Góp phần quan trọng phá nhiều chuyên án lớn

Năm 2015, Cục Hồ sơ NVCS đã vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; một đơn vị cấp phòng thuộc Cục cũng vinh dự nhận được phong tặng danh hiệu Anh hùng.

Thiếu tướng Tô Văn Huệ, Cục trưởng Cục Hồ sơ NVCS bộc bạch: Lực lượng hồ sơ chuyên trách được thành lập từ năm 1957 nhưng trên thực tế công tác hồ sơ đã hình thành từ nhiều năm trước đó. 

Ngay khi Cách mạng Tháng Tám thành công, cùng với việc thiết lập chính quyền Cách mạng, những đơn vị đầu tiên của lực lượng CAND đã thu giữ hầu như nguyên vẹn hồ sơ tài liệu của địch. 

Lãnh đạo Cục Hồ sơ nghiệp vụ Cảnh sát chỉ đạo công tác tra cứu hồ sơ.

Qua đó, đã duy trì liên tục công tác hành chính văn phòng, phục vụ điều hành chung và chỉ đạo kịp thời khai thác hồ sơ tài liệu, căn cước thu được, phục vụ yêu cầu bảo vệ chính quyền Cách mạng còn non trẻ. 

Ngày 19-8-1945, lực lượng CAND được thành lập, trong các tổ chức đầu tiên của lực lượng, Công an các kỳ Bắc Trung Nam... đã tổ chức phòng, ban được giao kiêm nhiệm làm công tác hồ sơ, phục hồi, duy trì lại hoạt động của tàng thư căn cước của Pháp để phục vụ yêu cầu nhiệm vụ mới. 

Trải qua các thời kỳ, Đảng, Nhà nước và Bộ Công an luôn chăm lo xây dựng lực lượng và phát triển các mặt công tác hồ sơ CAND, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ Cách mạng... 

Vào năm 1987, trên cơ sở chia tách Cục Hồ sơ chung, Cục Hồ sơ NVCS được thành lập, trực thuộc Tổng cục Cảnh sát. Phát huy giá trị tiềm năng, đơn vị tiếp tục có nhiều thông tin, phục vụ có hiệu quả yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm và công tác quản lý nhà nước về an ninh trật tự. 

Trong 30 năm đổi mới, Cục Hồ sơ NVCS đã tham gia điều tra, khám phá hàng trăm vụ án lớn; khai thác thông tin phục vụ án tồn đọng, bế tắc, giúp cơ quan điều tra các cấp sớm tìm ra thủ phạm các vụ án có dấu vết. Tổ chức tra cứu, khai thác, cung cấp hơn 44.890.588 yêu cầu tra cứu các loại. 

Qua công tác tra cứu, khai thác đã kết luận chính xác hàng trăm ngàn đối tượng nguy hiểm có tiền án, tiền sự, thay đổi họ tên, khai man lý lịch, hoạt động lưu động, phục vụ công tác truy tố, xét xử đúng người, đúng tội.

Thiếu tướng Tô Văn Huệ kể cho chúng tôi một trong số các vụ án điển hình, ghi dấu ấn của lực lượng Hồ sơ NVCS xảy ra vào hồi 12h30 ngày 16-8-2016, tại nhà nghỉ Minh Hà (ở số 847, đường Giải Phóng, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội). 

Ngay sau khi vụ án xảy ra, Công an TP Hà Nội đã chỉ đạo các lực lượng nghiệp vụ khám nghiệm hiện trường, thu thập dấu vết, triển khai các biện pháp nghiệp vụ và phối hợp với các đơn vị địa phương điều tra, truy bắt hung thủ nhưng mọi thông tin về đối tượng vẫn bặt vô âm tín... 

Quá trình khám nghiệm hiện trường, bộ phận kỹ thuật hình sự của Công an TP Hà Nội thu được một dấu vết đường vân trên miếng móc nhựa, nghi của đối tượng để lại ở hiện trường vụ án. 

Các dấu vết thu được ở hiện trường vụ án đã nhanh chóng được gửi tới Phòng Hồ sơ NVCS (PC53) Công an TP Hà Nội để tra cứu, truy tìm nghi can vụ án. Kết quả tra cứu không phát hiện đồng nhất với các đối tượng trong cơ sở dữ liệu của địa phương. 

Ngay sau đó, Phòng PC53 Công an TP Hà Nội đã trực tiếp chuyển yêu cầu đến Trung tâm Thông tin quốc gia về tội phạm thuộc Cục Hồ sơ NVCS, lúc đó khoảng 22h ngày 16-8-2016. Ngay trong đêm, Trung tâm Thông tin đã thực hiện yêu cầu của Công an TP Hà Nội. 

Đến gần 24h, các kỹ thuật viên đã xác định dấu vết thu được tại hiện trường là của Lê Anh Tuấn (32 tuổi, trú tại phường Pom Hán, TP Lào Cai, tỉnh Lào Cai). 

Tiếp tục tra cứu, mở rộng trong cơ sở dữ liệu căn cước công dân, xác định ảnh, địa chỉ cư trú, họ tên cha và họ tên mẹ của đối tượng, chân dung nghi can của vụ trọng án được dựng lên... Với thông tin trên, Cục Hồ sơ NVCS đã thông báo cho Công an TP Hà Nội tổ chức truy bắt đối tượng ngay trong đêm. 

Đến 5h ngày 17-8-2016, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp với Công an quận Hoàng Mai đã bắt giữ Lê Anh Tuấn tại gia đình một người họ hàng ở phường Bưởi, quận Tây Hồ (TP Hà Nội), khi hắn đang cùng họ hàng về dự đám tang nạn nhân.

Chỉ tính riêng trong 3 năm thực hiện Quy chế phối hợp với Cục Cảnh sát truy nã tội phạm, đơn vị đã tiếp nhận, tra cứu hơn 17 nghìn quyết định truy nã, thông qua công tác tra cứu đã phát hiện và thông báo kịp thời cho các đơn vị có liên quan để xử lý 157 thông tin về đối tượng đang có quyết định truy nã thay đổi họ, tên, lai lịch gây án bị đơn vị, địa phương khác bắt về hành vi phạm tội mới. 

Bên cạnh đó, việc tổ chức tra cứu tàng thư căn cước thu được của chế độ cũ cũng thường xuyên được duy trì, đã cung cấp nhiều thông tin có giá trị về những đối tượng có tiền án, tiền sự, giúp cơ quan An ninh điều tra có đầy đủ thông tin để đấu tranh, ngăn chặn nhiều đối tượng có âm mưu gây rối an ninh… 

Chia tay chúng tôi, Thiếu tướng Tô Văn Huệ còn trăn trở về những dự án còn dang dở, trong đó có việc xây dựng bản đồ số... Những năm trở lại đây, thực hiện chủ trương đổi mới, lực lượng Hồ sơ NVCS đã đưa khoa học công nghệ hiện đại vào công tác; góp phần cùng các đơn vị nghiệp vụ tiếp tục lập nên những chiến công mới.