Khai mạc kỳ họp 5 Quốc hội khoá XIV: Tăng cường giải trình vấn đề nóng

Kỳ họp thứ 5 sẽ không quá dài, dự kiến Quốc hội có 19 ngày làm việc, gói gọn trong 3 tuần, chỉ bằng già nửa so với các kỳ họp thông thường. Tuy nhiên, đó chắc chắn là từng ngày tốc lực vì chương trình nghị sự găng sít các đầu việc.

Ngay phiên khai mạc, Quốc hội xem xét báo cáo của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của UB Kinh tế đánh giá bổ sung tình hình kinh tế - xã hội năm 2017 và những tháng đầu năm 2018.

Trong báo cáo, bên cạnh việc đánh giá tình hình kinh tế - xã hội tháng 3 và quý I/2018 là hết sức tích cực, Chính phủ cũng nhấn mạnh đây mới là bước đầu, nhiệm vụ đến cuối năm còn hết sức nặng nề, “tuyệt đối không được hài lòng với những thành công bước đầu”.

Kỳ họp thứ 5 của Quốc hội khai mạc ngày 21/5, dự kiến bế mạc vào 14/6/2018. (Ảnh: Việt Hưng)

Theo báo cáo, tốc độ tăng trưởng GDP năm 2018 dự báo có xu hướng giảm dần theo các quý với tốc độ tăng trưởng của quý I cao nhất do mức nền tăng trưởng GDP năm 2017 đã ở mức cao.

Chính phủ phân tích, ngành khai khoáng có thể tiếp tục giảm do sản lượng khai thác giảm, đặc biệt là sản lượng dầu thô, dự kiến giảm 2 triệu tấn so với năm 2017. Kết hợp với dư địa cho chính sách tài khóa và tiền tệ hạn hẹp, khả năng huy động vốn cho đầu tư phát triển có khả năng gặp khó khăn do đã trải qua đỉnh tăng trưởng của năm 2017. Thuế xuất nhập khẩu một số mặt hàng trong khối ASEAN giảm;...có khả năng tác động giảm tăng trưởng trong năm 2018.

Động lực tăng trưởng chủ yếu, có khả năng tạo bứt phá, là khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo, trở thành kỳ vọng chính đem lại kết quả tăng trưởng chung của cả nền kinh tế, Chính phủ nhìn nhận.

Lạm phát được dự báo chịu nhiều sức ép do diễn biến phức tạp của giá dầu thế giới và thách thức từ các chính sách điều chỉnh giá sắp thực thi như: tăng lương, tăng giá điện, điều chỉnh giá dịch vụ khám, chữa bệnh…

Chia sẻ với lo ngại về những thách thức đặt ra, UB Kinh tế của Quốc hội – cơ quan thẩm tra báo cáo của Chính phủ đề nghị cơ quan điều hành triển khai các giải pháp mạnh để tập trung giải quyết các yếu kém được nhận diện từ quá trình điều hành kinh tế-xã hội năm 2017.

Cần quan tâm hơn đến vấn đề chất lượng tăng trưởng, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng.

UB Kinh tế cũng hối thúc việc tiếp tục cải cách hành chính, cải cách tư pháp, phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tập trung cắt giảm các thủ tục hành chính thực chất, mạnh mẽ hơn trong các lĩnh vực, nhất là lĩnh vực đất đai, đầu tư, xây dựng, xuất nhập khẩu, giao thông. Công khai, minh bạch quy trình, thủ tục và xử lý các sai phạm, loại bỏ các chi phí không chính thức, khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới nóng, giữa lạnh”.

Cơ quan thẩm tra cũng lưu ý, trên cơ sở kết quả giám sát của Quốc hội, cần tạo sự chuyển biến thực chất về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, đẩy nhanh việc cơ cấu lại khu vực này và xử lý các doanh nghiệp nhà nước thua lỗ, có dấu hiệu mất an toàn. Xử lý nghiêm lãnh đạo các doanh nghiệp nhà nước vi phạm quy định về công bố thông tin, tài chính, kế toán.

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng 21/5. (Ảnh: Việt Hưng)

Lãnh đạo UB Kinh tế cho rằng, các cơ quan của Quốc hội cần tăng cường giám sát hoặc tổ chức kịp thời các phiên giải trình đối với những vấn đề “nóng” gây bức xúc đối với cử tri. Thực hiện tốt, bảo đảm thực chất việc lấy phiếu tín nhiệm giữa nhiệm kỳ.

Việc này gắn liền với cơ chế đổi mới hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại Quốc hội. Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc, khi thông tin về chương trình kỳ họp, cũng nhấn mạnh việc tại kỳ họp này, phiên chất vấn sẽ được tổ chức với cách thức tiệm cận những phiên đăng đàn “hỏi nhanh đáp gọn” đã thực hiện tại UB Thường vụ Quốc hội.

Cụ thể, thời gian để mỗi đại biểu Quốc hội nêu câu hỏi chất vấn là 1 phút và sau khi 3 đại biểu Quốc hội nêu câu hỏi, người bị chất vấn phải trả lời ngay, thời gian dành cho mỗi lần trả lời là 3 phút. So với việc mỗi đại biểu hỏi xong, người đăng đàn trả lời ngay câu hỏi trong vòng 3 phút thì áp lực với người trên ghế nóng kỳ này được hạ nhiệt đôi chút nhưng so với cách thức chất vấn tại các kỳ họp trước thì tính đối thoại, tranh luận vẫn là nâng cấp độ đáng kể.

Kịp thời giải trình những vấn đề “nóng” và chất vấn trực diện, nhận thức chung được thống nhất đó được kỳ vọng là động lực để cải tiến, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội.