Căn nguyên cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ: Xung đột giữa hai hệ thống

Đối với Mỹ, xét từ góc độ lịch sử, tự do thị trường và quan niệm giá trị chủ nghĩa tự do là lợi ích cốt lõi của Washington. Do đó, Washington tìm mọi cách kể cả tiến hành cuộc chiến thương mại để bảo vệ lợi ích cốt lõi này.

Trong quan hệ Mỹ-Trung, Mỹ thể hiện sự chấp nhận đối với sự trỗi dậy về kinh tế của Trung Quốc, tuy nhiên lại không thừa nhận mô hình phát triển của Trung Quốc và những giá trị mà Bắc Kinh theo đuổi. Mỹ cho rằng, mô hình mà Trung Quốc đang theo đuổi thiếu sự bảo hộ tài sản tư hữu và sự lựa chọn dân chủ.

Chính vì vậy, Washington mới phát động cuộc “chiến tranh Lạnh mới” trong lĩnh vực thương mại nhằm vào Trung Quốc với mục đích là bảo vệ quan niệm giá trị cốt lõi mà Washington theo đuổi.

Để thực hiện mục tiêu này, Mỹ thông qua giá trị quan để phân chia bạn thù, tích cực đẩy mạnh ký kết hiệp định thương mại với các quốc gia đồng mình chủ chốt trên thế giới.

Căn nguyên cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ là sự xung đột giữa hai hệthống giá trị.

Động thái này được thể hiện rất rõ nét thông qua những gì mà Mỹ đang theo đuổi hiện nay. Việc Mỹ đạt được Hiệp định thương mại ba bên Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) hồi đầu tháng 10 vừa qua là một ví dụ rất rõ nét cho quan điểm giá trị của Washington.

Theo đánh giá của các chuyên gia hiệp định USMCA được nhận diện là công cụ hữu hiệu của Tổng thống Mỹ Doanld Trump trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.

Trong khi đó, giá trị cốt lõi mà Trung quốc theo đuổi được thể hiện rõ nét và chính thức trong “Sách trắng về sự thực và lập trường của Trung Quốc về xung đột thương mại Trung- Mỹ” được Trung Quốc công bố hôm 24/9 vừa qua.

Trong đó, Trung Quốc nhấn mạnh, phản đối chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ, kiên định ủng hộ hệ thống thương mại đa với cốt lõi là Tổ chức thương mại thế giới (WTO). Trong khi đó Washington lại có ý định rút khỏi tổ chức này.

Tờ “Bưu điện Hoa Nam buổi sáng” của Hồng Công (Trung Quốc) dẫn đánh giá của nhà phân tích chính trị - kinh tế độc lập đến từ Bắc Kinh (Trung Quốc), Trương Lâm cho rằng, sự bùng phát cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ trên thực tế là sự cạnh tranh giữa hai nền văn minh và giữa hai hệ thống giá trị.

Mỹ lo sợ mô hình phát triển của Trung Quốc chiếm thế thượng phong, do đó đã tìm mọi cách để bảo vệ giá trị chủ nghĩa tự do mà Washington theo đuổi. Ngược lại, Trung Quốc tìm mọi cách để phản đối, xóa bỏ chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa đơn phương theo quan điểm của Mỹ.

Theo cá chuyên gia phân tích, với những khác biệt về hệ thống giá trị và cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ đang bùng phát toàn diện hiện nay, rất có thể sẽ dẫn tới hình thành cục diện “chiến tranh Lạnh kiểu mới” với một bên là những giá trị do Mỹ chủ đạo, với một bên là những giá trị do Trung Quốc chi phối.