Thủ tướng: Va chạm trên Biển Đông không tránh khỏi, các nước cần kiềm chế

Chủ trì cuộc họp báo quốc tế về kết quả Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 36 chiều tối ngày 26/6, ngay sau khi các phiên họp kết thúc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khái quát, Hội nghị cấp cao ASEAN 36 đã thành công tốt đẹp trên tinh thần gắn kết của các thành viên trong khu vực.

50 năm qua, trong lịch sử ASEAN, lần đầu tiên, một hội nghị trực tuyến đã diễn ra. Tất cả các thành viên đại diện cho lãnh đạo các nước ASEAN, trong đó có các nguyên thủ quốc gia, các Thủ tướng… đều tham dự.

Chủ tịch ASEAN năm 2020 cũng cho biết, đã có sự thống nhất rất cao, tuyệt đối các vấn đề quan trọng, sự đồng thuận rất lớn của các nước thành viên ASEAN về những vấn đề quan trọng của khối.

Không để dịch Covid-19 quay lại ASEAN

Các lãnh đạo ASEAN đánh giá cao kết quả chống Covid-19. Trong khu vực ASEAN, tỷ lệ tử vong vì Covid-19 thấp, hầu hết các nước đã kiểm soát tốt dịch bệnh. Một số nước có tỷ lệ lây nhiễm bệnh cao như Thái Lan hay phải chịu hậu quả nặng nề như Singapore, Indonesia… hiện cũng đang dần kiểm soát tốt tình hình.

Thủ tướng thông tin, đến thời điểm này, Việt Nam đã trải qua 75 ngày không phát hiện ca nhiễm mới trong cộng đồng, sớm thiết lập trạng thái bình thường mới.

Chủ tịch ASEAN năm 2020 cũng cho biết, trên tinh thần thân thiện, hợp tác ASEAN, tại Hội nghị lần thứ 36, ASEAN đã tập trung thảo luận 5 vấn đề.

Trước hết, đó là việc tập trung kiểm soát đại dịch và đẩy mạnh khôi phục, phát triển kinh tế. “Trong khi đại dịch đã được kiểm soát tốt thì cũng nhất định không được chủ quan. Làm sao để đại dịch không tiếp tục “qua lại” các nước ASEAN” khi thực tế, biến thể của loại virus nguy hiểm này đang diễn biến phức tạp ở nhiều nước” – Thủ tướng Việt Nam nói.

Tiếp tục xây dựng cộng đồng vững mạnh trong năm 2020 là mục tiêu thứ 2 được đề ra tại hội nghị để thực hiện định hướng hành động ASEAN tầm nhìn 2025.

Sau nữa, các lãnh đạo ASEAN cũng thảo luận việc mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ của ASEAN với các đối tác trên tinh thần tôn trọng lãn nhau, hợp tác cùng có lợi sao để các hoạt động ngày càng thực chất, hiệu quả hơn.

Các nước cùng thống nhất khẳng định việc gìn giữ môi trường hòa bình, bền vững, thịnh vượng. Khối ASEAN đề cao tinh thần thiện chí và tuân thủ luật pháp, nhất là luật pháp quốc tế trong giải quyết các khác biệt trong khu vực.

Quyết tâm xây dựng Biển Đông hòa bình, an toàn, tự do 

“Chúng tôi cũng thảo luận sâu về những diến biến gần đây, kể cả những vấn đề nổi cộm trong khu vực Châu Á cũng như trên trường quốc tế. Những vấn đề nổi cộm như vậy, chúng tôi, nhất chí tiếp tục đẩy mạnh hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, thực hiện tốt những thỏa thuận, cam kết quốc tế thông qua đối thoại, hợp tác, trong đó có Công ước Luật Biển quốc tế 1982.

Những va chạm không thể tránh khỏi nhưng chúng tôi kêu gọi các bên kiềm chế, tránh làm phức tạp hơn hình tình, thực hiện đầy đủ các quy định quốc tế, đặc biệt là thực hiện tốt DOC, khôi phục đàm phán COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp” – Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Ngoài ra, các nhà lãnh đạo ASEAN cũng mong muốn vấn đề Rakhine được giải quyết trên tinh thầnh nhân đạo, quan hệ giữa Bắc Triều Tiên và Nam Triều Tiên sớm được giải quyết, tình hình Israel, Palestine tiếp tục được quan tâm thảo luận.

Thủ tướng nhận định, các vấn đề được thảo luận trên tinh thần đoàn kết, thống nhất để đưa ra giải pháp trên tinh thần hòa bình, hợp tác, hữu nghị và tuân thủ quy định quốc tế.

Trong phần trao đổi sau đó, Thủ tướng Việt Nam nhận được câu hỏi, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng thế nào đến quan hệ Việt Nam – Trung Quốc và vấn đề Biển Đông?

Trả lời câu hỏi, Thủ tướng khẳng định, hòa bình, an ninh, ổn định khu vực nói chung và Biển Đông nói riêng là lợi ích chung của cộng đồng, nhất là các nước ASEAN. Vì vậy, vừa qua, ASEAN đã có rất nhiều nỗ lực, đóng góp từ duy trì đối thoại, thúc đẩy hợp tác đến xây dựng quy chế, quy tắc ứng xử trên Biển Đông.

“Hội nghị lần này của chúng tôi đã tái khẳng định quyết tâm của ASEAN đóng góp xây dựng Biển Đông thành khu vực biển hợp tác, phát triển, an ninh và an toàn, xứng đáng với vị trí quan trọng trong khu vực” – Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đáp.

Chủ tịch ASEAN năm 2020 xác nhận, dịch Covid-19 đã làm gián đoạn các cuộc thảo luận, đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc (COC).

Trong bối cảnh đó, Việt Nam cùng ASEAN hợp tác với các bên liên quan, kêu gọi kìm chế các hành động có thể làm phức tạp tình hình trên biển, tuân thủ luật pháp quốc tế, xây dựng Biển Đông thành một vùng biển hòa bình, hợp tác, đảm bảo tự do hàng không hàng hải.

Thủ tướng cho biết: “Chúng tôi cùng nhau thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) và đàm phán COC hiệu lực, hiệu quả, tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS, để Biển Đông luôn luôn là một vùng biển hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng có lợi”.

Phương Thảo

(Ảnh: NT)