Đình làng cổ gần 200 năm sẽ bị hạ giải - xây mới vì dự án tái định cư?

Ngôi đình làng có giá trị lịch sử văn hóa cao

Theo ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch UBND TP Huế, Đình làng Lịch Đợi được xây dựng từ năm Minh Mạng thứ 4 (1823) trên địa phận xã Dương Xuân, nay là phường Phường Đúc để thờ Hùng Vương, nhiều vị vua và các danh tướng trước triều Nguyễn. Hiện nay các công trình kiến trúc của đình làng vẫn còn nhưng xuống cấp nghiêm trọng, hệ mái ngôi đình bị hư hỏng hoàn toàn, tuy nhiên nhiều chi tiết kiến trúc còn lại của đình vẫn mang giá trị rất lớn về mặt văn hóa, tâm linh và nghệ thuật.

Đình làng Lịch Đợi nằm trên khu đồi ở làng Lịch Đợi với những cụm công trình kiến trúc bề thế, công phu

Được biết ngày 29/10/2016, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế ban hành quyết định phê duyệt Dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư (TĐC) Bàu Vá giai đoạn 4 có diện tích 4,7 ha với tổng mức đầu tư gần 70 tỷ đồng. Trong dự án này có Đình làng Lịch Đợi. Quy mô dự án là sẽ san nền, cắm mốc, phân thành 130 lô. Công trình giao Ban QLDA Đầu tư Xây dựng Công trình Dân dụng và Công nghiệp Thừa Thiên Huế làm chủ đầu tư. Văn bản cũng đồng ý bồi thường để tháo dỡ Đình làng Lịch Đợi và hạ cốt nền khu đất 1.500 m² còn lại của Đình làng này.

Tuy nhiên, đầu năm 2017, UBND phường Phường Đúc đã có văn bản gửi UBND TP Huế cho rằng, Đình làng Lịch Đợi có kiến trúc đẹp, nhà bia, trụ biểu... còn khá nguyên vẹn và chỉ có ngôi nhà để thờ bị hư hỏng phần mái ngói, đòn tay, tường bao... Khu vực này đang quy hoạch khu TĐC Bàu Vá giai đoạn 4 dễ xảy ra biến dạng chức năng thiết chế văn hóa cơ sở, làm mất đi nơi sinh hoạt tín ngưỡng cũng như sinh hoạt văn hóa của nhân dân vùng Lịch Đợi.

Ngày 29/6/2017, UBND TP Huế chính thức có văn bản gửi tỉnh xin kiến nghị bảo tồn Đình làng Lịch Đợi. Trong đó, kiến nghị UBND tỉnh điều chỉnh 8 lô đất ở thuộc dự án TĐC Bàu Vá giai đoạn 4 thành đất tính ngưỡng để trồng cây xanh tạo cảnh quan và gìn giữ các giá trị cho đình làng. UBND TP Huế sẽ có giải pháp chống xuống cấp kịp thời, vận động nguồn kinh phí trùng tu Đình làng Lịch Đợi.

Tòa nhà chính thờ các vua và tướng của Đình làng Lịch Đợi

Hạ giải đình làng hay giữ lại?

Trao đổi với PV , ông Hà Xuân Hậu, Giám đốc Ban QLDA Đầu tư Xây dựng Công trình Dân dụng và Công nghiệp Thừa Thiên Huế cho biết, trước đây khi mới triển khai dự án, chủ đầu tư đã tổ chức nhiều cuộc họp các họ tộc, UBND phường Đúc, UBND thành phố Huế đều thống nhất chủ trương giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án và thống nhất phương án hạ giải, hạ cốt nền diện tích đất Đình làng, kinh phí do chủ đầu tư chịu. Tuy nhiên không hiểu sao thời gian vừa qua lại có ý kiến ngược lại.

“Vì Đình làng Lịch Đợi đã xuống cấp nghiêm trọng, hoang phế không có người quản lý, sử dụng và công trình không thuộc danh mục di tích được xếp hạng. Việc hạ giải toàn bộ Đình làng để từ đó hạ cốt nền diện tích xuống, tạo độ dốc thoải cho khu đất tái định cư. Vì nếu không hạ cốt nền thì phải xây dựng kè xung quanh rất tốn kém và mất thẩm mỹ. Sau khi hạ giải Đình làng, hạ cốt nền, đơn vị sẽ tiến hành xây dựng mới lại ngôi Đình làng với việc tận dụng lại một số yếu tố cầu thành cũ của Đình làng như bia đá, đá lót…” - ông Hậu giải thích việc cần thiết phải hạ giải.

Phía trong ngôi nhà thờ chính của Đình làng Lịch Đợi

Trước 2 luồng ý kiến trái chiều này, ông Hoàng Hải Minh, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết vừa có văn bản gửi UBND tỉnh, trong đó có ý kiến “Nhằm đảm bảo tính khoa học và để có cơ sở xác định sự cần thiết tháo dỡ để hạ cốt nền theo quy hoạch hay giữ lại Đình làng Lịch Đợi theo như đề xuất của UBND TP Huế, kiến nghị UBND tỉnh giao Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan để xác định cụ thể giá trị văn hóa, lịch sử của Đình làng Lịch Đợi.

Trong trường hợp xác định công trình có giá trị và phải được bảo tồn nguyên vẹn các hạng mục hiện có, cần nghiên cứu phương án tạo các khoảng đệm lớn và trồng nhiều cây xanh để tạo sự chuyển tiếp hài hòa giữa đình làng và khu vực xung quanh. Vì vậy kiến nghị UBND tỉnh giao Ban QLDA Đầu tư Xây dựng Công trình Dân dụng và Công nghiệp Thừa Thiên Huế nghiên cứu lại phương án quy hoạch và lập các thủ tục điều chỉnh dự án theo quy định”.

Dưới đây là những hình ảnh đẹp của Đình làng Lịch Đợi gần 200 năm tuổi:

Các trụ biểu to lớn ở phần trước ngôi đình

Các cấu phần của Đình làng cổ này như Nhà bia, Nhà chính...

Phía trong ngôi nhà chính thờ Hùng Vương, các vua, các vị danh tướng trước triều Nguyễn

Nghê đá cổ còn nguyên vẹn

Nhà bia với tấm bia cổ còn rõ chữ

Các chi tiết trang trí phần mái rất tinh xảo

Các trụ biểu ấn tượng và bình phong che đình làng cổ

Nét thời gian gần 200 năm qua

Một miếu thờ thổ thần trong tổng thế khu Đình làng cổ này

Một nhà bia vẫn còn 2 tấm bia nguyên vẹn

PV tiếp cận hiện trường ngôi đình làng cổ