Ông Trump và ông Putin đã thỏa thuận gì trong cuộc họp kín tại Phần Lan?

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin (Ảnh: Reuters)

Trong bài phát biểu về hội nghị thượng đỉnh với ông Trump ngày 16/7 vừa qua tại Phần Lan, ông Putin ngày 19/7 cho biết cuộc gặp giữa ông và Tổng thống Mỹ đã thành công và 2 lãnh đạo đã có những thỏa thuận hiệu quả.

Sau cuộc gặp, chính phủ Nga ngay lập tức bắt đầu bàn bạc về việc thực thi các thỏa thuận 2 lãnh đạo đã thống nhất với nhau. “Bộ Quốc phòng Nga đã sẵn sàng để thực hiện các thỏa thuận trong lĩnh vực an ninh toàn cầu với Mỹ trong cuộc gặp thượng đỉnh tại Phần Lan”, đại sứ quán Nga tại Washington viết trên Twitter ngày 18/7.

Trong khi đó, các quan chức Mỹ hiện vẫn chưa có thông tin về cái gọi là những thỏa thuận giữa 2 nhà lãnh đạo. Không có một văn bản chính thức nào được công bố sau cuộc họp kín giữa ông Trump và ông Putin, dẫn tới những đồn đoán về những gì đã được ông Putin và ông Trump thỏa thuận cũng như đồng ý thực hiện.

Trên dòng tweet đăng ngày 19/7, ông Trump đã hé lộ về những nội dung mà 2 nhà lãnh đạo đã bàn bạc và thống nhất tại Phần Lan bao gồm cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố, vấn đề an ninh Israel, vũ khí hạt nhân… Ông Trump đánh giá cuộc gặp thượng đỉnh lần đầu rất thành công và bày tỏ thiện chí muốn có cuộc gặp thứ 2 với ông Putin.

Ngoài ra, các quan chức Nga cho biết cuộc nội chiến Syria và Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược (START) có thể là những lĩnh vực mà 2 tổng thống đã đồng thuận sẽ hợp tác. Dựa vào phát biểu của 2 lãnh đạo trong cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh, các chuyên gia đồng thuận rằng cả ông Trump và ông Putin có thể đã bàn việc các hiệp ước về vũ khí, vấn đề Syria, ý tưởng thành lập một nhóm các nhà lãnh đạo trong các lĩnh vực nhằm trao đổi về các cơ hội hợp tác thương mại và kinh tế. Tuy nhiên, chi tiết của những bàn luận này vẫn là ẩn số.

“Không chỉ có tuyên bố chính thức, chúng tôi nhận được thông tin rằng các quan chức cấp cao của Mỹ cũng không biết về những vấn đề mà 2 lãnh đạo đã bàn bạc. Nếu có những vấn đề quan trọng thì các quan chức cấp cao phải có được sự chỉ đạo từ tổng thống để thực hiện và đến lúc này, họ nên biết về những điều đó”, ông John Herbst, cựu Đại sứ Mỹ ở Ukraine, cho biết.

Ông Herbst nhận định 2 nhà lãnh đạo có thể đã bàn về những vấn đề liên quan tới việc giảm hiện diện quân sự của Iran tại Syria, song nhà ngoại giao này cũng tỏ ra hoài nghi về việc Nga sẽ tuân thủ theo thỏa thuận.

Trước đó, ông Putin cũng phát biểu rằng ông ủng hộ việc gia hạn hiệp ước START với Mỹ, văn bản dự kiến kết thúc vào năm 2021. Phiên bản gần nhất của hiệp ước quy định 2 bên cắt giảm số đầu đạn và bom hạt nhân xuống 1.550 đơn vị mỗi bên.

Nhưng các chuyên gia cho biết có những vấn đề liên quan tới vũ khí khác cũng cần có giải pháp, bao gồm việc thực thi Hiệp ước các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF), văn bản quy định Nga và Mỹ duy trì tầm bắn của các lên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo trong khoảng 5.500 km.

Ông Alexander Vershbow, cựu Đại sứ Mỹ tại Nga, cho hay trong khi Mỹ đang cáo buộc Nga phát triển tên lửa hành trình tầm bắn vượt 5.500 km thì Nga cũng cáo buộc việc Mỹ đặt bệ phóng tên lửa ở Romania và Ba Lan là vi phạm INF. Ngoài ra, Moscow còn cho rằng các máy bay không người lái có vũ trang của Mỹ giống như các tên lửa hành trình. Vì vậy, có rất nhiều vấn đề khúc mắc giữa 2 nước cần phải được bàn luận và giải quyết, theo ông Vershbow.