Hướng dẫn tạo và sử dụng file BAT trên Windows

Các file batch là cách giúp người sử dụng máy tính hoàn thành công việc. Chúng có thể tự động hóa các công việc hàng ngày, rút ngắn thời gian cần thiết để làm một việc gì đó và chuyển một quy trình phức tạp thành thứ mà ai cũng có thể vận hành được.

Trong bài viết này, bạn sẽ biết cách viết một file batch đơn giản, tìm hiểu những kiến thức cơ bản về chức năng của file batch và cách tự viết chúng. Bài viết cũng sẽ cung cấp cho bạn thêm tài nguyên để học cách viết file batch (BAT).

Cách tạo một file batch trên Windows

Để tạo file batch Windows, hãy làm theo các bước sau:

1. Mở file văn bản, chẳng hạn như tài liệu Notepad hoặc WordPad.
2. Thêm các lệnh của bạn, bắt đầu bằng @echo [off], tiếp theo là mỗi lệnh trong một dòng mới, title [title of your batch script], echo [first line] và pause.
3. Lưu file của bạn với phần mở rộng file BAT, ví dụ: test.bat.
4. Để chạy file batch của bạn, nhấp đúp vào file BAT bạn vừa tạo.
5. Để chỉnh sửa file batch của bạn, nhấp chuột phải vào file BAT và chọn Edit.

File thô của bạn sẽ trông giống như thế này:

Và đây là cửa sổ lệnh tương ứng cho ví dụ trên:

Nếu hướng dẫn này quá nhanh hoặc nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các lệnh file BAT và cách sử dụng chúng, hãy đọc tiếp phần sau!

Bước 1: Tạo file BAT

Giả sử bạn thường xuyên gặp sự cố mạng; bạn phải vào Command Prompt, nhập ipconfig và ping Google để khắc phục sự cố mạng. Sau một thời gian, bạn nhận ra rằng sẽ hiệu quả hơn một chút nếu bạn chỉ viết một file BAT đơn giản, dán nó vào USB và sử dụng nó trên các máy mà bạn khắc phục sự cố.

Tạo một tài liệu văn bản mới

File batch giúp đơn giản hóa các tác vụ máy tính có thể lặp lại bằng Command Prompt của Windows. Dưới đây là ví dụ về file batch chịu trách nhiệm hiển thị một số văn bản trong Command Prompt của bạn. Tạo file BAT mới bằng cách nhấp chuột phải vào khoảng trống trong thư mục và chọn New > Text Document.

Thêm code

Nhấp đúp vào New Text Document để mở trình soạn thảo văn bản mặc định của bạn. Sao chép và dán đoạn code sau vào mục nhập văn bản của bạn.

@echo off
title This is your first batch script!
echo Welcome to batch scripting!
pause

Lưu dưới dạng file BAT

Đoạn script trên lặp lại dòng chữ "Welcome to batch scripting!". Lưu file của bạn bằng cách đi tới File >Save As, rồi đặt tên file theo ý muốn. Kết thúc tên file của bạn bằng phần mở rộng BAT đã thêm, ví dụ: Welcome.bat và nhấp vào OK. Điều này sẽ hoàn tất tiến trình batch. Bây giờ, hãy nhấp đúp vào file batch mới tạo của bạn để kích hoạt nó.

Đừng cho rằng đó là tất cả những gì mà batch script có thể làm được. Các tham số của batch script là phiên bản được tinh chỉnh của code Command Prompt, vì vậy bạn chỉ bị giới hạn ở những gì Command Prompt của bạn có thể thực hiện. Đối với những người không quen với chương trình này, Command Prompt là một công cụ mạnh mẽ, nhưng nếu đang sử dụng Windows 11, bạn nên đặt Windows Terminal làm ứng dụng mặc định.

Bước 2: Tìm hiểu kiến thức cơ bản về tạo batch script

Các file batch sử dụng cùng ngôn ngữ với Command Prompt. Tất cả những gì bạn đang làm là nói với Command Prompt những gì bạn muốn nhập bằng cách sử dụng một file, thay vì gõ nó ra trong Command Prompt. Điều này giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức. Nó cũng cho phép bạn đưa vào một số logic, như các vòng lặp đơn giản, những câu lệnh có điều kiện, v.v... mà lập trình thủ tục có khả năng thực hiện về mặt khái niệm.

• @echo: Tham số này sẽ cho phép bạn xem script đang hoạt động của mình trong Command Prompt. Tham số này rất hữu ích để xem code của bạn làm việc. Nếu có bất kỳ vấn đề nào phát sinh từ file batch, bạn sẽ có thể xem các vấn đề liên quan đến script của mình bằng chức năng echo. Việc thêm off vào tham số này sẽ cho phép bạn nhanh chóng đóng script của mình sau khi hoàn tất.
• title: Cung cấp nhiều chức năng tương tự như thẻ <title> trong HTML, điều này sẽ cung cấp tiêu đề cho batch script trong cửa sổ Command Prompt.
• cls: Xóa Command Prompt của bạn, được sử dụng tốt nhất khi code không liên quan có thể khiến nội dung bạn đang truy cập khó tìm.
• rem: Viết tắt của remark cung cấp chức năng tương tự như thẻ <!-- trong HTML. Câu lệnh Rem không được nhập vào code của bạn. Thay vào đó, chúng được sử dụng để giải thích và cung cấp thông tin liên quan đến code.
• %%a: Mỗi file trong thư mục.
• (".\"): Thư mục root. Khi sử dụng Command Prompt, người ta phải hướng lời nhắc tới một thư mục cụ thể trước khi thay đổi tên file, xóa file, v.v... Với các file batch, bạn chỉ cần dán file BAT vào thư mục bạn chọn.
• pause: Cho phép ngắt chuỗi logic của file BAT. Điều này cho phép người dùng đọc qua các dòng lệnh trước khi tiếp tục code. Cụm từ "Press any key to continue..." sẽ biểu thị sự tạm dừng.
• start "" [website]: Sẽ chuyển đến trang web bạn chọn bằng trình duyệt web mặc định của bạn.
• ipconfig: Đây là tham số Command Prompt cổ điển cung cấp thông tin liên quan đến thông tin mạng. Thông tin này bao gồm địa chỉ MAC, địa chỉ IP và sub-net mask.
• ping: Ping địa chỉ IP, gửi gói dữ liệu qua các tuyến máy chủ để đánh giá vị trí và độ trễ (thời gian phản hồi) của chúng.

Ít nhất, thư viện cho các biến batch là rất lớn. May mắn thay, có một mục Wikibook chứa thư viện phong phú gồm các tham số và biến batch script mà bạn có thể tùy ý sử dụng.

Bước 3: Viết và chạy file BAT

Bài viết sẽ tạo 3 ví dụ về batch script có thể đơn giản hóa các hoạt động trực tuyến và ngoại tuyến hàng ngày của bạn.

Script tin tức

Hãy tạo một batch script hữu ích ngay lập tức. Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn muốn mở tất cả các trang web tin tức yêu thích của mình ngay khi thức dậy? Vì batch script sử dụng tham số Command Prompt nên chúng ta có thể tạo script mở mọi trang tin tức trong một cửa sổ trình duyệt.

Để lặp lại quy trình tạo batch: Trước tiên, hãy tạo một file văn bản trống. Nhấp chuột phải vào khoảng trống trong thư mục bạn chọn và chọn New > Text Document. Khi file văn bản được mở, hãy nhập script sau. Ví dụ sẽ bao gồm những trang tin tức chính của Mỹ có sẵn trực tuyến.

@echo off
cd "" http://www.cnn.com
start "" http://www.abc.com
start "" http://www.msnbc.com
start "" http://www.bbc.com
start "" http://www.huffingtonpost.com
start "" http://www.aljazeera.com
start "" https://news.google.com/

Script trên xếp chồng một tham số start "" lên trên tham số kia để mở nhiều tab. Bạn có thể thay thế các liên kết được cung cấp bằng những liên kết bạn chọn. Sau khi bạn nhập script, hãy đi tới File > Save As. Trong cửa sổ Save As, hãy lưu file của bạn với phần mở rộng BAT và thay đổi tham số Save as type thành All Files (*.*).

Khi bạn đã lưu file của mình, tất cả những gì bạn cần làm là nhấp đúp vào file BAT. Ngay lập tức, các trang web của bạn sẽ mở ra. Nếu muốn, bạn có thể đặt file này trên desktop của mình. Điều này sẽ cho phép bạn truy cập tất cả các trang web yêu thích của mình cùng một lúc.

Trình tổ chức file

Bạn đã tải xuống nhiều file mỗi ngày nhưng có hàng trăm file làm tắc nghẽn thư mục Download của bạn? Tạo một file batch với script sau, sắp xếp các file của bạn theo loại file. Đặt file BAT vào thư mục chưa được tổ chức của bạn và nhấp đúp để chạy.

@echo off
rem For each file in your folder
for %%a in (".\*") do (
rem check if the file has an extension and if it is not our script
if "%%~xa" NEQ "" if "%%~dpxa" NEQ "%~dpx0" (
rem check if extension folder exists, if not it is created
if not exist "%%~xa" mkdir "%%~xa"
rem Move the file to directory
move "%%a" "%%~dpa%%~xa\"
))

Đây là một ví dụ về desktop với một loạt các loại file.

Sau đây là những file sau khi được sắp xếp.

Rất đơn giản! Batch script này cũng sẽ hoạt động với bất kỳ loại file nào, cho dù đó là file tài liệu, video hoặc âm thanh. Ngay cả khi PC của bạn không hỗ trợ định dạng file, script sẽ tạo một thư mục có nhãn thích hợp cho bạn. Nếu bạn đã có folder JPG hoặc PNG trong thư mục của mình, script sẽ chỉ di chuyển các loại file của bạn đến vị trí thích hợp.

Trình khởi chạy chương trình

Nếu bạn thấy mình mở đi mở lại cùng một bộ ứng dụng, giờ đây bạn có thể tạo một file batch trình khởi chạy tùy chỉnh để mở nhiều chương trình chỉ bằng một cú nhấp chuột. Tất cả những gì bạn cần tìm hiểu là vị trí file Windows. Giả sử bạn cần thực hiện một số công việc và muốn mở Excel, Calculator và Spotify. Đây là code cho điều đó:

@echo off
cd "C:\Program Files\Microsoft Office\root\Office16\"
start EXCEL.EXE

Bạn thậm chí có thể yêu cầu file batch của mình mở các tài liệu hoặc trang web cụ thể cùng với một bộ ứng dụng. Bí quyết là trộn và kết hợp tất cả các phần tử khác nhau mà một file batch có thể làm cho bạn. Cuối cùng, bạn sẽ kết hợp các câu lệnh IF vào batch script của mình.

Bước 4: Tự động hóa việc chạy file batch

Bạn có thể chạy batch script của mình theo cách thủ công bằng cách nhấp đúp vào file BAT trong File Explorer hoặc bạn có thể gọi nó bằng Windows Terminal. Bạn cũng có thể để file batch của mình chạy tự động.

Chạy file batch với Windows Startup

Giả sử bạn muốn thư mục tải xuống của mình được sắp xếp lại mỗi khi bạn khởi động lại Windows. Tất cả những gì bạn phải làm là lấy file batch và đặt nó vào thư mục Windows Startup:

1. Để mở thư mục Startup, nhấn Windows + R, nhập shell:startup vào hộp thoại và nhấp vào OK.
2. Ngoài ra, nhấn Windows + E để mở File Explorer và điều hướng tại đây:

   C:\Users\[USERNAME]\AppData\Roaming\Microsoft\Windows\Start Menu\Programs\Startup

3. Sao chép file batch của bạn vào thư mục Khởi động.

Bây giờ, file batch sẽ chạy mỗi khi bạn khởi động máy tính. Khởi động lại Windows để dùng thử.

Chạy file batch với tác vụ đã lên lịch

Có thể bạn muốn chạy file batch vào một thời điểm cụ thể. Ví dụ, bạn có thể muốn đọc tin tức vào cùng một thời điểm mỗi sáng. Đây là cơ hội tuyệt vời để sử dụng Windows Task Scheduler.

1. Nhấn phím Windows, nhập "task scheduler" và mở ứng dụng Task Scheduler.
2. Tùy chọn, tạo một thư mục mới bằng cách nhấp chuột phải vào thư mục Task Scheduler Library và chọn New Folder... Đặt tên mô tả cho thư mục của bạn.
3. Nhấp chuột phải vào Task Scheduler Library hoặc thư mục tùy chỉnh của bạn và chọn Create Basic Task. Một lần nữa, hãy đặt tên mô tả cho nhiệm vụ của bạn, sau đó nhấp vào Next.
4. Chọn Task Trigger của bạn, tức là khi bạn muốn tác vụ bắt đầu, sau đó nhấp vào Next để cấu hình trình kích hoạt của bạn. Ví dụ, nếu bạn chọn "Daily" làm trình kích hoạt, bạn có thể đặt ngày, giờ và tần suất bắt đầu. Bấm Next.
5. Để cấu hình Action của bạn, hãy chọn Start a program và nhấp vào Next
6. Dán đường dẫn đến file batch của bạn vào trường Program/script hoặc nhấp vào nút Browse... và điều hướng đến vị trí của nó. Để lấy đường dẫn của nó, nhấp chuột phải vào file batch của bạn trong File Explorer và chọn Show more options > Copy as path.

Nếu bạn muốn cập nhật tác vụ đã lên lịch của mình, hãy nhấp đúp vào tác vụ để mở cửa sổ Properties, đây là nơi bạn có thể chỉnh sửa trình kích hoạt, hành động, v.v... Trên thực tế, bạn có thể thêm các trình kích hoạt và hành động bổ sung vào cùng một tác vụ đã lên lịch.

Sử dụng các file BAT là giải pháp thực sự hữu ích để chạy các chương trình (chẳng hạn như Java) chỉ với một dòng lệnh, giúp tiết kiệm thời gian thay vì phải gõ các dòng lệnh từ đầu. Sau khi nắm rõ được cách thức hoạt động và các lệnh của nó, người dùng có thể dễ dàng tạo cho mình những file phục vụ cho công việc riêng của mình một cách nhanh chóng.

Bạn có thể thử Những thủ thuật “hack” này chỉ Notepad mới có thể làm được để vừa hiểu rõ hơn về cách tạo file .bat, vừa thư giãn luôn nhé.