Những người "giải mã", đưa sự thật ra ánh sáng

Khi con tàu đang mênh mông giữa biển, mưa giông bất ngờ ập đến, trời tối sầm lại, con tàu như chiếc lá tre mong manh giữa biển… Sau khoảng gần một giờ, cơn giông nhanh chóng qua đi, mặt biển trở lại tĩnh lặng, bầu trời sáng dần lên.

1. Mệt mỏi sau một chuyến đi kéo dài nhiều giờ nhưng ngay khi có mặt tại hiện trường, Trung tá Nguyễn Thành Dương, Phó trưởng Phòng An ninh điều tra (ANĐT) Công an TP Hải Phòng cùng đồng đội phối hợp với cán bộ Cảng vụ Hải Phòng đã nhanh chóng bắt tay vào công việc… Thu thập tài liệu phá án trên đất liền đã khó, trên biển còn gian nan hơn nhiều. Có những vụ việc, đối tượng sau khi va chạm đã rời tàu đi nơi khác cả tháng không quay trở lại. Dấu vết va chạm do thời gian, do khí hậu hoặc tác động của con người đã bị thay đổi.

Vụ việc xảy ra vào một ngày của hai năm về trước. Trước đó, khoảng 16h30' ngày 23/6/2019, tàu cá NA-95899T-TS của Nghệ An có sức chở tối đa 61 tấn, có đầy đủ giấy chứng nhận, trang thiết bị hàng hải và hoạt động bình thường với 19 thuyền viên do ông Hồ Bá Lâm là chủ tàu làm thuyền trưởng, rời cảng cá Lạch Quèn thuộc xã Tiến Thuỷ, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An hành trình ra đánh cá tại vùng biển Vịnh Bắc Bộ, cách đảo Bạch Long Vĩ khoảng hơn 30 hải lý về phía Nam.

Tàu đánh cá vào ban đêm, ban ngày neo để các thuyền viên nghỉ ngơi. Khoảng 8h ngày 28/6/2019, các thuyền viên hoàn thành việc đánh cá và neo đậu tàu. 

Từ khoảng 8h30' đến 9h30' các thuyền viên ăn cơm, sau đó đi ngủ trong cabin tầng 1, tầng 2 của tàu. Thuyền trưởng phân công trực cảnh giới trên tàu từ 9 đến 12h là thuyền viên Đinh Trọng Hậu; từ 12 đến 14h là Bùi Ngọc Sơn. Sau khi hết ca trực, Hậu đã bàn giao lại cho Sơn, khi giao ca, không có tàu nào xung quanh.

Phòng ANĐT Công an TP Hải Phòng họp bàn kế hoạch điều tra.

Khoảng 12h47' ngày 28/6/2019, một số thuyền viên trên tàu nghe thấy tiếng hô lớn của Sơn. Ngay sau đó, tàu cá bị tàu Pacific 01 đâm chính ngang mạn trái và lật úp, 9 người mất tích trong đó có thuyền trưởng Hồ Bá Lâm và thuyền viên Bùi Ngọc Sơn… Vị trí xảy ra tai nạn tại khu vực biển Vịnh Bắc Bộ, đây là khu vực nằm trên tuyến hàng hải của phần lớn các tàu biển hoạt động trên tuyến Quảng Ninh- các tỉnh phía Nam, đồng thời cũng là khu vực có tàu cá thường xuyên hoạt động.

Sau khi tai nạn, từ ngày 296/2019 đến ngày 21/7/2019, các lực lượng tham gia tìm kiếm cứu hộ đã vớt được 4 thi thể. Trong đó, 1 thi thể vớt ngày 29/6/2019 đã được các thuyền viên tàu cá và người nhà nhận dạng được là của Nguyễn Văn Hoà và mang về địa phương mai táng, không khám nghiệm tử thi; 3 thi thể còn lại bị phân huỷ, không còn nguyên vẹn nên việc khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi và thu thập các dấu vết gặp không ít khó khăn…

Sau khi sự việc xảy ra, các điều tra viên Phòng ANĐT Công an TP Hải Phòng phối hợp với Cảng vụ Hải Phòng đã tiến hành công tác khám nghiệm hiện trường. Quá trình này, Cơ quan ANĐT phối hợp với Phòng Kỹ thuật hình sự đã phát hiện tại phần mũi quả lê của tàu Pacific 01 có nhiều vết xước, trượt và vết sơn màu xanh nghi của tàu cá bám vào…

Xong để làm rõ vụ án, họ phải đối mặt với những khó khăn chồng chất. Trong vụ án này, nạn nhân sau khi tử vong bị trôi dạt đi nhiều nơi nên việc xác định nguyên nhân tử vong là do đâu, có phải do tài đâm tàu gây ra là vấn đề không dễ dàng.

Kế đó là việc giải mã các hộp đen được thu giữ. Đối với các vụ án vi phạm các quy định về hàng hải thì đây là những dữ liệu quan trọng liên quan đến việc “giải mã” vụ việc, đưa sự thật ra ánh sáng, Trung tá Nguyễn Thành Dương chia sẻ. 

Trong hộp đen thường lưu giữ lệnh của thuyền trưởng. Thông thường, ngôn ngữ của các hộp đen đều là tiếng Anh. Đó còn chưa kể đến một số trường hợp, đối tượng cố tình nói sai sự thật, nhằm tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng. Khó khăn là vậy song với sự vào cuộc đầy trách nhiệm của cán bộ Phòng ANĐT Công an TP Hải Phòng; sự phối hợp của các đơn vị nghiệp vụ, vụ án sau đó đã được làm sáng tỏ, xử lý đúng người, đúng tội.

2.Cùng với việc điều tra các vụ án xâm phạm ANQG và các loại tội phạm khác theo thẩm quyền điều tra, những năm trở lại đây Phòng ANĐT Công an TP Hải Phòng còn thụ lý điều tra các vụ án do Ban giám đốc Công an TP Hải Phòng tin tưởng, giao nhiệm vụ.

Mỗi vụ án lại có những khó khăn riêng. Nếu các vụ án liên quan đến ANQG, đối tượng là những kẻ có trình độ học vấn, có sự chống phá quyết liệt… đòi hỏi các điều tra viên cùng lúc vừa phải kiên quyết, kiên trì, mưu trí để đấu tranh trực diện, vạch trần hành vi phạm tội của đối tượng; đồng thời phải linh hoạt, mềm dẻo để đảm bảo yêu cầu để đáp ứng yêu cầu chính trị, đối ngoại trong tình hình mới thì các vụ án khác cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ, nhanh nhậy của điều tra viên. Có những vụ án, họ theo đuổi hàng năm trời để nghiên cứu tài liệu, đấu tranh buộc các đối tượng phải “tâm phục, khẩu phục”.

Trong số đó phải kể đến đường dây mua bán hoá đơn GTGT do Nguyễn Hoàng Minh cùng đồng phạm thực hiện. Từ tháng 5/2018 đến tháng 8/2020, Minh đã thông qua một số đối tượng không xác định nhân thân, lai lịch mua lại 2 công ty để thực hiện hành vi mua bán trái phép hoá đơn giá trị gia tăng (GTGT) gồm Công ty TNHH một thành viên Thiện An 999, người đứng tên giám đốc là Nguyễn Văn Hải (SN 1992, trú tại xã Trung Sơn, huyện Việt Yên, Bắc Giang) và Công ty TNHH thương mại Sao Kim Tím; người đứng tên giám đốc là Trịnh Văn Quang, trú tại huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh.

Tại 2 công ty trên, Minh đã ghi khống nội dung mua bán hàng hoá, dịch vụ không có thực tế. Sau đó, Minh thông qua những người môi giới không xác định được nhân thân, lai lịch bán trái phép tổng số 788 hoá đơn GTGT…

Để tránh bị phát hiện, đối tượng còn thông qua một người nam giới không rõ tên, tuổi và địa chỉ để lập và nộp tờ khai thuế của 2 công ty cho 2 công ty… Từ công tác nắm tình hình, Phòng ANĐT đã phát hiện và làm rõ Nguyễn Hoàng Minh đã mua bán trái phép 1403 số hoá đơn GTGT, trong đó có 500 hoá đơn GTGT chưa ghi nội dung, ghi khống số tiền hàng hoá, dịch vụ chưa thuế là 732 tỷ đồng; thu lời bất chính 781 triệu đồng…