Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước, là truyền thống nhân đạo của dân tộc đối với người phạm tội bị kết án phạt tù. Đồng thời khuyến khích người bị kết án chấp hành án phạt tù ăn năn, hối cải, tích cực học tập, lao động, cải tạo để được hưởng sự khoan hồng của Nhà nước trở thành người có ích cho xã hội.
Thực hiện Quyết định đặc xá năm 2007, từ năm 2009- 2016 Nhà nước ta đã thực hiện 7 đợt đặc xá (riêng năm 2009 thực hiện 2 đợt đặc xá) nhân các ngày lễ lớn, sự kiện quan trọng của đất nước cho 87.097 người gồm: 85.974 phạm nhân và 1.123 người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Sau khi Quốc hội ban hành Quyết định đặc xá năm 2018 thay thế Quyết định đặc xá năm 2007. Năm 2021, Nhà nước ta đã đặc xá cho 2.035 người gồm: 3.026 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù, 09 người được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Qua theo dõi, phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện. Kết quả thực hiện đặc xá những năm qua không chỉ thể hiện truyền thống nhân đạo, khoan hồng đối với người phạm tội mà còn thực hiện tốt chương trình Quốc gia phòng, chống tội phạm, đảm bảo các yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, đối ngoại được Nhân dân đồng tình ủng hộ, dư luận quốc tế đánh giá cao.
Quyết định 766/2022 ngày 01/7/2022 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022 có những điểm mới, cụ thể: Về đối tượng được ưu tiên đặc xá là Nghệ nhân nhân dân. Các trường hợp không được đặc xá là người phạm tội hiếp dâm có tính chất loạn luân; hiếp dâm trẻ em hoặc hiếp dâm người dưới 16 tuổi.
Hội đồng tư vấn đặc xá đã triển khai hướng dẫn cụ thể việc triển khai thực hiện Quyết định 766, thông qua Quyết định thành lập tổ chuyên viên giúp việc cho 09 thành viên tư vấn Hội đồng đặc xá.
Trung tướng Lê Minh Hùng yêu cầu: Các tổ chuyên viên giúp việc cho Hội đồng tư vấn đặc xá phải tham mưu cho thành viên có kế hoạch chi tiết để chỉ đạo thực hiện trong ngành, đơn vị mình. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với cơ quan thường trực đặc xá trong việc thẩm định hồ sơ đảm bảo yêu cầu về chính trị, pháp luật, nghiệp vụ và đúng thời gian quy định; không để lọt những đối tượng không đủ điều kiện đặc xá được đặc xá, hoặc bỏ sót những phạm nhân đủ điều kiện đặc xá mà không được đặc xá.
Sau hội nghị, Công an tỉnh Bắc Kạn xây dựng kế hoạch tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo tốt công tác đặc xá ở địa phương. Cơ quan thi hành án Công an cấp huyện, Trại Tạm giam căn cứ chức năng nhiệm vụ thực hiện đúng quy định, đồng thời có kế hoạch tiếp nhận, tham mưu cho chính quyền địa phương làm tốt công tác giúp đỡ người được đặc xá trở về tái hoà nhập cộng đồng, hạn chế tái phạm tội./.