Cảnh báo Trung Quốc, Philippines tuyên bố không cần xin phép khi đi qua Biển Đông

Tổng thống Rodrigo Duterte (Ảnh: Reuters)

Tổng thống Rodrigo Duterte ngày 14/8 đã có bài phát biểu hiếm hoi chỉ trích công khai Trung Quốc tại một sự kiện có sự tham gia của đại sứ Mỹ, các doanh nhân và khách nước ngoài. Nhà lãnh đạo Philippines đã đưa ra cảnh báo cứng rắn tới Bắc Kinh bất chấp mối quan hệ gần gũi gần đây giữa hai quốc gia.

“Họ phải suy nghĩ lại về chuyện đó, vì một ngày nào đó nó có thể trở thành điểm nóng và thậm chí đe dọa tới các nước khác”, Tổng thống Duterte nói về các động thái khẳng định chủ quyền phi lý của Trung Quốc trên Biển Đông.

“Tôi hy vọng Trung Quốc sẽ kiềm chế những hành vi của họ. Tôi không muốn cãi nhau với Trung Quốc”, ông Duterte phát biểu tại dinh tổng thống ở thủ đô Manila.

Theo nhà lãnh đạo Philippines, Trung Quốc không thể tự đưa ra yêu sách chủ quyền theo ý muốn của nước này tại vùng biển quốc tế như Biển Đông.

“Các vị không thể tự tạo ra một hòn đảo, một hòn đảo nhân tạo, và rồi các vị nói rằng vùng trời phía trên hòn đảo nhân tạo đó là của các vị. Điều đó là sai lầm vì chúng tôi coi đó là vùng biển quốc tế. Quyền đi lại không gây hại là quyền được đảm bảo. Không cần phải xin phép gì cả khi đi qua các vùng biển tự do”, Tổng thống Duterte nhấn mạnh.

Phát biểu cứng rắn trên của ông Duterte được đưa ra sau khi BBC gần đây đưa tin về vụ “chạm trán” giữa máy bay quân sự của Philippines với Trung Quốc trên Biển Đông. Phía Trung Quốc đã cảnh báo các phi công Philippines “phải rời đi ngay lập tức nếu không sẽ phải chịu mọi hậu quả”. Phi công Philippines cũng nhìn thấy hai tín hiệu cảnh báo bằng pháo sáng do phía Trung Quốc phóng từ phía đảo trên Biển Đông.

Không chỉ Philippines, CNN tuần trước đưa tin Trung Quốc cũng 6 lần cảnh báo một máy bay trinh sát P-8A của Hải quân Mỹ khi máy bay này tiến gần một số đảo nhân tạo Bắc Kinh bồi đắp trái phép trên Biển Đông. Đáp lại, phía Mỹ tuyên bố vẫn tiếp tục tiến hành các hoạt động tại bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép.

Trong cuộc họp báo ngày 13/8, Tướng Carlito Galvez Jr., Tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Philippines (AFP), cho biết những cảnh báo qua radio của Trung Quốc đối với tàu và máy bay của Philippines trên Biển Đông là chuyện “thường ngày”.

“Đó là chuyện xảy ra thường ngày và các phi công của chúng tôi chỉ đáp lại (phía Trung Quốc) rằng: Chúng tôi đang thực hiện các chuyến bay theo thẩm quyền và lãnh thổ của chúng tôi. Tôi nghĩ chúng ta phải hỏi người Trung Quốc rằng tại sao họ đưa ra những tuyên bố cứng rắn như vậy”, ông Carlito nói.

Phát ngôn viên của Tổng thống Philippines, ông Harry Roque, cũng khẳng định những cảnh báo của Trung Quốc sẽ không ngăn Philippines tuần tra trên Biển Đông.

“Những lời cảnh báo đó không thể ngăn được chúng tôi. Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện các chuyến bay. Chúng tôi sẽ khẳng định chủ quyền. Và nếu cần thiết, các phi công Philippines sẽ hy sinh vì chủ quyền của chúng tôi”, ông Roque cho biết.

Một báo cáo của chính phủ Philippines cho biết trong nửa cuối năm 2017, các máy bay quân sự của Philippines đã nhận được ít nhất 46 lần cảnh báo qua radio từ Trung Quốc khi các máy bay này tuần tra gần các đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng phi pháp trên Biển Đông.