Quà tặng tiền tỷ vụ Oceanbank, VN Pharma: Bị phát hiện mới được trả lại

Đây là 2 trong số nhiều ví dụ UB Tư pháp của Quốc hội nêu ra trong báo cáo thẩm tra báo cáo về công tác phòng chống tham nhũng năm 2017 của Chính phủ.

Ngày 19/9, UB Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo này cũng như báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án.

Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga chủ trì việc thẩm tra báo cáo về công tác phòng chống tham nhũng năm 2017.

Nộp lại quà tặng - Chỉ được thực hiện khi bị phát hiện

Theo Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga, việc công khai, minh bạch hoạt động của một số cơ quan, tổ chức, đơn vị cũng được Ủy ban cho rằng “vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập”. Cơ quan thẩm tra dẫn chứng bằng việc kê khai tài sản của ông Phạm Sỹ Quý, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái.

Tình trạng lạm dụng yêu cầu bảo mật thông tin để không công khai hoặc có công khai nhưng nội dung không cụ thể, thiếu minh bạch, công khai trong phạm vi hẹp, nhất là trong công tác tổ chức cán bộ, tài chính công, tài sản công, đấu thầu, công tác quy hoạch, lập dự án...

Bên cạnh đó, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định về công khai, minh bạch còn hạn chế. Dư luận cử tri cho rằng, số lượng vi phạm được phát hiện còn ít, chưa phản ánh đúng tình hình vi phạm về công khai, minh bạch đang có chiều hướng diễn ra phổ biến.

Dù Chính phủ đã có chỉ đạo sát sao, nhưng việc nộp lại quà tặng “hầu như chỉ được thực hiện sau khi có phát hiện sai phạm”.

Đơn cử việc tặng quà của Oceanbank và chi hoa hồng cho bác sỹ của Công ty Cổ phần VN Pharma (các bị cáo khai trong vụ VN Pharma nhận đã chi tiền "hoa hồng" cho bác sĩ tại nhiều bệnh viện lên tới 7,5 tỷ đồng để được bác sĩ kê đơn thuốc cho bệnh nhân; trong vụ đại án xảy ra tại Oceanbank, ông Ninh Văn Quỳnh đã thừa nhận và nộp lại 20 tỷ đồng đã nhận của Nguyễn Xuân Sơn. Cơ quan điều tra đã thu giữ tại nhà Nguyễn Trường Duy, cán bộ Hải quan thành phố Hồ Chí Minh 64 phong bì với tổng cộng gần 1 tỉ đồng, là số tiền hối lộ của các doanh nghiệp).

UB Tư pháp cho rằng, đây là vấn đề lớn, liên quan đến đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ và PCTN cần được Chính phủ đánh giá, nghiên cứu để có quy định ngăn chặn tình trạng này.

Kiến nghị tổng kiểm tra việc bổ nhiệm cán bộ

Trong báo cáo thẩm tra, UB Tư pháp cũng nêu thực trạng y thức, đạo đức công vụ của một bộ phận cán bộ, công chức còn hạn chế; việc nhũng nhiễu, tiêu cực, đòi hối lộ trong quá trình giải quyết công việc của người dân, doanh nghiệp vẫn còn xảy ra. Một bộ phận cán bộ chính quyền còn hành động gây tai tiếng cho bộ máy do tham nhũng, “lợi ích nhóm”.

Cụ thể, một số cán bộ, công chức còn có dấu hiệu tiếp tay, bảo kê cho doanh nghiệp. Nếu như trước đây, tình trạng “lợi ích nhóm”, "sân sau" mới chỉ là nghi ngờ của dư luận cử tri nhưng qua một số vụ án lớn được đưa ra xét xử gần đây, qua kết quả kiểm tra của UB Kiểm tra Trung ương cho thấy những nghi ngờ của dư luận cử tri là có căn cứ.

Trước tình hình đó, UB Tư pháp kiến nghị Quốc hội, Chính phủ cần xây dựng quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập của mọi người trong toàn xã hội; tiếp tục hoàn thiện các quy định về minh bạch, kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn, nhất là các nội dung kiểm tra, giám sát, xác minh việc kê khai, tránh nhiệm giải trình việc tăng, giảm tài sản, các khoản chi tiêu, giao dịch có giá trị lớn; quy định rõ chế tài xử lý đối với người kê khai tài sản không trung thực.

Cơ quan thẩm tra cũng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo tổng kiểm tra về công tác bổ nhiệm cán bộ trong phạm vi cả nước để trả lời dư luận cử tri về tình trạng bổ nhiệm cán bộ giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý không đúng quy định, bổ nhiệm lãnh đạo nhiều hơn công chức, bố trí người thân vào những vị trí dễ phát sinh tham nhũng.

Kiến nghị tiếp theo là Chính phủ, Tổng Kiểm toán Nhà nước báo cáo Quốc hội kết quả việc thực hiện nghị quyết số 63/2013/QH13 và nghị quyết số 111/2015/QH13 về nội dung: “Tập trung thanh tra, kiểm toán các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, các doanh nghiệp nhà nước, các ngành, lĩnh vực quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước dễ nảy sinh tham nhũng, tiêu cực”.