Bộ trưởng TT&TT: Việt Nam sẽ nằm trong Top 30 về chuyển đổi số vào năm 2030

Trong khuôn khổ Diễn đàn cấp cao và Triển lãm quốc tế về công nghiệp 4.0 - Industry 4.0 Summit 2019 do Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với một số bộ, ngành liên quan tổ chức từ ngày 2 đến 3/10, phát biểu tại phiên trọng thế, Bộ trưởng Thông tin & Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng đã phân tích, làm rõ những nội dung chủ yếu trong Nghị quyết 52 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đồng thời chỉ ra những lợi thế mà Việt Nam cần phát huy để trở thành quốc gia đi đầu.

"Nghị quyết 52 của Bộ Chính trị đã định hướng cho chuyển đổi số tại Việt Nam. Tinh thần của nghị quyết là đặt mục tiêu cao, nhất là mục tiêu kinh tế số tiến tới 30% GDP vào năm 2030 để từ đó phải đổi mới tư duy, tạo thuận lợi cho cái mới phát triển, giải pháp phải đột phá, Việt Nam phải vượt lên", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.

Theo đó, mặc dù chuyển đổi số đã diễn ra nhiều năm qua, nhưng chỉ khi xuất hiện các công nghệ của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 thì chuyển đổi số mới thật sự tăng tốc. Chuyển đổi số để tiến tới kinh tế số và xã hội số, và chỉ khi đó mới là môi trường tốt nhất cho đổi mới, sáng tạo. 

Nói đến chuyển đổi số là nói đến một môi trường mới trong cuộc sống của nhân loại - môi trường số, hay còn gọi là môi trường không gian mạng. "Chúng ta đã quen thuộc với các môi trường trên không, trên bộ, trên biển, trong vũ trụ và sóng điện từ. Một môi trường mới cũng tức là thách thức mới và cơ hội mới, là nhận thức mới và luật lệ mới, là cách thức sản xuất mới và hạ tầng mới", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận định.

"Chuyển đổi số là một cuộc cách mạng vĩ đại của loài người. Chúng ta sống trong thế giới thực từ khi xuất hiện của loài người, và đây là lần đầu tiên loài người bước vào một thế giới khác. Sẽ xuất hiện kinh tế số và xã hội số, và chỉ lúc này, các công nghệ số mới phát huy hết sức mạnh của nó, cả sức mạnh xây dựng và sức mạnh huỷ diệt".

Bộ trưởng cho biết chuyển đổi số cũng sẽ hình thành các mối quan hệ mới, và đây mới là thách thức lớn nhất của chuyển đổi số, nhưng cũng chính những mối quan hệ mới này, những mô hình kinh tế mới sẽ phát huy hiệu quả của chuyển đổi số. 

"Chấp nhận cái mới phụ thuộc vào chuyển đổi nhận thức của con người, nhưng lại là lợi thế của các nước đi sau, vì sự chuyển đổi nhận thức này không phụ thuộc vào cơ sở vật chất mà một nước đang sở hữu", Bộ trưởng cho biết. "Các nước đi sau thì ít bị gánh nặng của quá khứ. Về hạ tầng vật chất và thể chế, cả về năng lực cạnh tranh của thời 2.0, 3.0. Những gánh nặng quá khứ này có thể lại là cản trở cho 4.0, vì 4.0 cần năng lực cạnh tranh mới, hạ tầng mới và thể chế mới".

Theo người đứng đầu Bộ TT&TT, nếu chúng ta có chính sách phù hợp thì Việt Nam có thể tận dụng cơ hội này để vượt lên thành nước phát triển. Chuyển đổi số là một cuộc cách mạng về chính sách và thể chế nhiều hơn là một cuộc cách mạng về công nghệ, và đây lại càng là lợi thế của Việt Nam, khi chúng ta có Đảng lãnh đạo, có thể đưa ra được những quyết sách lớn một cách nhanh và tập trung. Nghị quyết 52 là một thí dụ như vậy. 

Chuyển đổi số cũng mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam, nhưng đây là một sự thay đổi mang tính toàn diện đến từng doanh nghiệp, từng tổ chức, từng người dân, đến mọi lĩnh vực. Việt Nam muốn thay đổi thứ hạng trên thế giới thì phải đi nhanh và đi đầu để có lợi thế cạnh tranh. Chúng ta có thể làm được, vì văn hoá người Việt Nam là thích ứng nhanh với cái mới, ham học hỏi cái mới, sáng tạo trong ứng dụng cái mới, và Việt Nam luôn là nước mạnh nhất thế giới trong các cuộc cách mạng toàn dân.

Theo lời Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Việt Nam phải cần đến hàng trăm ngàn doanh nghiệp ICT tại khắp các tỉnh thành để đẩy nhanh chuyển đổi số tại Việt Nam, và cũng chính chuyển đổi số sẽ thúc đẩy “Make in Vietnam”, và hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam, và từ đây đi ra toàn cầu. 

Năm nay, Việt Nam sẽ tuyên bố chiến lược về chuyển đổi số quốc gia để tiến tới một nền kinh tế số, xã hội số. Các yếu tố nền tảng sẽ được nhấn mạnh, sẽ được đầu tư trước, sẽ đi trước, sẽ phải có thứ hạng cao trên thế giới, phải nằm trong top 50 vào năm 2025, và top 30 vào năm 2030. Theo lời Bộ trưởng, Việt Nam cần nhấn mạnh 5 yếu tố nền tảng: Thể chế, hạ tầng, an ninh mạng, platform và đào tạo.

Về thể chế thì quan trọng nhất là chính sách thu hút nhân tài toàn cầu. Là sự chấp nhận các công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới, các mối quan hệ mới trong thế giới ảo. Đi đôi với việc bảo vệ các giá trị căn bản của nhân loại, của văn hoá Việt Nam luôn lấy con người làm trung tâm trong quá trình chuyển đổi số. 

Về hạ tầng thì quan trọng nhất là chuyển đổi hạ tầng viễn thông, hạ tầng ICT và làm chủ các công nghệ nền tảng của chuyển đổi số như IoT, Cloud, Big Data, AI,... Rất nhiều công nghệ mới đang xuất hiện cho phép Việt Nam chuyển đổi nhanh chóng hạ tầng viễn thông thành hạ tầng ICT thế mới. Và không chỉ là việc mua công nghệ, thiết bị, mà còn là cơ hội cho Việt Nam làm chủ công nghệ và sản xuất thiết bị công nghệ hạ tầng, ICT. 

100% người Việt Nam có smartphone cũng sẽ là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy nhanh chuyển đổi số, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng. Phương án sớm tắt sóng công nghệ 2G cũng đã được Bộ TT&TT nghiên cứu.

"Về an ninh mạng, đây là một lĩnh vực vô cùng quan trọng. Nếu chúng ta coi mục tiêu của chuyển đổi số là phát triển quốc gia hùng cường, động lực của chuyển đổi số là thể chế, là công nghệ và đổi mới sáng tạo, thì tiền đề của chuyển đổi số chính là an toàn, an ninh không gian mạng. Việt Nam muốn dựa vào chuyển đổi số để phát triển thành quốc gia hùng cường, thì Việt Nam phải là cường quốc về an ninh mạng, để đảm bảo an toàn cho quá trình này, tạo niềm tin số cho mọi người".

Trong khi đó, lời giải để đẩy nhanh chuyển đổi số tại Việt Nam là dựa trên các platform. Chuyển đổi số thì khó nhất là toàn dân và toàn xã hội. Nhưng chuyển đổi số chỉ phát huy hết sức mạnh của nó khi toàn dân, toàn xã hội kết nối số. Sức mạnh của kết nối không phải là cấp số cộng, mà là cấp số nhân, là hàm số mũ. Một nền tảng platform có thể kết nối hàng triệu người, hàng ngàn doanh nghiệp. Platform văn minh ở chỗ, giá trị được tạo ra được chia sẻ giữa người tham gia và người làm platform nên sẽ thúc đẩy các bên cùng phát triển. 

Về đào tạo nhân lực cho chuyển đổi số thì trước mắt là tập trung vào đào tạo lại và đào tạo nâng cấp. Một ngàn chuyên gia chuyển đổi số có mặt tại tất cả các Bộ, Ngành và địa phương sẽ là hạt nhân của quá trình chuyển đổi số. "Chuyển đổi số là chặng đường dài nhiều thập kỷ, liên quan tới mọi người, nên muốn căn cơ thì ICT phải được coi là kỹ năng cơ bản như đọc, viết cho học sinh  từ cấp học thấp nhất", Bộ trưởng Mạnh Hùng cho biết.

Theo Bộ trưởng, chuyển đổi số quốc gia bao gồm chuyển đổi số chính phủ, chuyển đổi số doanh nghiệp và chuyển đổi số xã hội. Muốn đi nhanh thì chính phủ phải đi đầu. Nghị quyết 52 đã yêu cầu chính phủ phải đi tiên phong trong chuyển đổi số.

Chỉ đạo tại diễn đàn, Bộ trưởng TT&TT cho biết, để chuyển đổi số, Việt Nam có thể lựa chọn chiến lược 3 bước, gồm: Đẩy nhanh việc số hoá và ứng dụng CNTT trong các lĩnh vực; sử dụng chuyển đổi số như một lợi thế cạnh tranh trong từng lĩnh vực; tiến tới nền kinh tế số toàn diện, hình thành các ngành công nghiệp số thế hệ mới. Các ngành công nghiệp mới này chính là động lực mới giúp tăng trưởng cho nền kinh tế.

Nguyễn Nguyễn