Nhà nước độc quyền sản xuất, kinh doanh vũ khí?

Dự thảo luật được trình xin ý kiến UB Thường vụ Quốc hội sáng 22/4. Một trong những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau là quy định về nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, kinh doanh, sửa chữa, xuất khẩu, nhập khẩu vũ khí (điều 15).

Dự thảo luật mà Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 2 đề xuất 2 phương án.

Phương án 1 “Các tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an được nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, kinh doanh, sửa chữa, xuất khẩu, nhập khẩu vũ khí”.

Phương án 2 “Các tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, kinh doanh, sửa chữa, xuất khẩu, nhập khẩu vũ khí. Việc nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, kinh doanh, sửa chữa, vũ khí tại các tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Công an thực hiện theo quy định của Chính phủ”.

Thượng tướng Võ Trọng Việt, Chủ nhiệm UB Quốc phòng - An ninh (trái) và Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Phó Chủ tịch Quốc hội.

Chủ nhiệm UB Quốc phòng - an ninh Võ Trọng Việt cho biết, tại phiên họp thứ 6, đa số ý kiến thành viên UB Thường vụ Quốc hội nhất trí với phương án 1 dự thảo luật Chính phủ trình. Tuy nhiên, để bảo đảm chặt chẽ, thực hiện ý kiến chỉ đạo của UB Thường vụ Quốc hội, Thường trực UB Quốc phòng - An ninh đã phối hợp với các cơ quan hữu quan xây dựng văn bản báo cáo Đảng đoàn Quốc hội xin ý kiến Bộ Chính trị về nội dung này theo hướng thực hiện phương án 1.

Qua tổng hợp ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội, đa số ý kiến nhất trí với phương án 1. Tuy nhiên, tại công văn số 3590, Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến của Thủ tướng thì đề nghị chỉ giữ một phương án là phương án 2. Theo đó, việc nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, kinh doanh, sửa chữa vũ khí tại các tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Công an thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Thường trực cơ quan thẩm tra đã họp, thảo luận về vấn đề này và nhất trí lựa chọn phương án 1 – Tướng Võ Trọng Việt cho biết.

Chủ nhiệm UB Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho rằng, cần xem lại quy định tại điều này vì vũ khí được quy định tại dự thảo luật bao gồm cả vũ khí thô sơ. Theo giải thích tại dự thảo, vũ khí thô sơ là vũ khí có cấu tạo, nguyên lý hoạt động đơn giản và được sản xuất thủ công hoặc công nghiệp. Vũ khí thô sơ gồm: Các loại dao găm, kiếm, giáo, mác, thương, lưỡi lê, đao, mã tấu, côn, quả đấm, quả chùy, cung, nỏ, phi tiêu.

Theo ông Định, những loại vũ khí thô sơ này được sản xuất rất nhiều, như đao, kiếm, chuỳ, nỏ… thậm chí lò rèn thủ công cũng làm được, tại sao lại quy định chỉ có hai Bộ Quốc phòng và Công an mới được sản xuất. Chủ nhiệm UB Pháp luật cũng gợi ý, nên thay từ “vũ khí” bằng “vũ khí quân dụng” để thể hiện ý nhà nước độc quyền trong việc chế tạo, sản xuất, kinh doanh, xuất – nhập khẩu các loại vũ khí này.

Theo Chủ nhiệm UB Giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng Phan Thanh Bình thì cần thêm dữ liệu, xem hiệu quả công việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh vũ khí của hai Bộ Quốc phòng, Công an thời gian qua ra sao.

Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga cũng nhận định, để có thêm căn cứ lựa chọn cần tổng kết pháp lệnh hiện hành và phân tích đánh giá ưu nhược điểm của từng phương án.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, Thủ tướng tha thiết phương án 2, vì những đặc thù của ngành công an nên để Chính phủ quy định cho sát hơn và linh hoạt hơn với thực tiễn.

Cả hai phương án theo Chủ tịch đều phù hợp với Hiến pháp, nhưng không nên để một nền công nghiệp quốc phòng an ninh mà một phần thì do luật quy định, một phần khác lại giao cho Chính phủ.

Thượng tướng Lê Quý Vương - Thứ trưởng Bộ Công an thông tin, ngay từ đầu của quá trình soạn thảo luật, điều 15 đã gây đã tranh cãi rất nhiều. Bộ Công an cũng đã thảo luận kỹ và thấy cả hai phương án đều không vướng gì.

Chốt lại phiên thảo luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nêu quan điểm, do còn có nhiều ý kiến khác nhau nên cần giữ lại cả hai phương án quy định trong dự thảo luật để trình xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị.