Bộ trưởng có quyền cho thuộc cấp từ chức

Đây là một nội dung được UB Thường vụ Quốc hội giải trình để thuyết phục các đại biểu Quốc hội trước phiên biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương trình Quốc hội chiều 22/11.

Kết quả biểu quyết sau đó, trong số 448 đại biểu tham gia bấm nút, 431 vị tán thành (tương đương 89,23% tổng số đại biểu Quốc hội). Luật chính thức được thông qua với nhiều nội dung mới.

Tổng cục, vụ, cục… bình quân không quá 3 cấp phó

Chủ nhiệm UB Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định giải trình cặn kẽ nội dung quy định tại khoản 5 Điều 34 của Luật Tổ chức Chính phủ về vấn đề cho cán bộ, công chức từ chức.

Cụ thể, khoản 5 Điều 34 quy định Bộ trưởng có quyền thực hiện việc tuyển dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cho từ chức, điều động, luân chuyển, biệt phái, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức và thực hiện phân cấp quản lý công chức, viên chức đối với các tổ chức, đơn vị trực thuộc theo quy định của pháp luật.

Ông Định cho biết, có ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, do dự thảo luật lần này có bổ sung quy định về cho từ chức đối với cán bộ, công chứcnên để bảo đảm tính thống nhất, đề nghị bổ sung nội dung này trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

UB Thường vụ Quốc hội phân tích, việc cán bộ, công chức có thể xin từ chức đã được Luật Cán bộ, công chức hiện hành quy định cụ thể tại Điều 30 (đối với cán bộ) và Điều 54 (đối với công chức). Đây không phải là một hình thức kỷ luật mà do cán bộ, công chức tự nguyện xin từ chức.

Do đó, Luật Tổ chức Chính phủ quy định thẩm quyền của Bộ trưởng trong việc cho từ chức đối với cán bộ, công chức thuộc phạm vi quản lý là phù hợp và bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Chính quyền quận/phường không nhất thiết có đủ HĐND, UBND

Với các nội dung sửa đổi, bổ sung luật Tổ chức chính quyền địa phương, Chủ nhiệm UB Pháp luật cho biết, hướng sửa quy định về mô hình tổ chức chính quyền địa phương (thể hiện tại các Điều 44, 58, 72) còn ý kiến khác nhau, ràng buộc bởi Hiến pháp 2013.

Theo ông Định, tại thời điểm Hiến pháp 2013 được thông qua, các cơ quan có thẩm quyền vẫn chưa hoàn thành việc tổng kết toàn diện kết quả triển khai việc thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân quận, huyện, phường. Vì vậy, để dự liệu trước và tạo độ mở cho việc tiếp tục đổi mới, đa dạng hóa mô hình tổ chức chính quyền địa phương, Điều 111 của Hiến pháp năm 2013 quy định với 2 điều khoản khác nhau về “chính quyền địa phương” và “cấp chính quyền địa phương”.

Cụ thể, “chính quyền địa phương được tổ chức ở các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” còn “cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân được tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do luật định”.

Xác định đây là 2 khái niệm khác nhau, cơ quan giải trình phân tích, luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành (luật năm 2015) duy trì mô hình cấp chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND tại tất cả các đơn vị hành chính. Việc này được cho là phù hợp với hoàn cảnh, tình hình tại thời điểm năm 2015 khi các điều kiện về chính trị, thực tiễn chưa thực sự chín muồi.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, hiện nay, nhu cầu cải cách để tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, đa dạng hóa mô hình tổ chức chính quyền địa phương phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo đang trở nên bức thiết. Ông Định phân tích, việc Bộ Chính trị phê duyệt Đề án thí điểm quản lý theo mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại Hà Nội do Thành ủy Hà Nội trình và việc Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị ở Hà Nội tại kỳ họp thứ 8 này cũng cho thấy nhu cầu đổi mới mô hình tổ chức chính quyền địa phương là thực sự cần thiết và có cơ sở chính trị - pháp lý, cơ sở thực tiễn.

Vì vậy, để tạo cơ sở pháp lý cho việc đa dạng hóa mô hình tổ chức chính quyền địa phương phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo và đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt, UB Thường vụ Quốc hội đề nghị sửa quy định về mô hình tổ chức chính quyền địa phương theo hướng: Chính quyền địa phương ở quận, phường là cấp chính quyền địa phương, trừ trường hợp cụ thể Quốc hội quy định không phải là cấp chính quyền địa phương. Cấp chính quyền địa phương ở quận, phường gồm có Hội đồng nhân dân quận, phường và Ủy ban nhân dân quận, phường.

Quy định như vậy được cho là phù hợp chủ trương của Đảng, kết luận của Bộ Chính trị cũng như Hiến pháp 2013. Để đảm bảo thận trọng, UB Thường vụ Quốc hội cũng chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội gửi phiếu xin ý kiến các đại biểu về nội dung này, trước phiên biểu quyết thông qua luật.

Kết quả, có 331/395/483 (bằng 83,8%) đại biểu Quốc hội tham gia ý kiến (chiếm 68,12% tổng số đại biểu Quốc hội) tán thành việc sửa đổi, bổ sung quy định về mô hình tổ chức chính quyền địa phương như thể hiện ở trên.

Biểu quyết về nội dung này, 436 trên 451 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (tương đương 90,27% tổng số đại biểu Quốc hội).

Phương Thảo