Nội bộ chia rẽ, chính phủ Anh tiến thoái lưỡng nan về Brexit

Do đảng Bảo thủ cầm quyền đã không giành được đa số ghế tại Hạ viện trong cuộc tổng tuyển cử vừa qua, quan điểm về một Brexit "cứng" của Thủ tướng Anh Theresa May trở nên bấp bênh và nhiều thành viên chính phủ đã có những cách nhìn khác nhau về Brexit.

Bộ trưởng Tài chính Anh Philip Hammond. (Ảnh: Alamy)

Bộ trưởng Tài chính Anh Philip Hammond ngày 27/6 chỉ trích quan điểm của Ngoại trưởng Boris Johnson cho rằng nước Anh không thua thiệt gì khi lựa chọn ra đi. Theo ông Hammond, những chiêu trò chính trị là mối đe dọa lớn nhất đối với thỏa thuận Brexit, đồng thời cảnh báo một thỏa thuận tồi có thể ảnh hưởng tới lợi ích kinh tế của cả Anh và Liên minh châu Âu (EU).

Bộ trưởng Tài chính Hammond đã khẳng định quyền lực của mình trong chính phủ của Thủ tướng Theresa May bằng cách công khai chỉ trích Ngoại trưởng Johnson, nhân vật chủ chốt thuộc phe Brexit cứng. Ông Johnson cho rằng nước Anh vẫn giữ nguyên các lợi ích như là thành viên của EU mà không cần phải chia sẻ chi phí với EU. Quan điểm này khiến Đức vô cùng tức giận.

Trong khi đó, theo Bộ trưởng Hammond, nước Anh cần phải thông minh tìm cách hợp tác với EU để khi không còn trong liên minh, hai bên vẫn duy trì được những lợi ích vốn có trước đến nay

“Quan điểm của tôi là tìm cách đảm bảo chúng ta sẽ duy trì mối quan hệ gần gũi và đôi bên cùng có lợi giữa nước Anh với Liên minh châu Âu”, ông Hammond nói. “Sự thật là nước Anh chưa bao giờ hội nhập sâu về chính trị với EU. Lịch sử khác biệt giữa các nước có thể dẫn chúng ta tới những quan điểm khác nhau về vai trò của EU mặc dù chúng ta có các giá trị chung và có quan điểm chung về nhiều vấn đề trên thế giới”.

Bộ trưởng Hammond cũng đề xuất thời kỳ chuyển đổi 4 năm sau khi EU và trong thời kỳ chuyển đổi này, nằm trong liên minh thuế quan, Anh có thể đàm phán nhưng sẽ chưa ký thỏa thuận thương mại nào với các nước thứ 3.

Trong khi đó, Bộ trưởng phụ trách vấn đề Brexit David Davis không đồng tình với kêu gọi của Bộ trưởng Tài chính Hammond về một thời kỳ chuyển đổi mà trong thời kỳ này nước Anh vẫn nằm trong liên minh thuế quan EU cho dù có thể nước Anh chưa thể ngay lập tức có được những thỏa thuận thương mại của riêng mình.

Bộ trưởng Davis cho rằng ông Hammond có nhiều điểm không nhất quán và tin rằng nước Anh có thể đạt được những thỏa thuận thương mại ngay sau khi Anh rời khỏi EU vào tháng 3/2019.

Những bất đồng trong nội bộ chính phủ Anh đang khiến Thủ tướng Theresa May rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.

Chính phủ của Thủ tướng Theresa May đã lên các kế hoạch “Brexit cứng”, bao gồm rời khỏi thị trường chung EU, đạt thỏa thuận hải quan mới, nắm quyền kiểm soát đường biên giới và hạn chế người nhập cư từ EU. Thủ tướng Theresa May từng tuyên bố “thà không có thỏa thuận còn hơn đạt được một thỏa thuận tồi cho nước Anh”.

Tuy nhiên, cuộc tổng tuyển cử vừa qua - vốn được cho là “nước cờ sai lầm” của bà - có thể định hình lại vấn đề Brexit.

Ngày càng có nhiều lời kêu gọi Thủ tướng Theresa May nên có lập trường mềm mỏng hơn trong đàm phán Brexit, nghĩa là chấp nhận nhượng bộ nhiều hơn, trong đó ưu tiên vấn đề kinh tế. Nhưng nếu làm như vậy, bà có thể sẽ phải đối mặt với sự thay đổi lãnh đạo ngay lập tức trong đảng Bảo thủ của mình.

Thậm chí, các thành viên của đảng cầm quyền dường như đã chuẩn bị sẵn ứng viên thay thế nhà lãnh đạo của mình nếu bà không đưa ra được chương trình khai mạc kỳ họp Quốc hội và có quan điểm “mềm hóa” vấn đề Brexit.

Trong ngày chính thức khởi động các cuộc đàm phán Brexit với EU tại Brussells, Bỉ ngày 19/6 vừa qua, Bộ trưởng Davis khẳng định rằng, dù vị thế của chính phủ yếu hơn sau cuộc tổng tuyển cử, nhưng sẽ không có quan điểm ngược lại từ Thủ tướng Theresa May trong kế hoạch Brexit.

Tuy nhiên, trước những bất đồng nội bộ như hiện nay cùng với việc Thủ tướng Theresa May đang phải chịu áp lực từ nhiều phía, chưa rõ kịch bản nào sẽ xảy ra với vấn đề Brexit.