Ai phải bồi thường thiệt hại vụ cháy quán karaoke làm 13 người chết?

Vụ cháy xảy ra ở quán karaoke trên đường Trần Thái Tông, quận Cầu Giấy, Hà Nội ngày 1-11 vừa qua đã để lại hậu quả vô cùng nặng nề: 13 người chết, 4 ngôi nhà bị cháy và rất nhiều thiệt hại khác về tài sản. Các cơ quan chức năng đã xác định quán karaoke này chưa được cấp phép, chưa đủ điều kiện PCCC vẫn đưa khách vào hát. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có kết luận chính thức về nguyên nhân gây ra vụ cháy. 

Báo CAND đã có cuộc trao đổi với Luật sư, Thạc sĩ Phạm Thanh Bình (Công ty Luật Bảo Ngọc - Đoàn Luật sư TP Hà Nội) về một số vấn đề pháp lý xung quanh vụ việc này.

Luật sư, Thạc sĩ Phạm Thanh Bình

Phóng viên (PV): Xin Luật sư cho biết trong vụ cháy xảy ra ở quán karaoke trên đường Trần Thái Tông, quận Cầu Giấy, Hà Nội ngày 1-11 vừa qua, cá nhân, đơn vị nào phải chịu trách nhiệm trước sự việc trên? Trách nhiệm đó được pháp luật quy định như thế nào?

Luật sư Phạm Thanh Bình: Khi xảy ra các vụ cháy, để xác định được nguyên nhân cũng như đối tượng gây ra đám cháy thì cần phải có sự điều tra, kết luận của cơ quan có thẩm quyền. Tuy nhiên, về mặt nguyên tắc, người nào gây ra điểm cháy đầu tiên dẫn đến việc cháy lan ra diện rộng ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng và tài sản của người khác thì phải chịu trách nhiệm. 

Vụ cháy quán Karaoke trên đường Trần Thái Tông để lại hậu quả nặng nề ảnh: Minh Hiền

Việc xử phạt vi phạm hành chính về PCCC được quy định cụ thể tại Mục 3 Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013. Điều 48 Nghị định này quy định mức phạt tiền từ 15 – 25 triệu đồng đối với hành vi do thiếu trách nhiệm để xảy ra cháy nổ. Đối với hành vi vô ý để xảy ra cháy, nổ gây thiệt hại trên 50 triệu đồng thì có thể bị phạt tiền từ 30 – 50 triệu đồng.

Về truy cứu trách nhiệm hình sự: Theo Điều 240 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009) quy định về tội vi phạm quy định về PCCC thì người nào vi phạm quy định về PCCC gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm. Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 7 năm đến 12 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 - 50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Đối chiếu với trường hợp cháy xảy ra ở quán karaoke trên đường Trần Thái Tông ngày 1-11 vừa qua thì có thể tạm chia ra mấy trường hợp sau đây: 

Nếu thiệt hại về tài sản là ôtô, xe máy, các loại phương tiện khác mà các phương tiện này đã tham gia bảo hiểm vật chất thì trước mắt, những người bị thiệt hại sẽ được Công ty bảo hiểm chi trả phần thiệt hại. Về phía các công ty bảo hiểm, sau khi đã trả tiền cho người tham gia bảo hiểm thì có thể yêu cầu người gây ra vụ cháy (theo kết luận của cơ quan có thẩm quyền) hoàn trả lại số tiền mà công ty bảo hiểm đã trả cho người có thiệt hại. 

Đối với các thiệt hại về tài sản khác và thiệt hại về sức khỏe, tính mạng thì người bị thiệt hại có quyền yêu cầu người gây ra vụ cháy (theo kết luận của cơ quan có thẩm quyền) bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

PV: Vậy đối với những người thiệt mạng, những ngôi nhà lân cận bị thiệt hại, việc đền bù sẽ được thực hiện như thế nào theo quy định của pháp luật?

Luật sư Phạm Thanh Bình: Căn cứ theo Điều 604 Bộ luật Dân sự 2005 thì người bị thiệt hại về tài sản, sức khỏe, hoặc người thân của những người bị thiệt hại về tính mạng do vụ cháy gây ra có quyền yêu cầu người gây ra vụ cháy (theo kết luận của cơ quan có thẩm quyền) bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. 

Các bên có thể thoả thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Trong trường hợp các bên không thỏa thuận được thì người bị thiệt hại có quyền khởi kiện đến Tòa án cấp có thẩm quyền để yêu cầu tòa giải quyết.

PV: Theo quy định, chủ cơ sở kinh doanh karaoke sẽ phải chịu trách nhiệm như thế nào với thiệt hại do vụ cháy, thưa luật sư?

Luật sư Phạm Thanh Bình: Giả sử các cơ quan chức năng có thẩm quyền kết luận cơ sở kinh doanh karaoke là nơi gây ra điểm cháy đầu tiên dẫn đến việc đám cháy lan rộng sang các khu vực xung quanh thì có hai trường hợp xảy ra: Trường hợp thứ nhất, nếu xác định được cụ thể nguyên nhân cũng như người gây ra đám cháy thì người này phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình trước pháp luật cũng như phải bồi thường thiệt hại cho những người bị thiệt hại bởi vụ cháy.

Trường hợp thứ hai, nếu không xác định được ai là người gây ra đám cháy mà chỉ xác định được đám cháy đầu tiên xuất phát từ cơ sở kinh doanh karaoke lan rộng ra thì chủ cơ sở này có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy” theo quy định tại Điều 240 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009). Bên cạnh đó, chủ cơ sở này còn phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho những người bị thiệt hại bởi vụ cháy.

PV: Xin cám ơn Luật sư về cuộc trao đổi này!.