Quan tâm xây dựng, thực hiện các mô hình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em

Quyền tham gia của trẻ em là một trong bốn nhóm quyền quan trọng của trẻ em được quy định trong Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em (sống còn, phát triển, bảo vệ và tham gia).

Quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em bao gồm quyền được tiếp cận thông tin phù hợp lứa tuổi, được kiến nghị, bày tỏ ý kiến, quan điểm riêng của mình về các vấn đề về trẻ em; quyền được người lớn lắng nghe và phản hồi các kiến nghị, ý kiến của mình; quyền được tham gia vào quá trình ra quyết định; quyền được kết giao, được thành lập hoặc tham gia các nhóm, hiệp hội và tham gia các hoạt động xã hội lành mạnh, phù hợp.

Nhằm tạo môi trường thuận lợi và nâng cao năng lực cho trẻ em trong thực hiện quyền tham gia vào các vấn đề liên quan đến trẻ em theo quy định của pháp luật và Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em, ngày 03/8/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1235/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em giai đoạn 2016 - 2020.

Để triển khai hiệu quả Chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em giai đoạn 2016 – 2020 theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, những năm qua, cùng với việc tổ chức các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hiện quyền tham gia của trẻ em, tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao năng lực thực hiện quyền tham gia của trẻ em cho đội ngũ cán bộ, cộng tác viên làm công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em, tỉnh Bắc Kạn đã triển khai thực hiện hiệu quả nhiều mô hình nhằm thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em.

Tổ chức các Diễn đàn trẻ em

Nhằm tạo cơ hội cho trẻ em được thực hiện Quyền tham gia của mình, được phát biểu, trình bày ý kiến, bày tỏ quan điểm, nhu cầu cần được bảo vệ, chăm sóc và giáo dục, được chia sẻ ước mơ, suy nghĩ của mình đối với các lãnh đạo tỉnh, các cơ quan và tổ chức liên quan, từ năm 2016 đến nay, tỉnh Bắc Kạn đã tổ chức 04 lần Diễn đàn trẻ em cấp tỉnh với 271 trẻ em tham dự. Có 06/08 huyện, thành phố tổ chức Diễn đàn trẻ em cấp huyện với 1.234 trẻ em tham dự; 07/122 xã tổ chức diễn đàn trẻ em cấp xã với 460 trẻ em tham dự. Chủ đề Diễn đàn trẻ em đã đề cập đến nhiều vấn đề có tính thời sự, có tác động, ảnh hưởng nhiều mặt đến tâm lý lứa tuổi, chất lượng cuộc sống của các em như: “Tác động của mạng xã hội đối với trẻ em”; “Trẻ em với vấn đề phòng chống bạo lực, xâm hại trẻ em”; “Vì cuộc sống an toàn lành mạnh cho trẻ em trong thế giới công nghệ số”, “Chung tay vì trẻ em nghèo, dân tộc thiểu số”...

Trẻ em tham dự Diễn đàn được tham gia các trò chơi, giao lưu văn nghệ, được tham quan, thảo luận nhóm để đưa ra các thông điệp, khuyến nghị; được giao lưu, đối thoại với lãnh đạo tỉnh, các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội về các vấn đề mà trẻ em quan tâm.

Diễn đàn trẻ em đã thực sự trở thành một sân chơi bổ ích, không chỉ tạo điều kiện, thúc đẩy cho trẻ có cơ hội bày tỏ ý kiến, quan điểm, tâm tư, tình cảm về các quyền của trẻ em và những vấn đề quan tâm mà còn giúp các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bảo đảm thực hiện quyền trẻ em hiểu tâm tư, nhu cầu của trẻ em, từ đó thực hiện tốt hơn quyền trẻ em.

Trẻ em được bày tỏ quan điểm, tâm tư nguyện vọng tại Diễn đàn trẻ em

Thăm dò ý kiến trẻ em

Đây là một hình thức để các cơ quan, tổ chức tham vấn ý kiến trẻ em về một số nội dung có liên quan đến trẻ em làm căn cứ xây dựng các chương trình, kế hoạch có liên quan trực tiếp đến trẻ em thông qua phỏng vấn trực tiếp, phát phiếu hỏi, qua điện thoại, qua mạng xã hội.

Từ năm 2016 đến nay, ngành Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức 80 cuộc thăm dò ý kiến trẻ em trong trường học thông qua các phiếu hỏi, qua mạng xã hội liên quan đến góp ý kiến xây dựng nội quy nhà trường, góp ý các hoạt động ngoại khoá của nhà trường, góp ý hoạt động Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, tổ chức các hoạt động hè an toàn lành mạnh cho trẻ, tác hại của dịch Covid-19 đến việc học tập của trẻ, thu hút 6.406 trẻ em tham gia.

Thành lập Câu lạc bộ quyền tham gia của trẻ em

Từ năm 2016 đến nay, ngành Giáo dục và Đào tạo đã duy trì và phát triển được 413 câu lạc bộ quyền tham gia của trẻ trong trường học nhằm giúp cho trẻ em được trang bị kiến thức, kỹ năng để trẻ phát triển toàn diện như: Câu Lạc bộ Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên; Câu Lạc bộ Võ cổ truyền, Đàn tính Sli lượn; Câu Lạc bộ Cầu lông, Câu Lạc bộ Bóng bàn; Câu Lạc bộ Bóng chuyền; Câu Lạc bộ Vũ điệu xanh; Câu lạc bộ Tiếng Anh, Câu Lạc bộ Văn học… thu hút hơn 13.000 trẻ em tham gia.

Ngành Giáo dục và Đào tạo cũng đã duy trì được 25 chương trình, hoạt động do trẻ em khởi xướng và thực hiện trong nhà trường như: Thùng rác nhỏ ý nghĩa lớn; Vườn rau của em; Trồng rau gây quỹ lớp; Vườn cây thuốc nam; Nhảy dân vũ… Thông qua các hoạt động này đã thúc đẩy sự sáng tạo, đoàn kết của trẻ và góp phần thực hiện tốt quyền tham gia của trẻ em trong nhà trường.

Ngoài ra, tổ chức Childfund Việt Nam tại Bắc Kạn đã triển khai dự án “Em muốn làm thủ lĩnh” tại 06 xã của huyện Na Rì và 03 xã của huyện Bạch Thông, mỗi xã thành lập 01 câu lạc bộ thực hiện quyền tham gia của trẻ em, mỗi câu lạc bộ thu hút từ 20-60 trẻ em tham gia.

Thông qua việc tổ chức các Diễn đàn trẻ em, tổ chức các Câu lạc bộ và các hoạt động dành cho trẻ em đã không chỉ thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em mà còn góp phần nâng cao nhận thức của lãnh đạo cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, của các bậc cha mẹ và cộng đồng dân cư về quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em; qua đó tạo môi trường an toàn, lành mạnh và thân thiện để trẻ em được phát triển toàn diện, hài hòa về thể chất, tinh thần và phát huy tối đa tiềm năng của mỗi trẻ em./.