Phó thủ tướng: Mở đợt cao điểm tấn công "cát tặc"

Ngày 7/3, phát biểu tại cuộc họp về tình hình khai thác cát sỏi trái phép, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình yêu cầu các lực lượng chức năng mở đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm trong lĩnh vực này từ ngày 15/3 đến 1/6... Các bộ ngành liên quan cần tạm dừng cấp phép xuất khẩu cát nhiễm mặn tận thu từ các dự án xã hội hoá.

Theo Phó thủ tướng, với đà khai thác hiện nay, nguồn tài nguyên cát sỏi sẽ sớm cạn kiệt với nhiều hệ lụy làm xói mòn, ảnh hưởng dòng chảy tự nhiên, gây nguy hiểm cho tính mạng, tài sản của người dân, mất an ninh trật tự, gây bức xúc trong dư luận.

Phó thủ tướng Trương Hoà Bình phát biểu tại cuộc làm việc về tình hình khai thác cát sỏi. Ảnh: VGP/Lê Sơn

Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là địa bàn khai thác cát rộng, kéo dài, số lượng đối tượng khai thác rất lớn, sống ven sông, thông thạo địa bàn. Hơn nữa, hoạt động bơm hút rất nhanh, diễn ra vào ban đêm, ở địa bàn giáp ranh, có mạng lưới chân rết rộng để cảnh giới nên việc bắt giữ, xử lý còn khó khăn.

Phó thủ tướng cũng cho rằng, một số cấp uỷ và chính quyền địa phương còn buông lỏng quản lý, nương tay, thậm chí bao che cho hành vi sai phạm. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong quản lý, xử lý còn chưa đồng bộ, hiệu quả.

“Đằng sau hoạt động của các đối tượng khai thác cát trái phép là bóng dáng của tội phạm có tổ chức. Do đó, cần một quyết tâm lớn của các cấp, các ngành với các giải pháp đấu tranh để ngăn chặn, đẩy lùi cho được tình trạng này”, Phó thủ tướng Trương Hoà Bình nói.

Ông chỉ đạo cơ quan chức năng có biện pháp quản lý chặt chẽ hoá đơn thuế đối với việc mua bán cát sỏi; thành lập đoàn liên ngành để tổ chức thanh tra, kiểm tra tại các địa phương trọng điểm.

"Nơi nào để xảy ra vi phạm kéo dài, gây bức xúc trong dư luận thì kiên quyết xử lý người đứng đầu, phát hiện người nào bảo kê, tiếp tay, bao che thì tuỳ tính chất mà xử lý nghiêm minh theo quy định", ông nói.

Một điểm tập kết cát trái phép trên bờ sông Chu, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hoá. Ảnh: L.S.

Theo thống kê tại cuộc họp, hiện có 80 quy hoạch khoáng sản khác nhau, bao gồm cát và sỏi được UBND cấp tỉnh phê duyệt. Có 108 dự án nạo vét luồng đường thuỷ theo hình thức xã hội hoá có tận thu sản phẩm, trong đó, có 32 dự án đã thu hồi xong, 55 dự án đang triển khai, 21 dự án đã phê duyệt hồ sơ đề xuất, chấp thuận chủ trương, có 506 mỏ cát được cấp giấy phép.

Các vi phạm chủ yếu là hoạt động không đúng địa điểm, khai thác vượt số lượng được cấp phép, không thực hiện đầy đủ thủ tục về đánh giá tác động môi trường, không ký quỹ cải tạo và phục hồi môi trường...

Trả lời câu hỏi của Phó thủ tướng Trương Hoà Bình về nguyên nhân khó xử lý hình sự các trường hợp khai thác cát trái phép, nhiều đại biểu cho là việc xác định “gây hậu quả nghiêm trọng rất khó”, vì khai thác cát trái phép thường vào ban đêm, qua nhiều tỉnh, nhiều đối tượng mua bán ngay sau khi khai thác nên chủ yếu xử phạt hành chính. Đến nay, trên cả nước mới duy nhất thành phố Hà Nội truy tố hình sự được một vụ vi phạm.

Báo cáo của Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Quốc Hùng cho biết, đến nay TP Hà Nội đã cơ bản ngăn chặn, không còn tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn. Đối với doanh nghiệp đang khai thác có giấy phép, thành phố tăng cường kiểm tra sát sao.

Phó thủ tướng hỏi "liệu sau một thời gian hiện tượng khai thác cát trái phép trở lại không?". Lãnh đạo Hà Nội khẳng định: "Thưa Phó thủ tướng là không".

Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an cho rằng, để lập lại trật tự trong lĩnh vực này thì phải đánh giá lại toàn bộ các đơn vị được cấp phép hiện nay một cách toàn diện, có kế hoạch thanh tra, kiểm tra một cách kỹ lưỡng tất cả cả vấn đề liên quan.

Hoàng Thuỳ