Thu hồi tài sản tham nhũng: Mục tiêu 1.000 tỷ, đấu giá chỉ được… 55 tỷ

Đây là một trong những nội dung được báo cáo, xem xét tại phiên họp toàn thể của UB Tư pháp Quốc hội sáng 3/9.

Theo báo cáo của Chính phủ, kết quả tổ chức thi hành các vụ việc liên quan đến tội phạm tham nhũng, kinh tế còn thấp, chưa đạt kết quả mong muốn.

Trình bày báo cáo, lãnh đạo Bộ Tư pháp cho biết, nhiều vụ án hình sự liên quan đến tham nhũng, thu hồi tài sản cho Nhà nước có giá trị phải thi hành lớn, nhưng khả năng thi hành thấp, do tài sản của đương sự có giá trị nhỏ; vụ án có tính chất phức tạp, có hạng mục tài sản phải kê biên lớn hoặc vụ việc nhiều chủng loại phải mất nhiều thời gian để phân loại, xác định hoặc vụ việc mới được thụ lý, đang trong giai đoạn đầu của quá trình tổ chức thi hành án.

Điển hình là vụ Công ty Cổ phần Thuận Thảo, vụ Huỳnh Thị Huyền Như, Phạm Công Danh.

Trong khi đó công tác định giá, thẩm định giá và đấu giá tài sản lại liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều cấp, đa dạng và phức tạp.

Nguyên nhân khách quan được nêu tại báo cáo là số việc và tiền thụ lý ngày càng nhiều và tiếp tục tăng cao so với năm trước (từ 1/10/2018 đến 31/7/2019) tăng trên 39.000 việc (tương đương gần 74.000 tỷ đồng). Bên cạnh đó, lượng việc tồn đọng, không có điều kiện thi hành trong nhiều năm qua cũng rất lớn, chưa có cơ chế giải quyết.

Tuy nhiên, không ít nguyên nhân chủ quan cũng được cơ quan thi hành án nhấn mạnh. Đặc biệt, hoạt động tín dụng, cho vay tại một số ngân hàng còn thiếu chặt chẽ, giá tài sản thế chấp được thẩm định để cho vay cao hơn nhiều lần so với thực tế.

Một số vụ điển hình được nêu như Vụ Công ty TNHH thương mại Hiệp Long được vay tới hơn 186 tỷ đồng (Ngân hàng Phát triển Việt Nam) nhưng khi thi hành án, giá trị tài sản thế chấp chỉ định giá được trên 61 tỷ đồng. Vụ Công ty Cổ phần thép Vạn Lợi (Hải Phòng) phải thi hành trên 1.000 tỷ đồng (Ngân hàng Ngoại thương) nhưng khi thi hành án, tài sản kê biên, định giá, bán đấu giá chỉ được 55 tỷ đồng.

Kẽ hở trong hoạt động tín dụng còn ở chỗ không chặt chẽ trong việc kiểm tra thực địa, xác định ranh giới và tình trạng pháp lý của tài sản thế chấp, dẫn đến khi phát mãi tài sản phát sinh nhiều khiếu nại, tranh chấp.

Dẫn chứng được đưa ra là vụ Công ty Cavidomex (Cà Mau) hoặc vụ Ngân hàng Hàng hải (chi nhánh Bình Dương) có tài sản thế chấp 400 tỷ đồng, hiện nay không thực hiện kiểm đếm tài sản được do không xác định được ranh giới đất.

Một số vụ đấu giá nhiều lần nhưng không có người mua, như Công ty TNHH Mai Sáng (TPHCM) bán tài sản 20 lần không thành. Công ty TNHH sợi Việt Ý do Chi cục quận 12 bán 15 lần không thành, Công ty Cổ phần Sing Sing bán đấu giá lần thứ 22.

Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, người phải thi hành án có điều kiện thi hành, nhưng cố tình chống đối, tẩu tán tài sản hoặc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để kéo dài việc thi hành án.

Trong báo cáo của Chính phủ cũng nêu tình hình thực hiện các vụ việc liên quan đến thu hồi nợ của các tổ chức tín dụng, giải pháp cụ thể tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện nghị quyết số 42 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Theo đó, tổng số thụ lý là gần 27.700 việc, số việc có điều kiện thi hành là hơn 19.000 việc. Về tiền tổng thụ lý là 145.100 tỷ, đã thu được hơn 18.700 tỷ, đạt tỷ lệ gần 18%, giảm hơn 700 tỷ so với 2018.

P.Thảo