Giảm 10-15% đại biểu, giảm Phó Chủ tịch HĐND: Giảm hiệu quả giám sát chính quyền?

Tờ trình của Chính phủ nêu quan điểm trình giữ nguyên cơ cấu tổ chức của UBND như hiện nay gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các Ủy viên là người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra dự án luật – UB Pháp luật của Quốc hội cho rằng, qua khảo sát thực tiễn có thì có nhiều ý kiến đề cập đến những vướng mắc, bất cập trong cơ cấu tổ chức của UBND và việc bầu Ủy viên UBND với việc bổ nhiệm người đứng đầu cơ quan chuyên môn thuộc UBND theo Luật hiện hành. 

Thực tế có những vướng mắc, bất cập phát sinh do số lượng thành viên UBND quá đông nên ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động. Chính phủ hiện cũng chưa có hướng dẫn cụ thể việc bầu, bổ nhiệm chức danh Ủy viên UBND và người đứng đầu cơ quan chuyên môn. Nhiều ý kiến trong UB Pháp luật, theo đó, đề nghị cần sửa đổi quy định về cơ cấu tổ chức của UBND theo hướng gọn hơn. Theo đó, cơ cấu của UBND gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và một số người đứng đầu cơ quan chuyên môn (từ 9 - 11 người).

Về yêu cầu tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, cơ quan thẩm tra gợi ý thêm cách thức giao chỉ tiêu biên chế phù hợp với quy mô dân số, diện tích tự nhiên (loại đơn vị hành chính) cho từng địa phương khi phân quyền, phân cấp. Điều đó có nghĩa là Chính phủ giao cho địa phương nhiều nhiệm vụ, quyền hạn hơn nhưng phải bảo đảm thực hiện chủ trương tinh giản Trung ương đã đề ra.

Bỏ HĐND làm giảm hiệu lực giám sát

Đáng lưu ý, về cơ cấu tổ chức của HĐND, UBND, dự thảo Luật quy định giảm số Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, số Phó Trưởng Ban chuyên trách của HĐND cấp tỉnh từ 2 người xuống còn 1 người; tăng số Phó Chủ tịch UBND cấp xã loại II từ 1 người lên 2 người.

Thực tế, luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 quy định HĐND cấp tỉnh, cấp huyện có 2 Phó Chủ tịch nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả cho hoạt động của HĐND với tính chất là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương. Quy định này không làm tăng thêm biên chế ở địa phương vì thực chất được nâng từ chức danh “Ủy viên Thường trực” của HĐND theo quy định của Luật Tổ chức HĐND và UBND 2003. Do đó, việc bớt đi số Phó Chủ tịch cũng không làm giảm biên chế.

Một thực tế khác, sau 10 năm thí điểm không tổ chức HĐND cấp quận, huyện, phường thì cơ quan quyền lực nhà nước cấp này đã phải khôi phục lại vì mô hình đó chưa ổn. Đánh giá kỹ tác động của chính sách với thực tiễn là yêu cầu được đề ra.

Theo chương trình xây dựng pháp luật, dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 7, khai mạc tháng 5 tới đây.

P.Thảo