Người "vạch trần" các công trình phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông

Ảnh vệ tinh chụp đá Chữ Thập ngày 19/3 (Ảnh: Reuters)

Từ lâu nay, việc Trung Quốc âm thầm bồi đắp đảo nhân tạo, xây dựng phi pháp và điều khí tài quân sự ra các bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam là vấn đề luôn khiến dư luận thế giới quan tâm và thấy quan ngại.

Ông Simon Scarr, phó giám đốc đồ họa của hãng thông tấn Reuters làm việc tại Singapore, từ lâu đã làm việc với các nhà cung cấp hình chụp vệ tinh tư nhân để có những phân tích về tình hình Biển Đông. Tuy nhiên, ông Scarr cảm thấy rằng ông có thể khai thác nhiều hơn nữa những bức hình này để theo dõi các động thái trái với luật pháp quốc tế của Bắc Kinh.

Cuối năm ngoái, khi trao đổi với tổ chức Earthrise Media, một nhóm độc lập chuyên giúp các nhà báo thu thập và phân tích dữ liệu vệ tinh, ông Scarr băn khoăn rằng liệu Earthrise có thể đếm được những công trình do Trung Quốc ngang nhiên xây dựng trên 7 đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa hay không.

Sau 6 tuần nghiên cứu, Earthrise công bố hàng trăm bức ảnh chụp vệ tinh từ năm 2014 trở lại đây từ khi Trung Quốc bắt đầu đẩy nhanh tiến độ bồi đắp các đảo nhân tạo phi pháp. Sau đó, các nhà báo của Reuters đã kiểm tra lại tính chính xác của dữ liệu bằng việc liên hệ với các nguồn tin quân sự cũng như tham khảo ý kiến chuyên gia.

Trong một văn bản chứa dữ liệu xác nhận Trung Quốc đã xây dựng trái phép trên Biển Đông, một con số đã thu hút sự chú ý của dư luận thế giới. Đó là thông tin rằng Bắc Kinh đã xây tới 400 công trình phi pháp trên đá Xu Bi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Con số này lớn hơn mức mà các chuyên gia, nhà báo kỳ vọng và gần gấp đôi số lượng các công trình được Trung Quốc xây dựng trái pháp luật trên các đảo nhân tạo khác.

Ngoài ra những dữ liệu này cũng có thể cho thấy tham vọng bành trướng và quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc, dù trước đó họ tuyên bố rằng các công trình được xây dựng với mục đích dân sự. Giới quan sát cảnh báo rằng các công trình trên đá Xu Bi và các cơ sở hạ tầng trên đá Vành Khăn và đá Chữ Thập cho thấy Trung Quốc đang có kế hoạch xây dựng căn cứ quân sự với sức chứa 2.400 binh lính.

Từ những dữ liệu thu được, ông Scarr và đồng sự đã xây dựng nên một kho dữ liệu về hoạt động sai trái của Trung Quốc trên Biển Đông cùng với những hình ảnh và thông tin từ các nguồn đa dạng phục vụ cho hoạt động theo dõi và nghiên cứu.

Theo Reuters, trên đá Xu Bi, đá Vành Khăn và đá Chữ Thập, Trung Quốc cho xây trái phép các hệ thống cơ sở vật chất tương tự nhau bao gồm khu vực bệ tên lửa, đường băng dài 3 km, khu vực kho bãi và một hệ thống có thể dò ra các vệ tinh, hoạt động quân sự trên Biển Đông của quân đội nước ngoài và hệ thống thông tin liên lạc.