Ba vụ cướp máy bay khét tiếng chấn động lịch sử Nga

Hai cha con

Hai cha con Pranas Brazinskas (Ảnh: RBTH)

Pranas Brazinskas, một công dân Lithuania, và con trai Algirdas 13 tuổi, được cho là những người đầu tiên tìm cách cướp máy bay trong thời kỳ Liên Xô. Đó là vào tháng 10/1970.

Máy bay bị tấn công là một chiếc Antonov An-24 với 46 hành khách trên khoang mang số hiệu Aeroflot Flight 244. Khi đó, máy bay này đang trong hành trình di chuyển từ Sukhumi, một thành phố duyên hải ở biển Đen, tới Krasnodar ở phía nam Nga.

Một người đàn ông mặc quân phục Liên Xô ngồi gần buồng lái của phi công đã đưa cho tiếp viên hàng không một tờ giấy. Nội dung của tờ giấy yêu cầu các phi công chuyển hướng chuyến bay tới Thổ Nhĩ Kỳ.

“Nếu không tuân thủ, các người sẽ chết”, nội dung tờ giấy cảnh báo.

Để chứng minh những gì mình viết trên tờ giấy là nghiêm túc, người đàn ông đã rút ra một khẩu súng. Đó chính là Pranas Brazinskas.

Nadezhda Kurchenko, nữ tiếp viên hàng không 19 tuổi trên chuyến bay Aeroflot Flight 244, ban đầu tìm cách thương lượng với Pranas Brazinskas và con trai của tên này. Kurchenko hét lớn “Tấn công!” và tìm cách ngăn không cho những tên không tặc lao vào buồng lái.

Chiếc Antonov An-24 bị tấn công khi chở 46 hành khách (Ảnh: RBTH)

Pranas Brazinskas bắn chết Kurchenko, sau đó yêu cầu các hành khách không được rời khỏi vị trí, nếu không một quả lựu đạn sẽ bị kích nổ. Hai tên không tặc sau đó lao vào buồng lái, nổ súng bắn các phi công khiến hai người bị thương nặng. Mặc dù bị thương nhưng các phi công vẫn cho máy bay hạ cánh an toàn tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, khi máy bay tiếp đất, hai tên không tặc đã nhanh chóng đầu hàng lực lượng an ninh Thổ Nhĩ Kỳ. Pranas Brazinskas sau đó cố tình mô tả kế hoạch cướp máy bay này như một vụ việc có liên quan tới chính trị, nói rằng hai cha con làm vậy vì Brazinskas đang phải đối mặt với “án tử” do là một thành viên của phong trào kháng chiến Lithuania.

Thực chất, Brazinskas từng có liên hệ với một nhóm chống Liên Xô ngầm ở Lithuania, nhưng sau đó đã dừng hoạt động sau khi nhóm này vô tình giết chết cha của Brazinskas. Người đàn ông này cũng từng bị các nhà chức trách Liên Xô kết tội với cáo buộc trộm cắp và có liên quan tới tội phạm tài chính.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, Brazinskas nhận mức án 8 năm tù vì vụ cướp máy bay Nga nhưng được ân xá vài năm sau đó. Trong khi đó, con trai của Brazinskas chỉ bị tuyên án 2 năm do còn nhỏ tuổi.

Hai cha con Brazinskas cuối cùng tới Mỹ sinh sống. Năm 2002, tên tuổi của cặp không tặc này tiếp tục trở thành tâm điểm chú ý của dư luận khi Brazinskas bị chính con trai giết chết trong căn nhà ở California. Con trai của Brazinskas nói rằng cha của anh ta ngày càng không thể chấp nhận được và luôn sống trong ảo giác rằng Ủy ban An ninh Quốc gia của Liên Xô (KGB) đang theo dõi ông.

Ban nhạc Jazz

Ban nhạc jazz gồm các anh em nhà Ovechkins (Ảnh: RBTH)

Một vụ cướp máy bay khác xảy ra từ thời Liên Xô cũng liên quan tới các thành viên trong một gia đình. Tuy nhiên, số thành viên trong gia đình này lớn hơn và thảm kịch xảy ra cũng đẫm máu hơn so với vụ Brazinskas. Vào tháng 3/1988, gia đình Ovechkins, một ban nhạc nổi tiếng ở Liên Xô, đã tìm cách khống chế một chiếc máy bay để rời khỏi Liên Xô.

Từ 11 thành viên, gia đình Ovechkins đã thành lập một ban nhạc jazz gồm 7 anh em lấy tên là Seven Simeons. Ban nhạc này từng giành nhiều giải thưởng, trở nên nổi tiếng và có chuyến đi ra nước ngoài đầu tiên. Mong ước đổi đời được thôi thúc bởi Nina - bà mẹ góa trong gia đình Ovechkins. Người phụ nữ 51 tuổi cùng những đứa con cả trong nhà (khoảng ngoài 20 tuổi) đã hình thành suy nghĩ trong đầu là sẽ rời khỏi Liên Xô để tìm một cuộc sống mới như người nhập cư ở nước ngoài.

Ngày 8/3, Nina Ovechkina cùng 10 đứa con (một người không tham gia) đã lên chuyến bay Aeroflot Flight 3739 của máy bay Tupolev Tu-154, khởi hành từ thành phố Irkutsk của Siberia tới thành phố Leningrad (nay là thành phố St. Petersburg). Súng và bom tự chế đã được giấu bên trong các nhạc cụ của ban nhạc này khi lên máy bay.

Ban nhạc nhà Ovechkin trong một buổi tập luyện (Ảnh: Sputnik)

Khi máy bay đi được nửa chặng đường, phi hành đoàn đã nhận được tờ giấy yêu cầu máy bay chuyển hướng tới thủ đô London, Anh. Nếu không máy bay sẽ bị nổ tung khỏi bầu trời. Tuy nhiên, máy bay không đủ nhiên liệu và buộc phải hạ cánh xuống một sân bay quân sự gần biên giới Liên Xô với Phần Lan.

Một số thành viên trong nhóm anh em Ovechkin bắt đầu nổ súng, giết chết một tiếp viên hàng không. Họ từ chối thả bất kỳ hành khách nào và không đàm phán với các nhà chức trách. Khi các binh sĩ thuộc Bộ Nội vụ Liên Xô lao lên máy bay, một trong số các anh em nhà Ovechkin đã kích nổ bom, tự sát và làm bùng lên một đám cháy. 3 hành khách sau đó thiệt mạng vì hít phải khói từ đám cháy này.

Nina Ovechkina yêu cầu Vasily, một trong số các con trai, bắn chính bà và các anh trai lớn nhất trong nhà. Vasily sau đó giết chết 3 người trong số họ trước khi chĩa súng vào mẹ và chính mình. Igor, 17 tuổi, đã trốn trong nhà vệ sinh và sống sót. Igor và chị gái Olga, 28 tuổi, đã bị kết án lần lượt 8 và 6 năm tù giam. Các thành viên khác trong gia đình Ovechkin được miễn tội vì là trẻ vị thành niên.

Không tặc Chechnya

Một trong số các con tin được thả từ máy bay Nga bị không tặc tấn công bật khóc khi trở về sân bay Moscow (Ảnh: TASS)

Trong giai đoạn nước Nga hậu Xô viết, vụ cướp máy bay gây chấn động nhất xảy ra vào tháng 3/2001 khi 3 người Chechnya bắt cóc một chiếc Tu-154 của hãng hàng không Vnukovo Airlines chở 160 người từ Istanbul đến Moscow.

Sau khi máy bay cất cánh, 3 người đàn ông bắt đầu đe dọa kích nổ một quả bom nếu phi hành đoàn không chuyển hướng chuyến bay tới Ả rập Xê út hoặc Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất. Những tên không tặc mang theo dao và tìm cách lao vào buồng lái trước khi xảy ra một vụ ẩu đả.

Máy bay rốt cuộc đã hạ cánh xuống sân bay ở Medina, Ả rập Xê út. Yêu cầu do những tên không tặc đưa ra là Nga rút quân khỏi Chechnya. Tại Medina, các lực lượng an ninh Ả rập Xê út đã ập vào máy bay. 3 người đã thiệt mạng, bao gồm một tiếp viên hàng không, một hành khách Thổ Nhĩ Kỳ và một trong 3 tên không tặc.

Truyền thông Nga đưa tin, khi máy bay Tu-154 ở Medina qua đêm, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã liên lạc với cơ trưởng và yêu cầu không được nghe theo yêu cầu của những tên không tặc, đó là đưa máy bay tới Afghanistan hoặc Pakistan. Điện Kremlin cũng đã chấp thuận chiến dịch khống chế máy bay của đặc nhiệm Ả rập Xê út.