Thủ tướng đã chỉ rõ các “điểm đen”, đăng kiểm, đào tạo lái xe vẫn tiêu cực!

Sáng 30/10, thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2019 tại Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho biết, tuy tổng số vụ tai nạn giao thông trong những năm qua giảm trên cả 3 tiêu chí, nhưng lại xảy ra nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng, làm chết nhiều người trong một vụ, xuất hiện tình trạng lái xe sử dụng ma túy khiến người dân phải chịu không ít cái chết thương tâm.

Tình hình trên có nhiều nguyên nhân, song bà Thủy cho rằng, có một yếu tố là còn nhiều chủ thể liên đới nhưng vẫn vô can đứng ngoài chưa phải chịu trách nhiệm cho những hậu quả nặng nề, nghiêm trọng của tai nạn giao thông.

Trước hết, đối với đơn vị đào tạo sát hạch lái xe, theo đánh giá của chuyên gia quốc tế, quy định về đào tạo lái xe ở Việt Nam khá chặt chẽ, pháp luật cơ bản đầy đủ nhưng quan trọng là phải học thật thi thật. Tuy nhiên, thực tế nắm bắt tâm lý của một bộ phận không muốn đi học nhưng vẫn có bằng lái xe.

Đại biểu Thủy nhận xét, thời gian qua, công tác đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe phát sinh nhiều tiêu cực. Quá trình đào tạo, không ít cơ sở cắt xén chương trình dạy, thay vì dạy bài bản để học lái xe an toàn thì lại dạy mẹo, dạy tiểu xảo để thi đỗ.

Bà Thủy băn khoăn: “Có hiện tượng một số người phía nam nhưng lại học lái xe ở cơ sở phía bắc. Điều gì đã khiến những người này đăng ký học trong khi đường xa, chi phí đi lại, ăn ở tốn kém hơn tỉnh nhà? Phải chăng có cơ sở học dễ thi dễ? Nghiêm trọng hơn có tình trạng bao thi, bao đỗ, đóng tiền trọn gói để mua bằng như các phương tiện truyền thông đã đưa tin”.

Theo bà Thủy, Thủ tướng cũng đã chỉ rõ xuất hiện các “điểm đen” ngay tại các cơ quan đăng kiểm, đào tạo sát hạch lái xe, đồng thời chỉ đạo Bộ Công an lập chuyên án để điều tra các tiêu cực. Đại biểu cho rằng, đối với những tiêu cực trong đào tạo sát hạch lái xe phải bằng chuyên án mới phát hiện được, còn cứ thanh tra theo kế hoạch thì rất khó, bởi hồ sơ đều đã được làm tròn.

Khía cạnh khác, với các đơn vị kinh doanh vận tải, luật quy định, các đơn vị này phải tổ chức khám sức khỏe cho lái xe 1 lần/năm, song không ít doanh nghiệp khoán trắng việc khám sức khỏe cho lái xe để họ tự đi khám rồi đưa hồ sơ khám bệnh cho doanh nghiệp. Thậm chí có doanh nghiệp không yêu cầu lái xe đưa giấy khám sức khỏe. Hậu quả là vừa qua xảy ra nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng do lái xe dương tính với ma túy khiến xã hội bàng hoàng, phẫn nộ.

Đại biểu nêu con số, chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2019, qua kiểm tra đột xuất phát hiện hơn 230 trường hợp lái xe dương tính với ma túy. Luật quy định các đơn vị này phải đảm bảo thời gian làm việc của lái xe không được quá 10 tiếng/ngày và không lái xe liên tục quá 4 tiếng, song vì lợi nhuận, không ít doanh nghiệp ép lái xe tăng chuyến, tăng thời gian.

“Nhiều lái xe trên đường suốt cả ngày lẫn đêm, có doanh nghiệp chỉ quan tâm khoán giờ nhận hàng, trả hàng, còn an toàn hay không là do lái xe chịu trách nhiệm. Hậu quả vừa qua xảy ra nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng do lái xe chạy quá sức, ngủ gật”- Ủy viên thường trực UB Tư pháp của Quốc hội nói.

Đề cập đến trách nhiệm của cơ sở y tế khám sức khỏe cho lái xe, bà Nguyễn Thị Thủy cho hay, luật quy định chặt chẽ việc khám sức khỏe cho lái xe phải thực hiện 3 khâu gồm: khâu đào tạo, sát hạch và phải khám định kỳ trong suốt quá trình lái xe. Tuy nhiên cử tri và các lái xe phản ánh tiêu cực như nhiều trường hợp không cần đến khám mà chỉ bỏ ra 200.000 đồng, cung cấp thông tin chiều cao, cân nặng là có giấy chứng nhận đủ sức khỏe lái xe. Có trường hợp đến khám thì bác sĩ chỉ hỏi và ghi, không khám, không xét nghiệm.

Hậu quả nhãn tiền của cách làm trên là vừa qua có những trường hợp bị bệnh... tâm thần nhưng vẫn được cấp giấy lái xe.

Bà Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh, một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng nhờn luật giao thông trong thời gian qua có liên quan đến hoạt động tuần tra, thanh tra, kiểm soát trong một số trường hợp còn chưa nghiêm, thậm chí có trường hợp tiêu cực.

Đơn cử như vụ 7 thanh tra giao thông ở Cần Thơ câu kết với “cò” bên ngoài nhận tiền hối lộ của nhiều doanh nghiệp trong nhiều năm để không bị kiểm tra.

Nữ đại biểu dẫn chứng: “Những tiêu cực này gây bức xúc dư luận nhưng nghiêm trọng hơn là việc này góp phần hình thành suy nghĩ của không ít người cho rằng, cứ vi phạm nếu bị phát hiện thì có thể xin được, hoặc nếu không xin được thì có thể hối lộ được”.

Để giảm tải tai nạn giao thông, cần nhiều biện pháp nhưng theo bà Thủy, trước hết cần đảm bảo sự nghiêm khắc của pháp luật dành cho những đối tượng vi phạm. Do đó, mọi đối tượng tiêu cực, vi phạm phải bị phát hiện triệt để, phải bị xử lý nghiêm, không thể vô can đứng ngoài không phải chịu trách nhiệm.

Phương Thảo