Chủ động hình thành tuyến phòng thủ biên giới ngăn chặn ma túy

Để bóc gỡ các đường dây tội phạm này, lực lượng chức năng đã gặp nhiều khó khăn, thách thức. Nhưng trước tính chất phức tạp, manh động, liều lĩnh của loại tội phạm này, đòi hỏi lực lượng đấu tranh phòng chống tội phạm về ma túy phải có những giải pháp mới, quyết liệt, hiệu quả hơn.

PV Báo CAND có cuộc phỏng vấn Trung tướng Phạm Văn Các, Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Bộ Công an.

PV: Thưa Trung tướng, Cục trưởng Phạm Văn Các, người dân ghi nhận nỗ lực của lực lượng Công an phối hợp với các ngành chức năng khi liên tiếp khám phá, bóc gỡ nhiều đường dây vận chuyển ma túy với số lượng rất lớn nhưng cũng lo lắng trước diễn biến phức tạp loại tội phạm này. Đâu là lý do khiến một lượng lớn ma túy từ “Tam giác vàng” được phát hiện như vậy?

Trung tướng Phạm Văn Các.

Cục trưởng Phạm Văn Các: Việt Nam chỉ nằm cách 500km và chịu ảnh hưởng trực tiếp của tình hình ma túy ở khu vực “Tam giác vàng” - trung tâm sản xuất, mua bán ma tuý lớn thứ 2 trên thế giới. Ước tính sản lượng thuốc phiện sản xuất hàng năm ở khu vực đạt 650 tấn (tương đương 65 tấn heroin), 1 tỷ viên ma túy tổng hợp, 20 tấn ma túy đá. Với tuyến đường biển dài hơn 3.200km, đường biên giới đất liền giữa Việt Nam với các nước láng giềng: Lào, Trung Quốc và Campuchia trải dài gần 5.000km, chủ yếu là địa hình đồi núi hiểm trở, có nhiều cửa khẩu và các đường mòn, lối mở... khiến công tác kiểm soát ma túy của các cơ quan chức năng gặp rất nhiều khó khăn. 

Lực lượng kiểm soát ma túy đường biên mỏng, trang thiết bị phương tiện còn thiếu, lạc hậu, nhiều bất cập; năng lực đấu tranh và phối hợp đấu tranh của 2 nước láng giềng Lào và Campuchia còn nhiều hạn chế. Việt Nam tiếp giáp với Trung Quốc là một trong những nước nguồn sản xuất hóa chất và tiền hóa chất để điều chế ma túy tổng hợp lớn của thế giới.

PV: Cục trưởng nhận định như thế nào về những đường dây tội phạm vận chuyển ma túy hướng vào tiêu thụ tại Việt Nam hay trung chuyển trong thời gian tới?

Cục trưởng Phạm Văn Các: Hiện nay, thế giới và khu vực đang chứng kiến sự xuất hiện tràn lan của các chất hướng thần mới; ma túy tổng hợp, đặc biệt dạng đá đã thay thế các loại ma túy truyền thống (thuốc phiện, heroin). Các tổ chức tội phạm quốc tế lợi dụng vị trí này để vận chuyển ma túy đến các địa bàn tiêu thụ. Riêng 6 tháng đầu năm 2019, các lực lượng phòng, chống ma túy của ta đã phát hiện 13.185 vụ; bắt giữ 20.070 đối tượng; thu 750kg heroin, 4.993kg và 511.312 viên ma túy tổng hợp, 571kg cần sa. Phần lớn số ma túy thu giữ trong các vụ án lớn, nếu trót lọt, các đối tượng xác định sẽ tiếp tục chuyển ra nước thứ ba.

Khu vực đang nổi lên nhiều tuyến vận chuyển ma túy mới từ “Tam giác vàng” vào Trung Quốc qua biên giới giáp Myanmar; từ “Tam giác vàng” qua Lào và Việt Nam, sang Trung Quốc, đi Úc; từ “Tam giác vàng” qua Lào vào Campuchia đi các nước khác; từ “Tam giác vàng” qua Thái Lan theo tuyến đường biển với số lượng lớn đi các nước thứ ba.

Xuất hiện xu hướng dịch chuyển vốn, công nghệ, kỹ thuật, khoa học, phương thức điều chế mới ma túy tổng hợp từ các tiền chất chưa nằm trong diện kiểm soát của quốc tế; các tổ chức tội phạm gốc Đài Loan, Trung Quốc sang trực tiếp các nước Lào, Myanmar, Campuchia, Thái Lan để điều hành hoạt động điều chế tại chỗ, núp bóng các công ty bình phong, ngụy trang giấu ma túy đóng gói giả danh hàng hóa xuất nhập khẩu, thuê các công ty chuyên về vận chuyển bảo lãnh làm thủ tục xuất khẩu và lợi dụng kẽ hở đi qua luồng xanh (miễn không kiểm hóa) của thủ tục hải quan để tập kết, giao nhận và vận chuyển ma túy đi các nước.

PV: Thưa Cục trưởng, bóc gỡ những đường dây tội phạm ma túy “khủng” như thế, cảnh sát bất cứ quốc gia nào cũng đối mặt nhiều khó khăn, áp lực. Ông có thể chia sẻ điều này?

Cục trưởng Phạm Văn Các: Tội phạm ma túy là tội phạm của các loại tội phạm, mang lại siêu lợi nhuận, khiến các tổ chức tội phạm không từ thủ đoạn nào, phương thức hoạt động tinh vi và sẵn sàng dùng vũ khí nóng chống trả quyết liệt với các lực lượng chức năng.

Với chính sách mở cửa, thông thương, phát triển kinh tế, thủ tục thông quan tạo điều kiện cho hoạt động xuất nhập khẩu... đã tạo nhiều kẽ hở, bị các tổ chức tội phạm trong và ngoài nước lợi dụng để vận chuyển ma túy ở trong nước thời gian qua. Những yếu tố trên đồng thời là khó khăn, thách thức cho các lực lượng trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy xuyên quốc gia thời gian qua.

PV: Việc đấu tranh với loại tội phạm này hiện đang đặt ra nhiều thách thức đối với các lực lượng chức năng. Thực tiễn cho thấy, không một quốc gia nào có thể đơn độc tự mình đấu tranh có hiệu quả với tội phạm ma túy. Để giải quyết vấn nạn ma túy, vấn đề hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy ở khu vực ngoại biên được quan tâm như thế nào, thưa Trung tướng?

Cục trưởng Phạm Văn Các: Trước diễn biến leo thang, phức tạp, khó lường của tình hình ma túy thế giới, khu vực và trong nước thời gian gần đây, được sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, của Bộ Công an, bên cạnh những giải pháp đấu tranh quyết liệt trong nước, Cục đang chủ động, tích cực đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế.

Theo đó, nghiên cứu đề xuất các nhóm giải pháp đấu tranh với tội phạm ma túy như lắp đặt hệ thống cảm biến ở các khu vực cửa khẩu, thiết lập trạm kiểm soát ma túy cố định và trạm kiểm soát lưu động... tiến tới hình thành tuyến phòng thủ biên giới ngăn chặn ma túy thẩm lậu vào nội địa. Cục đã báo cáo xin cơ chế và được lãnh đạo Bộ cho phép cử các tổ công tác, chủ động nắm thông tin đối tượng, tuyến, phương thức thủ đoạn vận chuyển mới, giúp chủ động phòng ngừa và ngăn chặn ma túy từ xa.

Tổ chức khảo sát theo tuyến, địa bàn trọng điểm, tập trung quanh khu vực “Tam giác vàng” và các nước khu vực nằm trên tuyến để phân tích, tổng hợp và đánh giá chung, từ đó có giải pháp đánh trúng, đánh đúng, đánh mạnh theo tuyến, địa bàn.

Trong nước, chúng tôi tiếp tục duy trì gặp gỡ thường xuyên, trao đổi thông tin về các đối tượng, tuyến và vụ án ma túy với sỹ quan liên lạc, lực lượng Công an, Cảnh sát của các đối tác như Đài Loan, Trung Quốc, Mỹ, Úc, Thái Lan, hướng tới việc giảm thủ tục ngoại giao, xử lý hành chính qua đường công hàm, văn bản, trao đổi tin nóng hiệu quả, thực chất, kịp thời phục vụ công tác điều tra, phá án và mở rộng.

PV: Còn đối với tư cách Chủ tịch đương nhiệm ASEAN về phòng chống ma túy (PCMT), chúng ta phát huy vai trò như thế nào?

Cục trưởng Phạm Văn Các: Nhằm phát huy vai trò Chủ tịch đương nhiệm ASEAN về PCMT, Cục tham mưu cho Bộ có sáng kiến tổ chức Hội nghị cấp Bộ trưởng về nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy xuyên quốc gia dự kiến vào đầu tháng 9 năm nay. Đây là cơ chế hợp tác bất thường mà Cục đề xuất nhóm họp trước diễn biến phức tạp và khó lường, cảnh báo nguy cơ, thách thức mới, đòi hỏi các nước chung tay cùng Việt Nam, vì Việt Nam, vì chính các nước và cả khu vực trước hiểm hoạ khôn lường của ma túy.

Tại Hội nghị chúng tôi sẽ nhóm họp theo các tuyến, địa bàn phức tạp mới nổi, bàn giải pháp và ra tuyên bố chung, nhằm cộng đồng chia sẻ trách nhiệm trấn áp tội phạm ma túy. Năm nay, với vai trò chủ nhà, Cục sẽ tổ chức các Hội nghị hợp tác song phương với Thái Lan, Trung Quốc, Đài Loan, Lào, Campuchia, Cơ quan phòng, chống ma túy (DEA) của Hoa Kỳ, chúng tôi sẽ tập trung thảo luận sâu, bàn giải pháp nâng cao hiệu quả hợp tác và đối phó hữu hiệu với loại tội phạm này.

Bên cạnh đó, chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh tập huấn về kỹ thuật điều tra, trinh sát, giám định ma túy, nâng cao năng lực cho lực lượng PCMT của Lào, Campuchia với phương châm giúp bạn là giúp mình. Đặc biệt tăng cường hợp tác với các nước như Hoa Kỳ thông qua các chương trình đào tạo nghiệp vụ điều tra tội phạm ma túy tại Trung tâm Huấn luyện ở Cửa Lò, Nghệ An; với Úc thông qua Trung tâm Thông tin phòng, chống tội phạm (JTCC) đặt tại TP. Hồ Chí Minh; thông qua mạng lưới các văn phòng sỹ quan liên lạc, Cảnh sát, Công an các nước để tranh thủ kinh nghiệm điều tra phá án, nguồn lực, kỹ thuật và thông tin đấu tranh hiệu quả với tội phạm ma túy.

PV: Xin cảm ơn Trung tướng!