Phó Thủ tướng: “Nếu Đà Nẵng muốn giữ nguyên trạng Sơn Trà, Chính phủ sẽ đồng ý”

Trong phiên chất vấn chiều 13/6 của Bộ trưởng Bộ VH,TT&DL Nguyễn Ngọc Thiện trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã có những phát biểu cụ thể và đưa ra góc nhìn đa chiều về quy hoạch bán đảo Sơn Trà.

“Ai cũng hỏi về quy hoạch bán đảo Sơn Trà”

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói: “Tôi theo dõi trên mạng, đi gặp taxi, xe ôm, hàng nước… ai cũng hỏi về quy hoạch bán đảo Sơn Trà. Thông tin rất nhiều, nhưng chưa lúc nào cơ quan nhà nước có những phát biểu đầy đủ và chính thức. Tôi cho rằng đây là một trong những kinh nghiệm đối với Bộ VH,TT&DL cũng như UBND Đà Nẵng khi làm việc gì có tính chuyên môn, được xã hội quan tâm, mình phải có thông tin chính thức, đầy đủ kịp thời.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã có những phát biểu cụ thể hơn về quy hoạch bán đảo Sơn Trà.

Về câu hỏi của Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện rằng tại sao lại có quy hoạch này? Đây là căn cứ Luật Du lịch qui định. Luật quy định là Thủ tướng phải phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển du lịch cả nước, trong đó có danh mục có các đô thị du lịch và danh mục các khu có tiềm năng phát triển thành khu du lịch quốc gia, tôi xin gọi tắt là các khu du lịch quốc gia.

Dựa vào đề nghị của Đà Nẵng, Đà Nẵng được công nhận là đô thị du lịch và có hai khu du lịch quốc gia là Bà Nà và Sơn Trà. Theo quy định của luật du lịch, các khu du lịch quốc gia phải có diện tích 1ngàn ha trở lên, phải đón 1 triệu khách du lịch/năm trở lên và phải có cơ sở lưu trú.

Quy hoạch này được xây dựng từ cuối năm 2013 đến 2016. Theo quy định của luật, quy hoạch ký xong rồi phải công bố quy hoạch, chưa thực hiện được ngay.

Ngày 15/2/2017, ngay khi quy hoạch được công bố, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và tôi đã trực tiếp yêu cầu bằng văn bản: Bộ và thành phố phải xem xét tiếp thu các ý kiến đóng góp một cách rất cầu thị khoa học và công khai.

“Quy hoạch chưa được triển khai”

Tôi đã trực tiếp đi, nhìn tận mắt những gì đã xây dựng, những gì đang xây dựng và những gì cần phải bảo tồn tại Sơn Trà. Tôi đã đọc mấy trăm trang tài liệu, tôi đã mời kiến trúc sư trực tiếp làm đồ án này lên để hỏi và sau đó thì tôi đã quyết định là để việc tiếp thu ý kiến được thật sự khách quan thì tạm dừng thực hiện quy hoạch. Trên thực tế, quy hoạch này chưa được triển khai.

Trước năm 2013 thì như Bộ trưởng đã nói UBND TP Đà Nẵng đã phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết, phê duyệt dự án đầu tư. Tôi xin gọi tắt là cấp phép, cho 25 dự án trong đó có 18 dự án về du lịch, có 11 dự án xây dựng cơ sở dự án và một trong những chỉ tiêu rất quan trọng đó là số phòng lưu trú thì chính xác số phòng là 1400 phòng khách sạn, 1920 căn biệt thự. Nếu số căn biệt thự là 2 phòng thì sẽ có 5.240 phòng, nếu có 3 phòng thì sẽ có 7.160 phòng.

Và như vậy thì dự án sinh thái biển Tiên Sa hay bất kỳ dự án nào trên bán đảo Sơn Trà đều được cấp phép. Và nếu có bất kỳ vấn đề nào vi phạm thì đều được quản lý và bị xử lý, điều này rất rõ ràng.

Thứ ba là, quy hoạch bán đảo Sơn Trà được thực hiện bởi cơ quan tư vấn gồm các nhà chuyên môn đưa ra nhiều giải pháp đảm bảo phát triển. Tôi đã gặp trực tiếp các nhà chuyên môn, con số 1600 không phải là ít, kiến trúc sư trưởng nói với tôi đây là tính toán trên các công thức mô hình chuyên ngành du lịch. Người ta tính ra cái ngưỡng để đảm bảo, 1600 là tròn, tính theo mô hình là số lẻ. Từ 1600 đến 3200 phòng và Hội đồng của Bộ cuối cùng ấn định lấy ngưỡng thấp.

Thứ tư, ngay sau khi quy hoạch công bố, đã có ý kiến. Chúng tôi đã yêu cầu Đà Nẵng có ý kiến chính thức. Trong báo cáo của Đà Nẵng nói rõ, họ không đồng ý với kiến nghị và giữ nguyên hiện trạng bán đảo Sơn Trà, không xây dựng thêm cơ sở lưu trú của Hiệp hội du lịch Đà Nẵng kiến nghị.

“Nếu Đà Nẵng muốn giữ nguyên trạng Sơn Trà, Chính phủ sẽ đồng ý”

Mặc dù Đà Nẵng nói như vậy nhưng tôi vẫn có văn bản yêu cầu Đà Nẵng tiếp tục rà soát các dự án, làm việc với Hiệp hội du lịch Đà Nẵng về kế hoạch quy mô phát triển du lịch trên bán đảo Sơn Trà trên nguyên tắc phải đảm bảo phát triển bền vững.

Có hai vấn đề theo tôi là chúng ta phải rất thống nhất: Về nguyên tắc, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ luôn luôn quán triệt từ đầu rằng chúng ta phát triển phải bền vững. Đương nhiên trong quá trình phát triển, chúng ta khai thác tài nguyên thiên nhiên, khai thác phải so sánh giữa lợi thế tự nhiên và xã hội để phục vụ phát triển nhưng phải đảm bảo yếu tố bền vững.

Khi các yếu tố bền vững chưa được đảm bảo thì tốt nhất là lui lại, khi nào đủ điều kiện sẽ làm. Bảo tồn không cực đoan là đóng khung lại. Thực tế, trên thế giới có rất nhiều khu du lịch kể cả các khu bảo tồn thiên nhiên có động vật hoang dã người ta cũng vẫn phát triển du lịch và thu hút rất tốt. Chính vì bảo tồn tốt thì đấy chính là tài nguyên du lịch.

Voọc chà vá chân nâu trên bán đảo Sơn Trà (ảnh Bùi Văn Tuân)

Nguyên tắc hai: Sơn Trà thực ra trong du lịch cả nước đóng góp rất nhỏ, vì thế không ảnh hưởng lớn đến du lịch cả nước. Vì phát triển du lịch Sơn Trà trước hết phục vụ kinh tế Đà Nẵng, cho nên cần có sự thống nhất của cấp ủy chính quyền và được sự đồng thuận của nhân dân Đà Nẵng.

Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng là tổ chức xã hội nghề nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Du lịch trên địa bàn Đà Nẵng, cho nên chúng tôi yêu cầu UBND Đà Nẵng làm việc với Hiệp hội du lịch Đà Nẵng bàn tất cả các khía cạnh vấn đề để đi đến sự đồng thuận nhằm có quy hoạch tốt phát triển Sơn Trà.

Tinh thần của Chính phủ, Thủ tướng Chính Phủ là nếu Đà Nẵng sau khi rà soát lại tất cả các dự án, làm việc với các nhà đầu tư, làm việc với Hiệp hội thống nhất kiến nghị, giảm quy mô đầu tư xuống mức nào Chính phủ cũng đồng ý, miễn là dưới ngưỡng 1600 phòng. Nếu Đà Nẵng thống nhất với Hiệp hội rằng giữ nguyên trạng, Chính phủ cũng hoan nghênh, cao hơn nữa, Đà Nẵng và Hiệp hội xin rút Sơn Trà khỏi các khu du lịch quốc gia, Chính phủ cũng đồng ý. Tinh thần chung của Chính phủ là phát triển nhưng phải đảm bảo tính bền vững.

“Chúng ta cần hiểu cho đúng”

Có đại biểu đặt câu hỏi: “Có phải Chính phủ phê duyệt 3 quy hoạch, cứ cái sau cắt đi 1nghàn hecta rừng so với cái trước không? Nếu đúng như vậy thì nguy hiểm quá!”.

Sự thực là tháng 1/ 2014 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học cả nước, trong đó có Sơn Trà- khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà có diện tích 3871 hecta.

Đến tháng 10/2014 Thủ tướng Chính phủ phê duyêt tiếp quy hoạch rừng đặc dụng trên cả nước. Trong đó rừng đặc dụng ở bán đảo Sơn Trà là 2591 hecta.

Tháng 11/2016, quy hoạch du lịch Sơn Trà do tôi ký quy định diện tích khu du lịch Sơn Trà là 1056 hecta. Con số này nằm trong bản đồ quy hoạch phát triển Đà Nẵng do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, do Bộ Xây dựng chủ trì thẩm định.

3 con số này là 3 khái niệm hoàn toàn khác nhau: một cái là diện tích quy hoạch, một cái là diện tích rừng đặc dụng, một cái là diện tích phạm vi quy hoạch khu du lịch. Không phải Chính phủ cứ phê duyệt cái sau là cắt đi 1 nghàn hecta so với cái trước... Chúng ta cần hiểu cho đúng! Tôi rất muốn báo cáo với Quốc hội, cũng như là để cử tri yên lòng, những quy hoạch này được các Bộ chuẩn bị và đến Thủ tướng ký. Có những điểm căn bản thì cả hệ thống bộ máy của chúng ta đã làm rất trách nhiệm, chứ không phải quá ẩu tới mức như một số lời suy đoán".