Nga - Mỹ trong vòng xoáy "ăn miếng, trả miếng"

Việc cấp visa tại Lãnh sự quán Nga ở San Fransisco đã bị dừng lại

Những thông tin từ phía Nga cho biết, cơ quan an ninh Mỹ có ý định tiến hành lục soát tòa nhà Tổng lãnh sự quán Nga cũng như các khu nhà ở của các nhân viên ngoại giao vốn là nơi được miễn trừ. Để thực hiện kế hoạch này, giới chức Mỹ đã yêu cầu các nhân viên lãnh sự quán cùng thân nhân, trong đó có cả trẻ em, rời khỏi tòa nhà trong vòng từ 10-12 giờ.

Động thái này được xem là hành động trả đũa tiếp theo với việc ngày 30-7, Điện Kremlin tuyên bố trục xuất 755 nhà ngoại giao Mỹ và yêu cầu Washington chỉ duy trì 455 nhân viên ngoại giao tại Nga, tương đương con số nhà ngoại giao Nga đang ở Mỹ. Đi kèm quyết định này, Nga còn tịch thu 2 cơ sở ngoại giao của Mỹ ở Nga.

Tuy nhiên trên thực tế, khơi mào cho những hành động ngoại giao mang tính chất “ăn miếng trả miếng” hiện nay giữa Nga và Mỹ là một quyết định của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama. Cuối năm 2016, khi nhiệm kỳ Tổng thống chỉ còn tính từng ngày, ông Barack Obama đã quyết định trục xuất 35 nhà ngoại giao Nga và tịch thu một số tài sản ngoại giao của nước này ở Mỹ với cáo buộc Nga đã tấn công mạng và can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.

Vào thời điểm đó, những tuyên bố công khai mong muốn cải thiện quan hệ với Nga của ông Donald Trump trong chiến dịch tranh cử đã khiến Matxcơva tạm dừng các hành động trả đũa để đợi kết quả bầu cử. Đúng là ông Donald Trump đã đắc cử Tổng thống Mỹ theo mong muốn của Nga, nhưng việc ông phải đương đầu với các cáo buộc để các cộng sự của mình liên hệ với Nga đã khiến ông gặp khó khăn trong việc cải thiện quan hệ với Matxcơva.

Sau hơn nửa năm chờ đợi không thấy động thái gì từ phía Mỹ, đã thế Thượng viện Mỹ ngày 27-7 lại thông qua dự luật mở rộng các biện pháp trừng phạt áp đặt lên Nga với cáo buộc Matxcơva can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, nước Nga buộc phải hành động với quyết định hôm 30-7 của Tổng thống Vladimir Putin trục xuất 755 nhà ngoại giao Mỹ.

Quan hệ Nga - Mỹ đã rơi vào tình trạng “ăn miếng, trả miếng”. Khi một bên có hành động thì để không mất thể diện, bên kia ngay lập tức phải có hành động đáp trả tương xứng, thậm chí còn gay gắt hơn. Những đòn trả đũa ngoại giao liên tiếp giữa Nga và Mỹ khiến người ta lo ngại sự tái hiện cuộc đối đầu căng thẳng giữa hai bên hồi “Chiến tranh Lạnh”.

Thế giới lo ngại bởi Nga và Mỹ, hai cường quốc sở hữu tới 95% kho vũ khí hạt nhân của thế giới, nhưng lại đang rơi vào “cuộc chiến” ngoại giao sẽ khiến các nỗ lực duy trì an ninh, hòa bình và ổn định trên thế giới gặp khó khăn. Chưa có những mâu thuẫn này, lập trường của hai bên về hầu hết các vấn đề khu vực và quốc tế, từ điểm nóng Bán đảo Triều Tiên, đến tình hình ở Lybia, Syria, Afghanistan hay cuộc xung đột Israel - Palestin… cũng đã khác nhau xa.

Nhưng liệu mối quan hệ Nga - Mỹ đang ở mức thấp kỷ lục sẽ tiếp tục xấu đi, đến mức trở thành đối đầu như quá khứ? Dù lo ngại nhưng dư luận cho rằng không bên nào, cả Nga và Mỹ, sẽ được lợi khi kéo dài sự đối đầu bất tận. Đối thủ không có nghĩa là phải đối đầu nhau đến cùng. Bởi biến cuộc chơi thành cuộc chiến một mất một còn, thì cả hai đều mất nhiều hơn được.