâm trí của Thiếu tướng Nguyễn Tiến Dẫn vẫn còn nhớ những năm tháng trọ học tại nhà một dược sỹ. Mơ ước ban đầu là được làm thầy giáo nhưng khi chủ nhà trọ thường xuyên giảng dạy về những kiến thức của lĩnh vực dược đã nhen nhóm trong lòng chàng thanh niên trẻ quyết tâm theo học Đại học Dược. Miệt mài ôn luyện, cùng với tình yêu được nuôi dưỡng từ cây cỏ trong những năm tháng thơ ấu đã thành hiện thực vào năm 1974, khi thầy thuốc Nguyễn Tiến Dẫn chính thức bước chân vào giảng đường Trường Đại học Dược Hà Nội.

Thiếu tướng, Tiến sỹ, Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Tiến Dẫn trong một lần thăm bệnh nhân tại Bệnh viện 19-8 Bộ Công an.

Ra trường năm 1979, chàng trai Nguyễn Tiến Dẫn lúc ấy có 2 sự lựa chọn, ở lại trường làm giảng viên và trở thành chiến sỹ của lực lượng vũ trang. Cũng chưa từng hiểu nhiều về lực lượng vũ trang nhưng với tinh thần tuổi trẻ đóng góp sức trẻ vào công cuộc bảo vệ Tổ quốc, chàng dược sỹ trẻ quyết định "đầu quân" tại Cục Bảo vệ sức khỏe Bộ Công an, nay là Cục Y tế Bộ Công an.

Từ đó đến nay, người thầy thuốc CAND không ngừng cống hiến, trải qua nhiều cương vị công tác đến năm 2010, Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dẫn được Nhà nước phong tặng danh hiệu "Thầy thuốc ưu tú" và được bổ nhiệm giữ chức Cục trưởng Cục Y tế thuộc Tổng cục Hậu cần-Kỹ thuật Bộ Công an vào năm 2011.

Trưởng thành từ cán bộ y tế của lực lượng vũ trang, suốt 38 năm công tác, đến nay, dù vừa mới được công bố nghỉ hưu nhưng Thiếu tướng Nguyễn Tiến Dẫn vẫn luôn trăn trở làm sao xây dựng nền y học phát triển, gắn y học cổ truyền với y học hiện đại, Y tế Công an có cơ sở vật chất, trình độ chuyên môn kỹ thuật đạt trình độ tương đương y tế dân y, quân y và khu vực để phục vụ tốt cho công tác và chiến đấu.

Từ năm 1979 cho tới năm 1991, ngoài công việc trực tiếp phục vụ công tác y tế trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc các tỉnh biên giới phía Bắc, tiếp nhận hàng viện trợ: thuốc, trang thiết bị y tế cấp cứu của các nước XHCN, Thiếu tướng Nguyễn Tiến Dẫn còn dành thời gian, công sức và đầu tư chất xám để tham gia biên soạn và trực tiếp giảng dạy, đào tạo các lớp dược tá trong CAND, tạo nguồn nhân lực dược đáp ứng nhu cầu cấp thiết của Bộ trong công tác quản lý và cấp phát thuốc tại y tế cơ sở Công an.

Với tình yêu dành cho cây thuốc quý, ấp ủ ước mơ nghiên cứu sản xuất thuốc từ dược liệu nhằm tạo nguồn thuốc phục vụ cho CBCS, ông luôn tìm tòi, sưu tầm các cây dược thảo, các bài thuốc quý trong dân gian, gắn với kiến thức được học và quá trình nghiên cứu tài liệu, học hỏi từ các thế hệ thầy thuốc trong và ngoài lực lượng CAND. Ông và đồng nghiệp đã thành công trong việc sưu tầm và hướng dẫn các trại giam trồng cây thuốc hương nhu, bạc hà (Trại Tân Lập), địa liền (Trại Quảng Ninh), thuốc xuyên tâm liên (Học viện An ninh nhân dân)... phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe cán bộ, chiến sỹ; can, phạm nhân trong giai đoạn đất nước còn đang khó khăn.

Đến nay, trong quá trình công tác, Thiếu tướng Nguyễn Tiến Dẫn đã có nhiều đóng góp quan trọng trong phát triển ngành Dược Việt Nam, trực tiếp tham gia 18 đề tài, công trình nghiên cứu khoa học như nghiên cứu cây thất diệp đởm (giảo cổ lam Gynostemma pentaphyllum) để làm thuốc, ông làm Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ. Là dược sỹ ở Việt Nam đầu tiên nghiên cứu cây thất diệp đởm thu hái từ tỉnh Cao Bằng - Việt Nam làm thuốc hạ cholesterol máu, chống oxy hóa, tăng cường sức khỏe, hiện nay đã được nhiều công ty dược sản xuất ra chế phẩm với sản phẩm chè giảo cổ lam được nhân dân và CBCS sử dụng...

Trong ký ức của vị tướng là nỗi đau chưa nguôi khi một chiến sỹ trẻ hy sinh trong quá trình chiến đấu tại biên giới mà người thầy thuốc với những phương tiện y tế hiện đại lúc đó lại chưa kịp có mặt. Làm thế nào để giảm thiểu mức thấp nhất cho CBCS khi đi chiến đấu bị thương có thể tự xử lý được vết thương ngay tại chỗ khi y tế chưa kịp tới hoặc trong tình huống nhiều người thương vong thì có ngay "bệnh viện dã chiến", thao tác cấp cứu ngay tại địa bàn?

Trăn trở đó theo ông mãi trong từng bữa ăn, giấc ngủ trong suốt thời gian dài. Thiếu tướng Nguyễn Tiến Dẫn và đồng đội đã chủ động nghiên cứu xây dựng phương thức đảm bảo thuốc, vật tư y tế cho lực lượng Cảnh sát đặc nhiệm và làm chủ nhiệm đề tài nghiên cứu khoa học này.

Theo ông, đây là nghiên cứu có tính đặc thù nhằm xây dựng các cơ số thuốc cấp cứu cho cá nhân, đại đội, tiểu đội cảnh sát cơ động khi đi chiến đấu, có thuốc cấp cứu kịp thời khi lực lượng y tế chưa kịp tiếp cận trong các trận chiến đấu độc lập hay đảm bảo bí mật cuộc chiến đấu nhằm giảm thiểu ít nhất hy sinh, tổn thất có thể xảy ra...

Trong những năm qua, Cục Y tế đã tham mưu cho Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an triển khai đề án chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe CBCS Công an. Tổ chức triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ y tế cả về trình độ và năng lực chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế Công an, đặc biệt là nâng cao y đức...

Với những cống hiến cho ngành Y và lực lượng vũ trang, Thiếu tướng, Tiến sỹ Nguyễn Tiến Dẫn đã được Đảng, Nhà nước, Bộ Công an tặng thưởng Huân chương, Bằng khen, đặc biệt, ông là 1 trong 134 cán bộ y tế được Chủ tịch nước ký quyết định phong tặng danh hiệu "Thầy thuốc nhân dân" vào ngày 24-2-2017 vừa qua.