Ngày 6/9/2017, tại xã Cổ Linh, huyện Pác Nặm, một vụ án nghiêm trọng đã xảy ra. Chỉ vì nợ 400 nghìn tiền thuê đất và lời xúc phạm phân biệt dân tộc. Hoàng Văn Sắm, 53 tuổi dân tộc Mông trú tại thôn Khuổi Phầy đã dùng cuốc đánh trọng thương, làm anh Nông Văn Viết 41 tuổi, dân tộc Tày trú tại thôn Lủng Phặc chết sau đó hơn 3 tháng. Sắm đã bị tuyên phạt 5 năm tù về tội “Giết người”, buộc bồi thường cho gia đình bị hại 97 triệu đồng. Dưới tác động tiêu cực của xã hội, nhất là do ảnh hưởng của văn hóa phẩm đồi trụy và tập tục sinh hoạt lạc hậu, nhiều vụ việc liên quan đến ANTT xảy ra, trong đó đáng chú ý là tình hình tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và các vụ án xâm hại, nhất là xâm hại tình dục trẻ em có chiều hướng gia tăng. Nguyên nhân của những tiêu cực này chủ yếu xuất phát từ sự thiếu hiểu biết pháp luật và bản tính của người dân. Do yêu cầu đổi mới, mặt trái của xã hội đã len lỏi vào vùng đồng bào ít người, cộng với đó nhu cầu tìm kiếm việc làm và thu nhập để nâng cao đời sống kinh tế của người dân vùng này ngày càng đặt ra bức thiết hơn. Trong khi đó việc tuyên truyền nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân, cải thiện đời sống kinh tế, xã hội cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số…còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu.
Không phải ngẫu nhiên mà trong tổng số số người vượt biên trái phép sang Trung Quốc làm thuê, thì có gần 20% là đồng bào dân tộc thiểu số ít người. Nhiều người trong số đó đã lâm vào cảnh tiền mất, tật mang, có người đã phải mất cả tiền chuộc thân mới được trở về quê hương… Tình trạng trộm cắp chủ yếu xảy ra trong vùng đồng bào dân tộc Mông chiếm 56%; Nùng 42%; Hoa, Sán Chay chiếm 2. Có một thực trạng đáng lo ngại đã và đang diễn ra ở vùng đông bào dân tộc thiểu số ít người, đó là tình hình tôn giáo, hoạt động tranh chấp tín đồ, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng phong phẩm, chức sắc tôn giáo trái pháp luật. Sự xuất hiện của các Đạo lạ như: Hội thánh Đức chúa trời mẹ, Pháp luân công, Đạo tâm linh Hồ Chí Minh…đặc biệt là hoạt động của tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình ngày càng trở nên phức tạp. Năm 2018, Phòng an ninh đối nội Công an tỉnh là đơn vị nòng cốt trong đảm bảo an ninh vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã tổ chức 9 buổi tuyên truyền pháp luật với 1.400 lượt người tham gia tại các địa bàn Na Rì, Pác Nặm, Chợ Đồn, Chợ Mới…Kịp thời tham mưu ngăn chặn 60 hộ, 302 nhân khẩu tại xã Cổ Linh, huyện Pác Nặm không tin không nghe theo luận điệu tuyên truyền về hệ Giám lý liên hiệp Việt Nam trái pháp luật của bà Lý Thị Sính, 68 tuổi, trú tại huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên Tháo dỡ 4 nhà đòn, vận động 7 hộ, 30 nhân khẩu ký cam kết không theo tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình. Vừa qua, tại Cư Lễ, huyện Na Rì xuất hiện tuyên truyền về “ma gà” có dấu hiệu mê tín dị đoan. Người được coi là nuôi ma gà là bà Hoàng Thị Diệt 67 tuổi trú tại địa chỉ trên đã được cơ quan chuyên môn kết luận là bị “Hội chứng phân ly”.
Trước tình hình đó lực lượng Công an đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền ban hành các văn bản hướng dẫn thực thi pháp luật; phối hợp tổ chức tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, thực hiện các hoạt động nghiệp vụ quản lý về an ninh trật tự như thu thập thông tin, quản lý hành chính về xuất nhập cảnh, cư trú, quản lý vũ khí, vật liệu nổ, cơ sở kinh doanh có điều kiện; tổ chức thanh, kiểm tra giải quyết các khiếu nại tố cáo về ANTT… trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng cho các đồng chí là trưởng, phó Công an xã, Công an viên; Điều động bố trí 3 cán bộ Công an huyện đảm nhiệm giữ chức vụ trưởng, phó Công an xã ở những địa bàn trọng điểm, phức tạp về an ninh trật tự; Duy trì hoạt động của 26 loại mô hình đảm bảo an ninh trật tự, 22 Cụm an ninh liên hoàn….Đẩy mạnh xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, tổ chức nhiều hoạt động hướng về vùng đồng vào dân tộc thiểu số như: cấp chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, làm đường giao thông, trồng rừng, tặng quà, cấp phát thuốc miễn phí…cho hàng nghìn lượt bà con. Qua đó đã xuất hiện nhiều tấm gương người dân tộc thiểu số ít người tiêu biểu trong công tác giữ gìn ANTT, như ông Hoàng Văn Sinh dân tộc Mông ở xã Cổ Linh, huyện Pác Nặm đã”, hòa giải thành công 6 vụ mâu thuẫn, vận động nhân dân làm đường dân sinh xây dựng nông thôn mới. Hay ông Hoàng Văn Sinh, dân tộc Mông, là Mục sư nhiệm chức đạo Tin lành ở thôn Lũng Miệng, xã Thuần Mang, huyện Ngân Sơn đã tích cực vận động nhân dân không tham gia xây dựng “nhà đòn, chấp hành tốt các quy định của nhà nước, xây dựng cuộc sống mới…
Để thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về ANTT, lực lượng Công an, các cấp, ngành tiếp tục thực hiện tốt công tác nắm tình hình, đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân về nhiệm vụ công tác dân tộc trong tình hình mới; thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo để củng cố niềm tin của đồng bào. Xây dựng thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân; Đảm bảo nguồn lực con người, kinh phí, phương tiện, cơ sở vật chất đảm bảo an ninh trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời tiếp tục phát huy vai trò quan trọng của đồng bào dân tộc thiểu số ít người trong đảm bảo an ninh trật tự.