Hàng chục triệu người vào "danh sách đen" vì "điểm công dân online" tại Trung Quốc

Theo báo cáo từ Associated Press, Trung Quốc đã cấm hơn 23 triệu lượt mua vé tàu hoặc vé máy bay do công dân có điểm tín nhiệm xã hội thấp. 

Trong đó, có 17,5 triệu lượt cấm vé máy bay, và 5,5 triệu lượt cấm vé tàu cao tốc. Con số này cao hơn đáng kể so với chỉ 6,15 triệu người bị cấm mua vé máy bay vào năm 2017.

Điểm tín nhiệm xã hội (Social score), là hệ thống được Trung Quốc bắt đầu triển khai và sẽ phổ biến vào năm 2020. Mục tiêu là để đánh giá mức độ tin cậy của 1,3 tỷ công dân thông qua các hành vi trên mạng Internet của họ.

Điểm số này sẽ được sử dụng để xác định mỗi công dân có đủ tư cách từ những việc lớn như thế chấp vay tiền, xin việc làm, xin học cho con ở nơi nào, cho tới những việc nhỏ như mua vé tàu, vé xe, hoặc thậm chí là cơ hội để hẹn hò với người khác giới.

Như một phần trong hệ thống, chính phủ Trung Quốc sẽ công bố mọi thông tin trong một cuốn “sổ đen”, về việc ai có thể làm gì, và không làm gì với số điểm tín nhiệm của mình.

Trong một số trường hợp cụ thể, điểm tín nhiệm xã hội ở Trung Quốc được cho là sẽ hạn chế các thói quen xấu trong môi trường công cộng, thí dụ như công dân cố tình chiếm lấy ghế đã đặt của người khác, và từ chối nhường trả. Một số người thậm chí giả làm người khuyết tật để được ưu tiên ghế ngồi khi lên tàu, lên máy bay.

Trên thực tế, chính phủ Trung Quốc chỉ mới thực sự nghiêm túc trong vấn đề này, khi có quá nhiều những câu chuyện, hình ảnh, và video được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội.

Dự kiến sang tới năm 2020, Trung Quốc cho biết sẽ hoàn thành mục tiêu “dữ liệu hoá” toàn bộ 1,3 tỷ công dân, và triển khai đồng bộ hệ thống “chấm điểm công dân” của họ.

Nguyễn Nguyễn