Mỹ cảnh báo hành động quân sự hóa của Trung Quốc trên Biển Đông

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mattis (Ảnh: Star & Stripes)

“Tôi nghĩ tất cả chúng ta cần nắm tay nhau, các đồng minh và các đối tác ASEAN, để khẳng định không quốc gia đơn lẻ nào có thể viết lại quy định quốc tế theo ý họ muốn và chờ đợi toàn bộ các quốc gia lớn nhỏ tôn trọng những luật lệ đó”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis phát biểu trong cuộc họp 3 bên với người đồng cấp Nhật Bản và Hàn Quốc tại Singapore hôm 19/10.

“Mỹ, cùng với các đồng minh và đối tác, sẽ tiếp tục triển khai tàu và máy bay hoạt động ở bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép và lợi ích quốc gia của chúng tôi yêu cầu. Chúng tôi sẽ không để bị hăm dọa, và chúng tôi sẽ không lùi bước, vì chúng tôi không thể chấp nhận việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông hay bất kỳ hành động cưỡng ép nào trong khu vực”, Bộ trưởng Mattis nói thêm.

Đây là lần thứ hai trong một tháng người đứng đầu Lầu Năm Góc có những phát ngôn cứng rắn với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông. Bài phát biểu trước đó của ông Mattis được đưa ra hồi đầu tháng sau khi Trung Quốc đưa tàu chiến áp sát “thiếu an toàn và không chuyên nghiệp” một tàu khu trục của Mỹ khi tàu này thực hiện chiến dịch đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông.

“Trung Quốc không muốn gì khác ngoài việc đẩy Mỹ khỏi Tây Thái Bình Dương và tìm cách ngăn chúng tôi tới trợ giúp các đồng minh của chúng tôi”, ông Pence nói, đồng thời gọi hành động chạm trán của tàu Trung Quốc trên Biển Đông gần đây là bằng chứng cho thấy sự “hung hăng” của Bắc Kinh.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ ngày 18/10 đã có cuộc gặp với người đồng cấp Trung Quốc Wei Fenghe bên lề diễn đàn an ninh tại Singapore. Cuộc gặp này được mô tả là “thẳng thắn và chân thành”, trong đó tập trung chủ yếu vào vấn đề Biển Đông. Tuy nhiên hiện chưa rõ hai bộ trưởng có đạt được bất kỳ tiến triển nào về vấn đề Biển Đông sau cuộc gặp hay không.

ASEAN lo ngại căng thẳng Mỹ - Trung trên Biển Đông

Sau hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM-Plus) ngày 20/10, Bộ trưởng Quốc phòng Singapore Ng Eng Hen cho biết các nước thành viên ASEAN đã thể hiện sự lo ngại về căng thẳng gần đây giữa Mỹ và Trung Quốc trên Biển Đông, đặc biệt sau vụ tàu chiến 2 nước suýt va chạm. Các bộ trưởng ASEAN đã đề cập thẳng vấn đề này trong cuộc đối thoại tại Singapore.

“Chúng tôi đã hỏi thẳng rằng: “Chuyện gì đã xảy ra giữa hai tàu đó, chúng ta có nên lo lắng không? Mối quan hệ giữa các ngài (Mỹ - Trung) hiện như thế nào”, ông Ng, người chủ trì cuộc họp giữa 10 nước ASEAN cùng các bộ trưởng Australia, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, Hàn Quốc, Nga, Trung Quốc và Mỹ, nói.

Theo Bộ trưởng Ng, tàu chiến của Mỹ và Trung Quốc đã ở khoảng cách quá gần và không nước nào muốn một vụ đụng độ xảy ra trên Biển Đông. Ông Ng Eng Hen cho rằng việc ASEAN đặt câu hỏi trực tiếp về vụ việc đã giúp Mỹ và Trung Quốc cùng nhau suy ngẫm lại và định hình chiến lược của họ.

Bộ trưởng Quốc phòng Singapore cho biết ông rất hài lòng khi nghe người đồng cấp Trung Quốc khẳng định “ổn định và an ninh là ưu tiên hàng đầu” của Bắc Kinh. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mattis cũng đồng tình với quan điểm này.

Ngoài ra, ông Ng cho biết cũng cảm thấy “an tâm” hơn khi Bộ trưởng Trung Quốc khẳng định “tình hình trên Biển Đông đang được cải thiện”. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Singapore, điều đó đồng nghĩa với việc xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông đang có tiến triển.