Phương Tây đặt câu hỏi: Nga có gì để tái thiết Syria?

Thứ ba - 12/09/2017 09:07
Sau những chiến thắng quân sự vang dội, Nga có thể làm gì hỗ trợ công cuộc tái thiết Syria với chi phí ước tính trên 300 tỷ USD?

Còn nhiều thách thức

Quân đội Syria với sự yểm trợ của Nga đang liên tiếp giành những thắng lợi quan trọng chống khủng bố và các lực lượng đối lập. Giới phân tích phương Tây cho rằng khó khăn đối với Tổng thống Syria Bashar al-Assad là phải điều hành một đất nước Syria bị tàn phá nghiêm trọng với một nền kinh tế "vỡ nát". Việc tái thiết đất nước Syria cũng là khó khăn đối với nước Nga sau những chiến thắng quân sự thuyết phục.

Chuyên gia về Syria thuộc cơ quan nghiên cứu Century Foundation (Mỹ), ông Aron Lund, nhận định: "Ông Assad vẫn là người nắm quyền quản lý phần lớn dân số và hầu hết các vùng lãnh thổ quan trọng. Tôi cho rằng ông ấy sẽ tiếp tục kiểm soát phần lớn Syria. Mặc dù cuộc chiến vẫn tiếp diễn, nhưng nhìn chung ông ấy đã đánh bại được những kẻ muốn hạ bệ mình".

Phương Tây đặt câu hỏi: Nga có gì để tái thiết Syria?

Quân đội Syria (SAA) liên tiếp giành những thắng lợi quan trong với sự hỗ trợ của Nga

Đặc phái viên Liên hợp quốc (LHQ) về Syria Staffan de Mistura mới đây đã thẳng thắn kêu gọi phe đối lập thực tế hơn. Ông Staffan đặt câu hỏi: "Liệu phe đối lập có thể đoàn kết và đủ thực tế để nhận ra rằng họ không thể giành chiến thắng trong cuộc chiến này hay không?".

Phát biểu này đã khiến các nhân vật chống chính phủ Syria vô cùng giận dữ bởi lâu nay họ vẫn khăng khăng cho rằng Tổng thống Assad phải từ chức và không được tham gia bất kỳ chính phủ chuyển tiếp nào. Ông Nasr al-Hariri, người đứng đầu Ủy ban Đàm phán Cấp cao đối lập, cho rằng phát biểu của ông Mistura "gây sốc và đáng thất vọng".

Tuy nhiên, yêu cầu của phe đối lập muốn ông Assad phải ra đi dường như ngày càng trở nên hão huyền. Quân đội Syria hiện kiểm soát các thành phố chính của đất nước và có lợi thế về hỏa lực, nhờ sự hỗ trợ của các đồng minh là Iran và Nga.

Phương Tây đặt câu hỏi: Nga có gì để tái thiết Syria? - Ảnh minh hoạ 2

Tổng thống Syria Bashar al-Assad ngồi ăn cùng các binh sĩ SAA tại mặt trận phía Đông Gouta

Trong một tuần qua, binh sĩ chính phủ Syria đã đạt được những bước tiến lớn ở phía Đông của Syria, giải cứu hai khu vực ở trong và xung quanh thành phố Deir Ezzor, trước đây chịu sự kiểm soát của IS từ năm 2014. Bước tiến này đồng nghĩa với việc chính phủ Syria kiểm soát được một nửa lãnh thổ Syria và 2/3 dân số đất nước, nhiều hơn bất kỳ bên tham chiến nào.

Theo chuyên gia về Syria Fabrice Balanche, các lực lượng do người Kurd đứng đầu ở Syria chiếm giữ khoảng 23% diện tích lãnh thổ, còn IS chiếm 15%. Các nhóm vũ trang khác chỉ nắm quyền kiểm soát 12% diện tích lãnh thổ, mà phần lớn trong số đó là do chi nhánh của al-Qaeda từng hoạt động ở Syria và các "chân rết" của nhánh này nắm giữ.

Phương Tây dự báo Nga hụt hơi?

Tuy nhiên, Thomas Pierret - chuyên gia về Syria tại trường Đại học Edinburgh - cho rằng mặc dù giành được quyền kiểm soát phần lớn lãnh thổ, song ông Assad chắc chắn sẽ vẫn phải đối mặt với những cuộc nổi dậy nhỏ lẻ trong vài năm tới. Ông Pierret nhận định: "Ông Assad sẽ vẫn tại vị trong một thời gian dài, song nhiều khả năng sẽ vẫn xảy ra những cuộc nổi dậy vũ trang mang tính địa phương. Các cuộc nổi dậy này sẽ không đe dọa trực tiếp đến bộ máy trung ương đầu não, nhưng về cơ bản, chúng sẽ vẫn là mối đe dọa đối với một chế độ vốn có nhiều điểm yếu".

Bên cạnh nguy cơ về xung đột quy mô nhỏ kéo dài, Syria cũng phải đối mặt với nhiệm vụ đầy khó khăn là tái thiết đất nước bị tàn phá bởi cuộc chiến tranh khốc liệt kéo dài suốt 6 năm qua, khiến hơn 330.000 người thiệt mạng, hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa và các cơ sở hạ tầng trọng yếu bị phá hủy hoàn toàn.

Phương Tây đặt câu hỏi: Nga có gì để tái thiết Syria? - Ảnh minh hoạ 3

Cuộc chiến kéo dài 6 năm qua đã tàn phá các thành phố, làng mạc Syria

Chuyên gia Maha Yahya thuộc Trung tâm Nghiên cứu Trung Đông có trụ sở ở Beirut, thuộc Quỹ Carnegie Endowment vì Hòa bình quốc tế, nhận định: "Rõ ràng, ông Assad đã lấy lại được động lực và quyền kiểm soát lãnh thổ. Tuy nhiên, thẳng thắn mà nói, ông ấy đang giành lại quyền kiểm soát một đất nước đã bị tàn phá hoàn toàn. Vì vậy, tôi không biết chiến thắng cuộc chiến này có ý nghĩa thực sự như thế nào trong bối cảnh như vậy".

Theo Ngân hàng Thế giới, cuộc xung đột ở Syria đã gây thiệt hại cho nền kinh tế của quốc gia này khoảng 226 tỷ USD, gấp khoảng 4 lần tổng sản phẩm quốc nội của Syria (GDP) năm 2010. Khoảng 85% dân số sống dưới mức nghèo đói, trong khi một nửa dân số không có công ăn việc làm.

Tác giả của Báo cáo Syria hàng tuần, ông Jihad Yazigi, chia sẻ: "Trong tình trạng hiện nay, tôi không nghĩ có thể tái thiết đất nước". Với chi phí tái thiết đất nước ước tính vào khoảng 200 tỷ USD (Hiện có những ước tính trên 300 tỷ USD), ông Yazigi cho rằng Syria chỉ có thể bắt tay vào công cuộc tái thiết đất nước trong trung hạn.

Giải thích thêm về sự khó khăn này, ông nói rằng các thể chế tài chính của Syria không thể cấp vốn cho nỗ lực tái thiết đất nước khi mà tổng tài sản của 12 ngân hàng của nước này chỉ vẻn vẹn 3,5 tỷ USD.

Phương Tây đặt câu hỏi: Nga có gì để tái thiết Syria? - Ảnh minh hoạ 4

Syria cần hàng trăm tỷ USD để xây dựng lại đất nước từ đống đổ nát

Trong khi đó, các thể chế tài chính nước ngoài được dự báo sẽ từ chối cấp vốn cho Syria. Ông Yazigi nhấn mạnh: "Các tổ chức có thể tài trợ cho công cuộc tái thiết ở Syria như Liên minh vùng Vịnh, Liên minh châu Âu, Ngân hàng Thế giới thì lại không hề có ý định làm như vậy".

Trong trường hợp bị phương Tây quay mặt, Syria chắc chắn phải cần đến sự trợ giúp của các đồng minh, đặc biệt là Nga. Tuy nhiên, tình thế và thực lực kinh tế của Nga hiện nay đặt ra câu hỏi liệu hướng đi này có triển vọng. Hiện đã có những ước tính số tiền cần thiết để tái thiết Syria lên tới trên 300 tỷ USD. Để dễ hình dung có thể dẫn ra tổng dự trữ ngoại hối của Nga hiện vào khoảng 400 tỷ USD.

Trước khi Nga quyết định can thiệp quân sự vào Syria, mối quan hệ giữa hai nước cũng chủ yếu liên quan tới lĩnh vực vũ khí. Giá trị các hợp đồng mua bán mặt hàng đặc biệt này giữa Nga và Syria đã tăng từ 2,1 tỷ USD lên 4,7 tỷ USD trong giai đoạn 2007-2010.

Tuy vậy, Nga vẫn có thể đóng vai "người hùng" ở Syria thời hậu chiến bởi những hành động đáng nể của mình. Bất chấp khó khăn kinh tế, Nga từng thể hiện sự "hào phóng" khi xóa tới trên 73% nợ (tương đương 9,8 tỷ USD) cho Syria.

Phương Tây đặt câu hỏi: Nga có gì để tái thiết Syria? - Ảnh minh hoạ 5

Binh sĩ Nga và Syria phân phát hàng viện trợ cho người dân Syria tại làng Maarzaf, tỉnh Hama

Cách đây 2 năm, một phái đoàn thương mại của Nga khi đến thăm thủ đô Damascus đã tự tin khẳng định các công ty Nga sẽ dẫn đầu các nỗ lực tái thiết Syria thời hậu chiến. Ngoài Nga, Syria còn có thể trông chờ vào Iran và thậm chí là một Trung Quốc đang muốn có chỗ đứng ở Trung Đông.

Hồi tháng 8 vừa qua, Trung Quốc đã cam kết sẽ đầu tư 2 tỷ USD để xây dựng một khu công nghiệp ở Syria. Theo giới phân tích, Bắc Kinh muốn tạo lập chỗ đứng để thúc đẩy sáng kiến "Vành đai và Con đường" đầy tham vọng của mình.

Không chỉ vậy, "miếng bánh" Syria thời hậu chiến cũng sẽ khiến phương Tây không thể làm ngơ. Các nước như Mỹ hay đồng minh châu Âu và tại khu vực sẽ tìm mọi cách để có thể đầu tư tái thiết Syria.

Tác giả: Theo Thành Minh

Nguồn tin: http://dantri.com.vn

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

  Ý kiến bạn đọc

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây