Theo thống kê của cơ quan chức năng, năm 2019, tại Bắc Kạn có 658 người xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc, trong đó có 2 trường hợp bị chết, 128 trường hợp bị Trung Quốc bắt giữ, về nước 397 trường hợp. Cơ quan công an đã xử lý vi phạm hành chính 29 trường hợp, phạt tiền 63 triệu 750 nghìn đồng, phát hiện 4 vụ, 4 đối tượng có dấu hiệu môi giới, dẫn dắt tổ chức đưa người Việt Nam xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc. Khi dịch bệnh Covid 19 bùng phát, thì đã có 1.033 người trở về địa phương, trong đó có 40 trường hợp bị Trung Quốc trao trả được gọi hỏi và giáo dục. Tuy chưa phát hiện những dấu hiệu bất thường nghiêm trọng, nhưng những con số này cho thấy: dù biết xuất cảnh trái phép tiềm ẩn nhiều rủi do nhưng người dân vẫn “bất chấp” để tìm lấy công việc, đổi vận nơi xứ người….Điều đó đã vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho những kẻ cơ hội trục lợi từ việc tổ chức, môi giới đưa người Việt Nam ra nước ngoài trái phép như vụ án mà cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh đang thụ lý điều tra. Đối tượng Mùng Thị Duyên 41 tuổi, trú tại thôn Tổng Chảo, xã Quảng Khê, huyện Ba Bể đã từng có thời gian lao động tại Trung Quốc. Với chiêu trò lừa đảo rằng: “bên đó có nhiều việc làm, việc nhẹ lương cao, thậm chí không đi làm cũng có tiền”, và món hời từ việc đưa người sang Trung Quốc lao động đã khiến Duyên vướng vào vòng lao lý…Ngày 20/8/2019, Duyên đã tổ chức đưa 26 người thuộc các xã Quảng Khê, Đồng Phúc, huyện Ba Bể; xã Đôn Phong, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn sang Trung Quốc qua đường tiểu ngạch thuộc tỉnh Lạng Sơn. Nhưng sau 10 ngày ở Trung Quốc - Duyên vẫn không tìm được việc làm cho số lao động trên, nên họ yêu cầu được trở về Việt Nam. Duyên và 1 người phụ nữ tên Hương ở Trung Quốc đã yêu cầu những người này phải chuyển từ 7 đến 10 triệu đồng thì mới cho về. Bơ vơ nơi đất khách, 7 người cùng trú tại Quảng Khê với Duyên đã phải cầu cứu người nhà bán trâu, bò. Khi số tiền đó được chuyển đến tài khoản của 1 người tại Móng Cái, Quảng Ninh thì họ mới được Duyên đưa về biên giới Việt Nam. Anh Bàn Văn Nhạy, xã Quảng Khê, huyện Ba Bể, tin tưởng Duyên nên cho vợ là Đặng Thị Phượng đi cùng, khi không có tiền, anh Nhạy đã phải viết giấy nợ chụp ảnh rồi gửi qua zalo cho Duyên,19 người còn lại sau đó vài ngày, cũng đã được Hương đưa đến biên giới để trở về. Hành vi của Duyên đã bị các nạn nhân tố cáo với cơ quan Công an. Ngày 30/1/2020, Duyên đã bị cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Bắc Kạn khởi tố và bắt giam về tội "Tổ chức đưa người khác trốn đi nước ngoài”. Tại cơ quan Công an Duyên Thừa nhận; đã liên hệ thuê xe cho số người trên đi từ Bắc Kạn đến tỉnh Lạng Sơn sau đó lén lút đưa họ sang nước bạn thông qua những con đường mòn. Cũng với tội “Tổ chức đưa người khác trốn đi nước ngoài”, ngày 12/5/2020, Bàn Dào Phin 35 tuổi, trú tại Nà Chá, xã Vi Hương, huyện Bạch Thông, vừa bị đã bị Tòa án nhân dân tỉnh tuyên phạt 7 năm tù. Trong tháng 2 và tháng 3/2019, Phin đã 3 lần tổ chức đưa 14 người thuộc các xã Vi Hương, Sỹ Bình, Vũ Muộn, huyện Bạch Thông, xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc.
Để ngăn chặn tình trạng xuất cảnh trái phép và tội phạm liên quan đến lĩnh vực này Công an tỉnh ra quân thực hiện đợt cao điểm tấn công tội phạm đưa người Việt Nam ra nước ngoài trái phép trên địa bàn. Lực lượng Công an sẽ tăng cường công tác phổ biến pháp luật, phối hợp với chính quyền các cấp tổ chức tổng rà soát trên địa bàn toàn tỉnh. Quản lý chặt chẽ tạm trú, tạm vắng. Xử lý nghiêm những trường hợp khai không đúng sự thật để được cấp hộ chiếu, sử dụng chứng minh nhân dân hay mượn sổ hộ khẩu, thay ảnh người khác để làm thủ tục cấp đổi hộ chiếu. Đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án liên quan đến việc tổ chức đưa người ra nước ngoài trái phép, gọi hỏi răn đe các trường hợp bị nước ngoài trao trả để giáo dục. Vì vậy các cấp chính quyền, mỗi người dân cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, không tin, không nghe theo các đối tượng môi giới xuất cảnh trái phép để đảm bảo an toàn sức khỏe, tính mạng và tài sản của chính mình.