Nhà báo nước ngoài trải nghiệm “một thế giới khác” tại Triều Tiên

Nhà báo Olivia Siong của hãng tin Channel NewsAsia là một trong số các phóng viên nước ngoài có cơ hội tới thăm Triều Tiên nhân kỷ niệm 70 năm Quốc khánh. Cô đã ghi chép lại những cảm nhận về chuyến đi đặc biệt này dưới góc nhìn của riêng mình.

Lược dịch bài viết chia sẻ của Olivia Siong trên Channel NewsAsia:

Khoảnh khắc tôi bước lên máy bay, tôi ngay lập tức cảm nhận được rằng mình như bước vào một thế giới khác.

Những chương trình hòa nhạc của Triều Tiên được phát trên màn hình giải trí đặt trên máy bay. Trong khi đó, một tiếp viên hàng không của Triều Tiên đã xua tay trước máy ảnh của chúng tôi để ngăn chụp ảnh.

“Điều này là không được phép”, tiếp viên Triều Tiên nói với chúng tôi bằng một nụ cười.

Chúng tôi đang trên chuyến bay từ Bắc Kinh tới Bình Nhưỡng trên máy bay của hãng hàng không quốc gia Triều Tiên Air Koryo. Các hành khách trên máy bay gồm thành viên của các nhóm truyền thông, các đại biểu nước ngoài và cả chúng tôi - những người được chính quyền Triều Tiên mời tới đưa tin về các sự kiện kỷ niệm 70 năm Quốc khánh.

Trên máy bay, chúng tôi được phát các bản tin để đọc. Tất cả đều viết bằng tiếng Anh và mô tả chi tiết các thành tựu của Triều Tiên trong 70 năm qua. Họ cũng viết về các lệnh trừng phạt quốc tế, những thách thức họ phải đối mặt cũng như cách họ vượt qua chúng bằng sức mạnh nội tại và nguồn lực của đất nước.

Ấn tượng đầu tiên

Chúng tôi đặt chân xuống sân bay quốc tế Bình Nhưỡng, đứng trước khu vực sảnh đến ồn ào với rất đông người. Điều này tạo cảm giác ban đầu về một Triều Tiên khác biệt.

Tôi nghĩ: Quả là sự thay đổi ngoạn mục về hình ảnh của Triều Tiên chỉ trong vài tháng ngắn ngủi. Từ một đất nước khiến nhiều người lo sợ về nguy cơ chiến tranh hạt nhân, Triều Tiên biến thành nơi mà những khách du lịch tôi có dịp gặp mặt đều hy vọng có thể tới thăm trong một kỳ nghỉ.

Quá trình kiểm tra an ninh cũng diễn ra nhanh chóng đáng kinh ngạc. Không có thủ tục kiểm tra máy ảnh hay các dữ liệu trên máy tính xách tay của chúng tôi - điều mà những người từng tới Triều Tiên trước đây thường nhắc đến. Chỉ có điện thoại di động và một số thiết bị của chúng tôi được đưa vào danh sách kiểm tra.

Mặc dù có nhiều thay đổi, song Triều Tiên vẫn giữ một số nét đặc trưng của nước này. Chúng tôi được phát một cuốn sách hướng dẫn dài 10 trang dành cho các nhà báo nước ngoài. Cuốn sách nói rằng chúng tôi nên thúc đẩy sự phát triển và tình hữu nghị giữa Triều Tiên với các quốc gia khác.

Những thiết bị bay không người lái gắn camera hoặc các thiết bị liên lạc vệ tinh không được phép sử dụng tại Triều Tiên. Việc bóp méo sự thật về Triều Tiên hoặc vi phạm lợi ích của đất nước cũng như con người Triều Tiên đều bị cấm.

Nếu không tuân thủ theo các quy định trong sách hướng dẫn, các nhà báo có thể sẽ phải đối mặt với những hậu quả nhất định, thậm chí bị đưa vào trại cải tạo từ 5-10 năm.

Một khó khăn nữa các nhà báo gặp phải khi tới Triều Tiên là vấn đề kết nối. Một thẻ SIM nội địa của Triều Tiên chỉ có 80 MB dữ liệu nhưng “đội” giá tới 300 USD. Sau này chúng tôi phát hiện ra rằng vẫn còn một cách khác để kết nối Internet, đó là tại trung tâm truyền thông ở khách sạn. Tại đây, cả ghế ngồi và Internet đều tính phí.

Hình mẫu của Bình Nhưỡng

Chúng tôi có chuyến thăm tới một nhà máy mỹ phẩm và nông trại trồng rau ở Bình Nhưỡng, một ngày trước khi lễ kỷ niệm 70 năm Quốc khánh Triều Tiên.

Chúng tôi được giới thiệu rằng nhà máy mỹ phẩm là bằng chứng cho công cuộc hiện đại hóa của Triều Tiên bất chấp các lệnh trừng phạt của cộng đồng quốc tế.

Nông trại của Triều Tiên là một nơi hoàn hảo với những khu nhà được trang bị hệ thống pin năng lượng mặt trời để cung cấp điện, khu vực vui chơi giải trí và nhà trẻ cho trẻ em. Các công nhân tại đây làm việc trong niềm hứng khởi.

“Nông trại ở đây có thể trồng cây quanh năm trong nhà kính. Chúng tôi thu hoạch rau 4-5 lần một năm suốt các mùa và chúng tôi cũng lên kế hoạch tăng sản lượng bằng cách nhập khẩu các công nghệ trồng trọt tiên tiến”, bà Kim Yong Ho, người làm việc tại nông trại hơn 20 năm, cho biết.

Bà Kim nói rằng công nghệ trồng trọt được lấy từ các đơn vị nông trại khác hoặc viện nghiên cứu nông nghiệp của nhà nước. Khi được hỏi liệu nông trại có thể cung cấp đủ lương thực để nuôi sống người dân hay không, câu trả lời mà các nhà báo nhận được là có.

Thông điệp gửi tới thế giới

Cuối cùng ngày 9/9, ngày kỷ niệm 70 năm Quốc khánh Triều Tiên, cũng tới.

Đặt lịch lúc 7 giờ sáng, chúng tôi chỉ có chưa đầy 3 giờ đồng hồ để ngủ sau khi được đưa đi xem một chương trình biểu diễn mở màn cho các hoạt động kỷ niệm Quốc khánh và chuẩn bị bài vở của chúng tôi vào tối hôm trước.

Chúng tôi vội vã tìm vị trí đặt máy ghi hình tại Quảng trường Kim Nhật Thành - nơi diễn ra lễ duyệt binh mừng ngày Quốc khánh. Giống như chúng tôi, nhiều vị khách được mời cũng có mặt sớm vài giờ đồng hồ trước lễ duyệt binh.

Sự nắng nóng kết hợp với thiếu bóng mát khiến ngay cả những người Triều Tiên cũng cảm thấy khó chịu. Tuy nhiên, tất cả mệt mỏi dường như tan biến, thay vào đó là những tràng vỗ tay vang lên như sấm khi nhà lãnh đạo Kim Jong-un xuất hiện trên lễ đài nhìn xuống quảng trường.

Đứng cách xa vài mét so với vị trí duyệt binh, tôi vẫn thấy mặt đất như rung lên khi các đơn vị quân đội đi qua quảng trường. Hàng nghìn người diễu hành với nhịp điệu chuẩn xác sau nhiều tháng tập luyện và đây là niềm tự hào to lớn đối với nhiều người Triều Tiên.

Những phương tiện quân sự hoành tráng lần lượt lăn bánh qua quảng trường, tuy nhiên không có sự xuất hiện của các tên lửa tầm xa hiện đại. Thay vào đó, hàng nghìn người vẫy cờ hoa, biểu hiện cho nỗ lực tái thiết nền kinh tế Triều Tiên.

Vào buổi tối, Triều Tiên tiếp tục tổ chức chương trình nghệ thuật tại sân vận động 1/5 với sức chứa 150.000 người. Chúng tôi đã được xem màn đồng diễn nổi tiếng thế giới, lần đầu tiên được Triều Tiên tổ chức trở lại sau 5 năm.

Chủ đề của chương trình đồng diễn năm nay là Tình hữu nghị quốc tế. Cả “biển người” Triều Tiên đã mang theo những tấm bảng, ghép thành các thông điệp ca ngợi tình hữu nghị và hợp tác bằng tiếng Anh.

Quy mô và mức độ chính xác của chương trình đồng diễn thực sự ngoài sức tưởng tượng. Cho đến bây giờ tôi vẫn sởn gai ốc khi xem lại những hình ảnh về sự kiện này.

“Đây rõ ràng là một thông điệp rất tích cực và không ai có thể phủ nhận điều đó”, Tim Stangr, một đại biểu từ Anh, nhận xét sau khi xem xong chương trình kéo dài 2 giờ đồng hồ.

“Tôi thấy chương trình rất tuyệt vời, những tài năng âm nhạc, vũ đạo và biên đạo đáng kinh ngạc. Tôi hoàn toàn bị choáng ngợp”, June Goh, chủ tịch Hội đồng Các Tổ chức Phụ nữ Singapore, nói.

Đời sống nâng cao

Trong ngày cuối cùng tại Bình Nhưỡng, chúng tôi tới thăm một công viên giải trí tại Mangyongdae - quê hương của cố lãnh tụ Kim Nhật Thành. Tôi đã nói chuyện với một số khách tham quan và họ đều khen ngợi công viên này.

“Gần đây Bình Nhưỡng xây dựng nhiều khu vui chơi giải trí nhưng đây là ở Mangyongdae. Nơi này rất đặc biệt với tôi vì đây là quê hương của Chủ tịch Kim Nhật Thành và tôi thích đến đây”, Kim Ho Nam, vận động viên taekwondo 24 tuổi, nói khi tới thăm công viên cùng em trai.

“Bình Nhưỡng có nhiều khu vui chơi mới được xây dựng. Có bể cá heo, nhiều công viên và nhà hàng. Vì thế chúng tôi có thể tận hưởng cuộc sống nhiều hơn so với trước đây”, cô Kim Hyang Mi chia sẻ.

Người hướng dẫn viên đã giới thiệu cho chúng tôi sự thay đổi trong điều kiện sống của người dân Triều Tiên. Chúng tôi đi qua một tuyến phố với những ngôi nhà mới được xây dựng dành cho các giáo viên và các nhà khoa học. Chúng tôi cũng dừng lại tại một nhà hàng hải sản, nơi chủ yếu tập trung người dân địa phương tới ăn.

“Tôi đã ăn 4 món và chúng rẻ hơn rất nhiều so với dự tính. Nhờ sự hào phóng của nhà lãnh đạo, ông ấy (Kim Jong-un) đã yêu cầu hạ giá cho người Triều Tiên và các món ăn rất ngon vì chúng còn tươi”, cô Jung Chang Suk cho biết.