Phát lộ bãi cọc nhọn bằng gỗ lim có niên đại từ thời nhà Trần ở Hải Phòng

Ngày 18/12, một phần bãi cọc nhọn bằng gỗ lim được phát lộ tại 3 hố khai quật trên cánh đồng Cao Quỳ, xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên. Cọc được đóng sâu 2,5 m, đầu cọc có “ngoàm” dùng để luồn dây kéo hoặc mộng ở giữa thân. Mỗi cọc có đường kính từ 20-50 cm, chôn cách nhau 5-7 m. Cọc được đóng xuống lòng đất theo phương thẳng đứng, hoặc nghiêng 20-15 độ theo hướng tây, nam.

Trước đó, khoảng tháng 10/2019 tại cánh đồng này, người dân đã phát hiện được 9 cọc gỗ. Các cọc gỗ này gãy phần đầu, màu đỏ sẫm, rắn chắc, phân bố không thẳng hàng, nằm cách nhau theo chiều Đông Tây khoảng 5 - 7 m, chiều Bắc Nam3,5m - 5m. Đường kính cọc khá lớn từ 26 - 46 cm, một cọc đường kính 14 cm. Trong đó có 4 cọc nằm nghiêng từ 20 - 45 độ theo các hướng Tây, Nam.

Kết quả xác định niên đại tuyệt đối C14 cho thấy các cọc gỗ này có tuổi đời từ năm 1.270 - 1.430 sau công nguyên. Nghiên cứu địa tầng cho thấy khu vực xuất lộ cọc là lòng sông bị bồi lấp. Các cọc xuất lộ trong lớp bùn xám, có thể được chôn/đóng xuống qua lớp bùn đen lẫn cát hoặc tới lớp trầm tích sét trắng lẫn vàng loang lổ.

Dựa trên kết quả khảo sát khảo cổ học kết hợp với các tài liệu lịch sử, văn hóa dân gian… còn lưu giữ tại địa phương, bước đầu nhận định di tích bãi cọc Cao Quỳ có thể liên quan đến chiến trường Bạch Đằng năm 1288.

Cũng theo kết quả khảo sát và đánh giá khoa học của Viện khảo cổ học, Thường trực Thành ủy Hải Phòng đã đồng ý về chủ trương tổ chức Hội nghị “Báo cáo kết quả khai quật di tích bãi cọc Cao Quỳ, xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng” diễn ra vào ngày 20 và 21/12 tới.

Theo tài liệu lịch sử, Liên Khê xưa thuộc tổng Trúc Động, huyện Thuỷ Đường phủ Kinh Môn, trấn Hải Dương. Nơi đây còn lưu truyền huyền tích lịch sử về những trận chiến chống quân xâm lược phương Bắc, trong đó có chiến thắng của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Trúc Động được lấy làm căn cứ để tiến ra cửa sông Bạch Đằng, sông Chanh tiêu diệt và bắt sống thuỷ binh của đế quốc Nguyên Mông.

Trước đó, Bộ VHTT&DL đã cho phép Bảo tàng Hải Phòng phối hợp với Viện Khảo cổ học khai quật khảo cổ tại cánh đồng Cao Quỳ nói trên từ ngày 27/11/2019 - 30/6/2020. Kết quả khai quật sẽ cung cấp cơ sở cho việc khoanh vùng cắm mốc, bảo vệ di tích, bảo tồn và phát huy giá trị di tích.

Hà Tùng Long