Chuyển điều tra dấu hiệu phạm pháp vụ Ngân hàng phát triển bảo lãnh vay vốn

Báo cáo kết quả kiểm toán tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam của Kiểm toán Nhà nước nêu con số, tính đến 31/12/2018, nợ xấu tại VDB chiếm 17,2% tổng dư nợ tín dụng.

Sở Giao dịch 1- VDB giải ngân cho vay Công ty cổ phần Tập đoàn Thái Hoà Việt Nam chưa chặt chẽ. Công ty có dấu hiệu lập khống hồ sơ mua bán hàng hoá giữa công ty mẹ và công ty con để hợp thức hóa hồ sơ vay vốn. Doanh nghiệp không phối hợp với ngân hàng trong việc kiểm tra hàng hóa hình thành từ vốn vay. Khoản nợ khó có khả năng thu hồi của Công ty Thái Hòa, tính đến thời điểm kết thúc năm 2018 là gần 340 tỷ đồng.

VDB cũng đầu tư tài chính không hiệu quả khi góp 3.690 tỷ đồng vào Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam để đầu tư Dự án cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Dự án chưa cân đối được dòng tiền, VDB không thu được lợi nhuận kể từ khi góp vốn (năm 2007).

Cũng ở thời điểm 31/12/2018, trong có 54 dự án cho vay lại được thực hiện từ trước năm 2010 quá hạn thì ủy thác qua VDB chiếm 43 dự án (còn lại BIDV 8 dự án; VCB 3 dự án) với dư nợ là 5.100 tỷ đồng. Trong đó, các khoản nợ quá hạn chưa thanh toán là 3.500 tỷ đồng.

Ngân hàng phát triển Việt Nam chênh lệch thu chi năm 2018 âm 870 tỷ đồng, lũy kế đến hết năm 2018 âm 4.800 tỷ đồng.

Với kết quả này, Kiểm toán Nhà nước đề nghị VDB kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan trong việc tham mưu và ban hành văn bản chỉ đạo số 1791 năm 2011 về việc cho vay với Công ty cổ phần Tập đoàn Thái Hòa Việt Nam.

Ngân hàng phát triển cũng phải kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân thẩm định, phê duyệt, quyết định cho vay đối với 5 khoản vay tín dụng rủi ro cao.

Thứ nhất là khoản vay tín dụng đầu tư đóng mới tàu biển chở hàng khô chạy tuyến quốc tế trọng tải 12.500 tấn của Công ty Cổ phần vận tải biển Anh Tú. Dự án có hiệu quả tài chính thấp và có khả năng rủi ro trong việc hoàn trả vốn, dẫn đến phát sinh nợ quá hạn và không trả được nợ cho VDB.

Thứ hai là khoản vay cho dự án đầu tư xây dựng công trình nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 của Công ty Cổ phần DAP số 2 - Vinachem. Dự án có hiệu quả tài chính thấp, tiềm ẩn nhiều rủi ro trong việc thu hồi nợ và lãi vay.

Thứ ba là khoản vay của dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội của Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển N&G khi dự án hiệu quả tài chính thấp, tiềm ẩn nhiều rủi ro trong việc thu hồi nợ gốc và lãi vay.

Thứ năm là khoản vay của dự án nhà máy sản xuất phân đạm từ than cám công suất 1.760 tấn urê/ngày khi dự án còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về tính chính xác, kết quả tính toán chưa đảm bảo độ tin cậy. Dự án được đánh giá có độ nhạy tương đối cao dẫn đến không thu hồi được nợ gốc và lãi khi đến hạn.

Thứ năm là khoản vay tín dụng đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt của Công ty Cổ phần Phát triển Xây dựng Phương Thảo phát sinh nợ quá hạn và khó khăn trong trả nợ vay cho VDB.

VDB cũng được đề nghị kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan đến 3 khoản nợ có nguy cơ mất vốn nhà nước.

Thứ nhất là việc thẩm định, trình, phê duyệt quyết định cho vay, công tác giám sát tình hình sử dụng vốn vay đối với khoản cho vay tín dụng xuất khẩu của Công ty Cổ phần Tập đoàn Thái Hòa Việt Nam.

Thứ hai là việc thẩm định, trình, phê duyệt, phát hành Chứng thư bảo lãnh, trong công tác kiểm tra, giám sát khoản vay đối với Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Quốc tế An Thịnh, Công ty TNHH Xây dựng Phúc Hưng, dẫn đến VDB phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay và khó có khả năng thu hồi.

Thứ ba là việc thẩm định, trình, phê duyệt, phát hành Chứng thư bảo lãnh cho Công ty Cổ phần Thương mại Xuất nhập khẩu Datex vay vốn ngân hàng thương mại thực hiện đầu tư dự án khi hồ sơ vay vốn chưa đầy đủ, còn nhiều sai sót, bất hợp lý, dẫn đến rủi ro tiềm ẩn đối với VDB trong việc phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh trả nợ thay cho Công ty Datex.

Ngoài phần kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân, Kiểm toán Nhà nước cũng nhận định, Ngân hàng Phát triển Việt nam cần chấn chỉnh, kiểm điểm và xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có liên quan đến các tồn tại sai phạm đã nêu tại báo cáo kiểm toán.

Theo báo cáo, cuối tháng 9/2019, cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã tiếp nhận, xem xét, giải quyết nội dung kiến nghị chuyển điều tra dấu hiệu vi phạm pháp luật đối với 2 vụ việc Kiểm toán Nhà nước chuyển hồ sơ liên quan đến VDB. Đó là việc Công ty Cổ phần Tập đoàn Thái Hòa Việt Nam,  Công ty TNHH Xây dựng Phúc Hưng và một số tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc vay vốn, bảo lãnh vay vốn, sử dụng vốn vay không đúng quy định tại ngân hàng này.

Thái Anh