“Để Phật tử giảng Pháp không đúng, trụ trì phải chịu trách nhiệm”

Vụ việc vừa qua tại chùa Ba Vàng - TP. Uông Bí đã gây nên nhiều chấn động trong dư luận. Với tư cách là Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh, Thượng toạ đã có chỉ đạo như thế nào về vấn đề này?

Những ngày qua, anh em báo chí liên hệ với tôi rất nhiều để phỏng vấn tôi về vấn đề này nhưng tôi chưa phát ngôn bất kỳ một điều gì cả. Tôi không dùng mạng xã hội và không đọc báo nhiều nên nắm tình hình chủ yếu qua báo cáo của Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Quảng Ninh.

Với lại, trước một vấn đề mà chưa có kết luận rõ ràng về mọi thứ thì phát ngôn điều gì e cũng sẽ dễ bị sai lệch. Chứ không phải tôi khó hay né tránh gì cả.

Sau khi sự việc ở chùa Ba Vàng được các phương tiện thông tin - báo chí đăng tải, Đại đức Thích Đạo Hiển - Phó Trưởng Ban Trị sự kiêm Chánh Thư ký Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh cũng có mời tôi về trao đổi nhưng mỗi người có một quan điểm riêng. Việc có tạo nên sự chuyển biến hay không còn tuỳ thuộc vào mức độ nhận thức của mỗi người.

Việc chùa Ba Vàng cho phép một Phật tử đăng đàn để giảng pháp mà trong đó đưa ra nhiều vấn đề khiến dư luận phản ứng thì sư trụ trì Ba Vàng có phải chịu trách nhiệm không thưa Thượng toạ?

Thực chất mà nói là người trụ trì chùa phải chịu toàn bộ trách nhiệm về các hoạt động tín ngưỡng tại chùa. Tuy nhiên, cũng chưa có quy định nào nói không cho phép Phật tử nói kinh Phật cả. Trong kinh điển nhà Phật, còn có Phật tử Duy Ma Cật đứng ra để giảng đạo cho tứ chúng đồng tu. Đương nhiên không thể so sánh một Phật tử bình thường ở chùa Ba Vàng với ông Duy Ma Cật được vì hai nấc ấy khác nhau xa.

Nhưng việc Phật tử ở chùa Ba Vàng rao giảng mà để xảy ra những phản ứng trái chiều mạnh mẽ như vừa qua thì cần phải xem xét lại. Kể cả các chức sắc tôn giáo nói kinh điển của nhà Phật mà xuyên tạc hoặc hiểu không đúng nghĩa hoặc cắt nghĩa theo ý kiến chủ quan cá nhân ra thì đều không được phép. Không ai được phép xuyên tạc kinh điển của Phật, chỉ được phép nói đúng trở lên thôi.

Kinh Phật đã tồn tại trong hàng nghìn năm qua đều theo nghĩa tích cực và mong muốn mang lại lợi lạc cho chúng sinh chứ không thể dẫn dắt chúng sinh vào con đường lầm lạc của cá nhân được.

Một khi Phật tử giảng không đúng kinh điển của Phật thì sư thầy trụ trì phải có trách nhiệm. Đã giảng không đúng mà còn ngoắt ngoéo theo suy diễn cá nhân thì rất nguy hiểm. Phải chấm dứt hoạt động này ngay chứ làm sao có chuyện giảng không đúng mà cứ ngang nhiên ngồi Pháp toà mà giảng như thế mãi được.

Ngay trong đời sống thường nhật mà tôi nói thế này, người khác suy diễn lại không đúng là đã không được phép rồi chứ không nói đến chuyện ngồi trên Pháp toà mà nói bậy bạ. Cái này phải quy về quy chuẩn đạo đức. Luật pháp có thể có cái quy định được nhưng cũng có thể có cái chưa thể quy định được nhưng nếu xuất phát từ phạm trù đạo đức trở ra thì sẽ giải quyết được nhiều thứ.

Theo Thượng toạ, việc "trục vong gọi hồn" ở chùa Ba Vàng liệu có đúng với giáo lý nhà Phật không?

Trên thực tế mà nói, trong Phật giáo có nghi thức cúng vong tức là cầu cho các vong hồn được siêu độ, siêu thoát. Nghi thức này thì chùa nào cũng có bởi nó thể hiện sự nhân văn của đạo Phật và nghi thức này không đòi hỏi ai phải cúng tiền hoặc cúng hiện vật cả.

Tuy nhiên, hoạt động trục vong gọi hồn ở chùa Ba Vàng thì tôi chưa dự lần nào nên không biết hình thức ra sao. Tôi chỉ thấy ở một số văn bản mà Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh gửi cho tôi có nói qua về chuyện này.

Nhưng tôi đã nói là mình chưa tìm được hết tất cả bằng chứng nên cũng chưa thể quy chiếu được, chưa thể quy chiếu được nên chưa thể soi vào hiến chương của Giáo hội mà đưa ra hình thức xử lý.

Sau công văn của Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh gửi cho các cơ quan ban ngành vào ngày 26/8/2015, Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh đã nhận được những phản hồi như thế nào từ chùa Ba Vàng thưa Thượng toạ?

Phải nói thật, tôi là người ủng hộ xây dựng chùa Ba Vàng số 1. Trước ngày khởi công xây dựng chùa năm 2008, chính tôi là người ký văn bản trình UBND tỉnh Quảng Ninh cấp phép xây dựng cho chùa Ba Vàng. Ngày khởi công, tôi là người đến dự và khá lo cho thầy Thích Thái Trúc Minh vì sợ thầy không đủ tịnh tài để xây dựng với quy mô lớn như thế.

Tôi lúc đó mới làm xong chùa Đồng - Yên Tử, vẫn đang rất khó khăn nhưng vẫn xin được ủng hộ 100 tấn xi măng để thầy Thích Thái Trúc Minh xây chùa.

Có thông tin, sư trụ trì chùa Ba Vàng đã nhiều lần sám hối trước Giáo hội?

Quỳ hương (nghi thức sám hối trong nhà Phật) thì chưa có nhưng thầy Thích Thái Trúc Minh vốn dĩ đi tu cũng muộn, học hành Phật pháp cũng chưa bài bản cho lắm, chưa qua các trường Sơ cấp - Trung cấp Phật giáo. Tính của thầy cũng thích thể hiện.

Nếu thể hiện mà đúng theo giáo Pháp của Phật thì cũng được nhưng vì chưa có nền tảng căn bản nên thể hiện theo kiểu “cóc nhảy”, không đâu vào đâu. Lúc nào chúng tôi nói thì thầy ấy lại nghĩ chúng tôi nặng nề với thầy ấy.

Cũng có lúc chúng tôi nói thì thấy ấy có nói lời sám hối. Nhưng việc sám hối ở nhà chùa cũng như nói câu “xin lỗi” ở ngoài đời ấy mà, không có gì nặng nề - ghê gớm cả.

Theo Thượng toạ, câu chuyện ồn ào ở Ba Vàng vừa qua sẽ ảnh hưởng như thế nào đến Giáo hội Phật giáo tỉnh nói riêng và Phật giáo Việt Nam nói chung?

Bây giờ nói gì cũng chưa rõ ràng được, cũng phải chờ kết quả mà các cơ quan ban ngành vào cuộc. Tôi nghĩ rằng, mọi người cũng chưa quả quyết đến cuối cùng đâu. Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh cũng phải dựa vào đó mới đưa ra được hình thức xử lý.

Thực ra, trong Giáo hội tỉnh thì cơ bản đã hiểu được vấn đề này rồi và trên tinh thần động viên thầy Thích Thái Trúc Minh có điều gì đó thì cố gắng khắc phục và tiếp tục làm công việc Phật sự cho hiệu quả.

Xin cảm ơn Thượng toạ đã chia sẻ thông tin.

Hà Tùng Long