Trăn trở của cán bộ Công an trong cuộc chiến chống ma túy trên biên giới Lào Cai

Trong năm 2018, đơn vị đã bắt giữ, khởi tố và điều tra 49 vụ (tăng 8 vụ so với 2017) với 64 bị can. Vật chứng thu giữ 366 bánh, tương đương với 128,1kg heroin (tăng 107,3% so với 2017); ma túy tổng hợp bắt tăng gấp 1000 lần so với năm 2017... 

Phía sau thành công của các chuyên án, vụ án, cán bộ Phòng CSĐT tội phạm về ma túy còn những trăn trở. Bởi trong số các bị can bị bắt giữ, phần nhiều là những đối tượng vận chuyển thuê, số đối tượng là người dân tộc thiểu số, hiểu biết về pháp luật còn hạn chế... và đáng báo động hơn cả là tình trạng lôi kéo người thân trong gia đình vào đường dây phạm tội. Vì sao mức án được tuyên với tội phạm ma túy rất cao nhưng các đối tượng vẫn dấn thân vào con đường phạm tội và những giải pháp để phòng ngừa?

Lý giải câu hỏi trên, Trưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lào Cai cho biết nguyên nhân chính vẫn là lợi nhuận. Vụ hai chú cháu họ là Nguyễn Văn Đài (43 tuổi, trú tại xã Thạch Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An) và Nguyễn Văn Lý vận chuyển 329 bánh heroin là một điển hình. Trong vụ án này, nếu vận chuyển trót lọt số ma túy trên, Đài sẽ được trả 4 tỷ đồng. Về phần Lý, vẫn biết việc vận chuyển ma túy là vi phạm pháp luật nhưng vì khoản tiền công 60 triệu đồng, Lý vẫn gật đầu đồng ý mà không nghĩ đến hậu quả. Với hành vi này, Lý đã phải đối mặt với mức án chung thân.

Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lào Cai bắt đối tượng vận chuyển 23kg ma túy đá và 18.000 viên ma túy tổng hợp.

Được biết, trong những lần sang Viêng Chăn (Lào) chơi, Nguyễn Văn Đài đã gặp và quen biết với người đàn ông tên là Ta có quốc tịch Lào. Qua nói chuyện, Ta đặt vấn đề thuê Đài vận chuyển ma túy từ Lào đi đến huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai, giao cho một phụ nữ mà Đài không biết rõ tên, tuổi địa chỉ của người này. 

Đối tượng hứa sẽ trả cho Đài tiền công vận chuyển là 160 nghìn USD. Hoàn cảnh của Đài rất khó khăn, mẹ bị mù lòa, vợ thường xuyên bệnh tật. Theo sự hướng dẫn của đối tượng người Lào, Đài vay tiền ngân hàng mua xe ôtô rồi làm thủ tục đăng ký tại Việt Nam. Sau đó, anh ta giao xe ôtô cho Ta mang sang Lào gia cố hai bên mang xá xe, hai bên sườn của thùng xe, cốp xe và bình nguyên liệu...

Ngày 2-5, Đài điều khiển xe ôtô biển kiểm soát 37C-290.09 từ tỉnh Nghệ An sang Lào và giao xe ôtô trên cho Ta để Ta mang xe đi gia cố và cất giấu 329 bánh heroin. Đến ngày 5-9, Đài nhận lại xe ôtô đã được gia cố, bên trong có cất giấu 329 bánh heroin từ Ta và được Ta chỉ cho biết từng vị trí cất giấu ma túy trong xe ô tô. 

Tâm sự với cán bộ Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lào Cai, Đài cho biết: Khi đi trên chiếc xe ôtô có cất giấu ma túy, Đài toát mồ hôi. Nếu chuyến hàng này trót lọt, anh ta định sẽ dùng để trả nợ ngân hàng... Đài không ngờ rằng bị bắt và càng ân hận khi đã lôi kéo cả đứa cháu họ vào vòng lao lý. Khi làm việc với cán bộ thụ lý vụ án, Đài khẩn khoản nhờ cơ quan Công an giảm nhẹ tội cho Lý. Rồi Đài khóc khi nghĩ đến những đứa con và gia đình. Đài phải đối mặt với mức án tử hình.

Lần nào làm việc với các điều tra viên, Nguyễn Văn Lý cũng khóc, ân hận về sự tham lam của mình. Ngày 10-5, được chú ruột rủ đi cùng vận chuyển ma túy từ huyện Anh Sơn (Nghệ An) đi huyện Mường Khương (Lào Cai) với lý do đoạn đường di chuyển xa Đài và Lý sẽ thay nhau điều khiển xe ô tô cho đỡ mệt; đồng thời bị lòng tham che lối, anh ta tặc lưỡi đồng ý. 

Khoảng 5h ngày 11-5, Đài điều khiển xe ôtô BKS 37C-290.09 có chứa 329 bánh heroin trong xe ôtô đi đón Lý. Sau đó, cả hai cùng nhau vận chuyển ma túy từ huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An đi tỉnh Lào Cai. Trên đường đi, Đài và Lý thay nhau điều khiển xe ôtô. Khi đến gần địa phận huyện Mường Khương, Đài liên lạc với người phụ nữ đã được Ta cho số trước đó, thông báo đã gần đến trung tâm huyện Mường Khương (Lào Cai). 

Khoảng 16h10 ngày 11-5, khi Đài và Lý điều khiển xe ôtô đi đến thôn Nậm Pản thì bị tổ công tác của Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lào Cai kiểm tra, bắt giữ. Quá trình kiểm tra phát hiện và thu giữ tổng số 329 bánh heroin.

Đây chỉ là một trong những vụ án, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lào Cai khám phá thành công trong năm 2018. Qua các vụ được phát hiện cho thấy, số lượng ma túy mua bán, vận chuyển ngày càng lớn. Nếu vận chuyển trót lọt với số lượng lớn, người vận chuyển sẽ được nhiều tiền công cao nên chấp nhận đánh bạc với số phận. Còn các chủ thuê vận chuyển thì cũng được hưởng lợi nhuận lớn... 

Trong khi đó, đầu mối mua bán ma túy làm ăn với các đối tượng người Trung Quốc có nhu cầu rất lớn, bao nhiêu đối tượng cũng mua... Cũng vì lợi nhuận, các đối tượng không từ phương thức, thủ đoạn nào để mua bán, vận chuyển ma túy như thay đổi phương tiện, cách thức vận chuyển... nhằm đối phó với cơ quan Công an. 

Vụ bắt giữ ma túy với số lượng lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn tỉnh Lào Cai là một ví dụ. Vào khoảng 16h ngày 13-7, trên tuyến Quốc lộ 4D từ thành phố Lào Cai đi khu du lịch Sa Pa, thuộc địa phận thôn Tòng Chú, xã Cốc San, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy – Công an tỉnh Lào Cai đã mai phục, vây bắt thành công 3 đối tượng đang có hành vi vận chuyển trái phép 23kg ma túy đá và 18.000 viên ma túy tổng hợp, được đựng trong 26 túi nilon bọc kín, giấu trong 2 chiếc ba lô. 3 đối tượng bị bắt giữ gồm Sùng A Sình (26 tuổi, trú tại bản Hội Chạ, xã Nậm Vì, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên); Thào A Nhà (23 tuổi) và Vàng A Hầu (30 tuổi, cùng trú tại bản Nậm Nhừ 3, xã Nậm Nhừ, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên). 

Sáng 13-7, các đối tượng xuất phát từ Điện Biên sang Lào Cai, Vàng A Hầu điều khiển xe máy mang BKS 27B1-735.16 đi trước làm nhiệm vụ cảnh giới. Hai đối tượng còn lại là Sùng A Sình và Thào A Nhà mang theo 2 ba lô chứa ma túy, bắt xe khách mang BKS 21H-4804 đi sau. Để tránh sự phát hiện, các đối tượng chia làm nhiều công đoạn vận chuyển... Nếu trót lọt, sẽ được nhận tiền công vận chuyển là 208 triệu đồng.

Phía sau thành công của chuyên án, vụ án còn là những day dứt của điều tra viên khi  người tham gia vận chuyển phần lớn là phụ nữ, người tham gia phạm tội chủ yếu là người Mông..., trình độ hạn chế, phần khác do suy nghĩ còn có biểu hiện lệch lạc dẫn đến thực hiện hành vi phạm tội. Rồi còn đó là những khó khăn trong quá trình điều tra vụ án, bởi sự bất đồng về ngôn ngữ. Quá trình lấy lời khai phải qua nhờ đến sự trợ giúp của các phiên dịch viên nên không phải lúc nào cũng đúng được với ý đồ của điều tra viên. 

Trong khi đó, Lào Cai là tỉnh vùng cao biên giới, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 64 % số dân của tỉnh; có đường biên giới dài, chủ yếu là đồi núi rừng rậm và sông suối với nhiều đường mòn lối tắt. 

Song với quyết tâm “kiềm chế và đẩy lùi” tội phạm ma túy, cán bộ chiến sỹ, Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Lào Cai đã chủ động xây dựng kế hoạch đấu tranh, từ đó góp phần phòng ngừa và tố giác tội phạm. Năm 2018, tập thể đơn vị đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì...