Quyền lực tối thượng của nhà vua Thái

Ngày 21/10, công chúng Thái Lan bị sốc khi biết tin hoàng gia thông báo Quốc vương Maha Vajiralongkorn đã phế truất mọi tước hiệu, quân hàm và huân chương của Hoàng quý phi Sineenat “Koi” Wongvajirapakdi, dù mới sắc phong bà cách đây 3 tháng. Thông báo của Hoàng gia cho biết, bà Koi, 34 tuổi, đã “bất trung” với nhà vua và tìm mọi cách để đứng ngang hàng với đương kim Hoàng hậu Suthida Tidjai, người vợ thứ 4 của Quốc vương Maha Vajiralongkorn.

Sau khi quyết định phế truất được công bố, tất cả hình ảnh và lý lịch của Hoàng quý phi đều bị xóa khỏi cổng thông tin chính thức của Hoàng gia Thái Lan. Một tài khoản mạng xã hội Instagram được cho là của bà Koi cũng bị đóng cửa ngay trong đêm.

Sự kiện Quốc vương Maha Vajiralongkorn sắc phong Hoàng quý phi Sineenat “Koi” Wongvajirapakdi hồi tháng 7 được xem là đáng chú ý vì đây là lần đầu tiên trong gần 1 thế kỷ, Thái Lan có một hoàng quý phi. Việc đột ngột phế truất Hoàng quý phi đã cho thấy một phần quyền lực của Quốc vương Maha Vajiralongkorn tại Thái Lan trong việc kiểm soát “hậu cung”.

Trước bà Koi, nhà vua từng phế truất người vợ thứ 3, bà Srirasmi Akrapongpreecha, sau khi người thân của bà bị bắt vì liên quan tới đường dây tham nhũng. Bà Suwadee rốt cuộc cũng từ bỏ các tước hiệu hoàng gia và chính thức ly hôn nhà vua sau 13 năm kết hôn. Bà cũng nhận được khoản tiền 200 triệu bath (khoảng 6,5 triệu USD) sau khi ly hôn và quay trở về làm thường dân.

Bà Sujarinee Vivacharawongse, người vợ thứ hai của nhà vua, cũng bỏ trốn sang Mỹ sau khi bị Quốc vương Maha Vajiralongkorn phế truất vào năm 1996 và “từ mặt” cả 4 người con trai chung. Nhà vua đã cho dán cáo thị khắp cung điện, cáo buộc bà Sujarinee ngoại tình với một tướng không quân và tước hộ chiếu ngoại giao của bà.

Theo hãng tin Guardian (Anh), nhà vua Thái Lan có thể thực hiện tất cả động thái trên bởi ông sở hữu quyền lực rất lớn đối với các chính trị gia, truyền thông và hệ thống pháp luật. Luật pháp Thái Lan không cho phép chỉ trích hoặc nói xấu người của hoàng tộc dù dưới bất kỳ hình thức nào.

Quân sự

Việc phế truất các quý phi và công nương chỉ là một trong số nhiều động thái nhằm khẳng định quyền lực của Quốc vương Maha Vajiralongkorn kể từ khi ông thừa kế ngai vàng từ vua cha hồi năm 2016.

Dưới thời Quốc vương Maha Vajiralongkorn, hoàng cung Thái Lan đã tăng cường an ninh hoàng gia, bổ sung thêm 1.600 sĩ quan cảnh sát. Kể từ tháng 10 năm nay, tức chỉ vài tháng sau lễ đăng quang của Quốc vương Maha Vajiralongkorn, hai đơn vị quân đội mới đã được đặt dưới quyền quản lý trực tiếp của nhà vua bằng một sắc lệnh hoàng gia.

Hiện chưa rõ hai đơn vị này có bao nhiêu binh sĩ, song các chuyên gia ước tính mỗi đơn vị có khoảng 5.000 quân.

Quyết định điều chuyển đơn vị quân sự trên đã vấp phải sự phản đối của đảng Tiến về Tương lai (FFP) trong quốc hội Thái Lan. Đảng này hoài nghi về “tính cấp thiết” của việc thay đổi lực lượng an ninh hoàng gia và đây là động thái phản đối chính trị chưa từng có trước một sắc lệnh hoàng gia.

Tuy vậy, sắc lệnh hoàng gia vẫn được thông qua với tỷ lệ đa số ủng hộ áp đảo.

Tài chính

Theo hãng tin AFP, Quốc vương Maha Vajiralongkorn thừa kế một trong những hoàng tộc giàu nhất thế giới từ vua cha Bhumibol Adulyadej, người qua đời hồi tháng 10/2016.

Một trong những động thái đầu tiên của Quốc vương Maha Vajiralongkorn sau khi bước lên ngai vàng là nắm quyền kiểm soát hoàn toàn Cơ quan Tài sản Hoàng gia (CPB) với hàng tỷ USD trong các tài khoản ngân hàng, các công ty và bất động sản quan trọng.

Ủy ban CPB trước đây do Bộ trưởng Tài chính Thái Lan lãnh đạo nhằm kiểm soát khối tài sản ước tính từ 30 - 60 tỷ USD. Toàn bộ tài sản do CPB nắm giữ đều không được tiết lộ.

Nghi thức

Các quan chức Thái Lan cho biết Quốc vương Maha Vajiralongkorn đặc biệt coi trọng vấn đề nghi thức, kỷ luật và lòng trung thành, đặc biệt đối với lực lượng cận vệ hoàng gia. Hồi tháng 4, nhà vua đã nhắc nhở các thành viên trong đội cận vệ của ông rằng, nghĩa vụ của họ là “bảo vệ dân tộc, đất nước và hoàng tộc”.

Dưới thời Quốc vương Maha Vajiralongkorn, quân đội Thái Lan cũng áp dụng cách chào mới. Theo đó, các binh sĩ sẽ ưỡn ngực và quay đầu sang một bên. Ngoài ra, lực lượng cảnh sát cũng phải tuân thủ quy định mới về kiểu tóc theo đề nghị của Quốc vương Maha Vajiralongkorn.

Hiến pháp

Bất kỳ sự thay đổi lớn nào về pháp luật tại Thái Lan đều cần phải có chữ ký của nhà vua.

Quốc vương Maha Vajiralongkorn đã cho viết lại một phần hiến pháp mới của Thái Lan, bổ sung một điều khoản mơ hồ rằng mọi vấn đề phát sinh ngoài dự tính đều phải được giải quyết dựa trên “truyền thống”.

Ngoài ra, hiến pháp mới cũng loại bỏ yêu cầu Thái Lan phải có “quan nhiếp chính”, người thay thế vua giải quyết các công việc trọng đại của quốc gia, khi vua đi nước ngoài.

Theo AFP, mặc dù theo mô hình quân chủ lập hiến của Thái Lan, Hoàng gia sẽ đứng ngoài hoạt động chính trị. Tuy nhiên, Quốc vương Maha Vajiralongkorn dường như vẫn có những động thái mà nhiều người cho là ảnh hưởng tới chính trường Thái Lan, như việc nhà vua phản đối chị gái ra tranh cử chức thủ tướng trước thềm cuộc bầu cử hồi tháng 3 và gọi đây là hành động “không phù hợp”.

Thành Đạt

Tổng hợp