Tham nhũng chủ yếu được phát giác qua tố cáo, mâu thuẫn nội bộ!

Đây là những nhận định được đưa ra trong báo cáo về kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp Quốc hội đầu năm 2017 do Ban Dân nguyện nghiên cứu, tập hợp. Báo cáo này được UB Thường vụ Quốc hội thảo luận, cho ý kiến chiều 11/10.

Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải nhận định việc giải quyết kiến nghị cử tri có nhiều điểm mới.

21 Bộ trưởng trực tiếp ký văn bản trả lời cử tri

Báo cáo nội dung này của Ban Dân nguyện cho biết, thông qua 1.570 cuộc tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp thứ 3 của Quốc hội, 63 đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố đã tiếp nhận 2.868 kiến nghị cử tri. Sau khi tổng hợp, phân loại các kiến nghị trùng nội dung, các kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương, có 2.458 kiến nghị đã được chuyển đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

Theo báo cáo, Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ đã tiếp nhận, nghiên cứu, giải quyết và có văn bản trả lời 2.284/2.284 kiến nghị của cử tri (đạt 100%). Trong đó, có 1.695 kiến nghị (chiếm 74,2%) đã được trả lời giải trình, cung cấp thông tin với cử tri. 282 kiến nghị (chiếm 12,4%) đã được nghiên cứu, tiếp thu, giải quyết xong. 307 kiến nghị (chiếm 13,4%) đang nghiên cứu đã có văn bản trả lời cử tri sẽ giải quyết trong thời gian tới.

Đánh giá chung, Ban Dân nguyện cho rằng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành và các cơ quan liên quan đều rất nghiêm túc, tích cực có trách nhiệm cao trong việc nghiên cứu, xem xét, giải quyết và trả lời đầy đủ các kiến nghị của cử tri.

Mặc dù số lượng các kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết của Chính phủ và các bộ, ngành là rất lớn (chiếm tới 91,6% tổng số kiến nghị gửi tới kỳ họp thứ Ba) nhưng đều đã được các vị bộ trưởng, trưởng ngành trực tiếp chỉ đạo việc giải quyết.

Cụ thể, có 21/24 Bộ trưởng, Trưởng ngành trực tiếp ký các văn bản trả lời tới cử tri.

Ban Dân nguyện nhìn nhận, chính do sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt, trực tiếp như vậy nên chất lượng việc giải quyết các kiến nghị tại kỳ họp này có một sự chuyển biến khá rõ rệt. Những sai sót đáng tiếc như trả lời không đúng với nội dung câu hỏi mà cử tri nêu hay cử tri huyện này hỏi lại trả lời sang huyện khác như đã nêu tại báo cáo trước đã được khắc phục khá triệt để.

Một bước tiến khác được ghi nhận, trước đây, do không có quy định cụ thể về việc giải quyết các kiến nghị của cử tri có nội dung liên quan tới nhiều ngành, lĩnh vực nên thường xảy ra tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, dẫn đến tồn đọng qua rất nhiều kỳ họp.

Tiếp thu kiến nghị của cử tri, ngày 25/7/2017 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quy chế tiếp nhận, giải quyết và trả lời kiến nghị của cử tri do Quốc hội chuyển đến. Việc ra đời của Quy chế đã khắc phục được tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm đối với các kiến nghị loại này.

Ngoài ra, Quy chế cũng xác định rõ việc tiếp nhận, giải quyết kiến nghị của cử tri là nhiệm vụ quan trọng trong chương trình công tác của các bộ, ngành, địa phương, là một trong những tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu bộ, ngành, chính quyền địa phương, làm cơ sở cho việc giải quyết hiệu quả kiến nghị của cử tri tại các kỳ họp tiếp theo.

Ban Dân nguyện cũng nhấn mạnh, trước đây, việc trả lời đối với các kiến nghị chưa thể giải quyết ngay rất chung chung, không rõ thời hạn giải quyết nên cử tri mặc dù đã được trả lời nhưng vẫn tiếp tục kiến nghị qua rất nhiều kỳ họp. Kỳ này, lần đầu tiên, nhiều kiến nghị mặc dù đang còn trong quá trình xem xét giải quyết nhưng đã được nêu rõ lộ trình và thời hạn hoàn thành để cử tri theo dõi, đôn đốc và giám sát việc giải quyết.

Cụ thể đã có 17/22 bộ, ngành báo cáo lộ trình và thời gian dự kiến hoàn thành việc giải quyết như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Xây dựng, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội...

Phổ biến việc người dân phải chi “lót tay”

Phiên thảo luận về nội dung này của UB Thường vụ Quốc hội do Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ điều hành.

Tuy nhiên, báo cáo cũng nêu rõ hạn chế là số lượng kiến nghị qua các kỳ họp Quốc hội chưa được giải quyết dứt điểm còn nhiều, tới 570 kiến nghị. Số kiến nghị mà bộ, ngành đang giải quyết nhưng không nêu lộ trình giải quyết và thời hạn dự kiến hoàn thành còn chiếm tỷ lệ lớn (407/570), trong đó có nhiều kiến nghị nếu thực sự nỗ lực thì có thể nêu rõ lộ trình giải quyết, nhưng một số bộ lại chưa thực hiện theo quy định.

Việc giải quyết các kiến nghị của cử tri có nội dung liên quan đến đấu tranh phòng, chống tham nhũng lãng phí vẫn còn bất cập.

Cử tri nhiều tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Yên Bái, Long An, Thanh Hóa, Tiền Giang, Đồng Tháp, Hòa Bình, Nghệ An, Trà Vinh,… cho rằng, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng, chống tham nhũng và đạt được kết quả trong thời gian qua đặc biệt đối với nhiều vụ tham nhũng lớn.

Tuy nhiên số vụ việc phát hiện, xử lý còn chưa tương xứng với tình hình dư luận mà cử tri phản ánh, việc xử lý hành chính, xử lý kỷ luật nội bộ còn nhiều; nhiều vụ tham nhũng lại được phát hiện do đơn tố cáo của người dân hoặc do mâu thuẫn nội bộ mà không phải qua hoạt động thanh tra, kiểm tra.

Hiện tượng người dân vẫn phải chi “lót tay” để giải quyết công việc hay các thủ tục hành chính còn xảy ra khá phổ biến ở nhiều cấp, nhiều ngành, trong phạm vi rộng và đang có chiều hướng diễn biến phức tạp, gia tăng ảnh hưởng đến đời sống của số đông người dân.