Mỹ cảnh báo châu Phi nguy cơ mất chủ quyền khi vay tiền Trung Quốc

Ngoại trưởng Rex Tillerson (Ảnh: Hill)

“Chúng tôi không có ý định ngăn dòng tiền của Trung Quốc vào châu Phi. Điều quan trọng là các quốc gia châu Phi cần cân nhắc kỹ lưỡng về các điều khoản trong các bản thỏa thuận và tránh để mất chủ quyền”, Reuters dẫn lời Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson phát biểu trong cuộc họp báo tại Ethiopia ngày 8/3.

Ngoại trưởng Tillerson cho rằng các khoản đầu tư từ Trung Quốc “không mang lại số lượng công ăn việc làm đáng kể tại địa phương” do các dự án phần lớn sử dụng lao động người Trung Quốc, đồng thời chỉ trích cách Bắc Kinh phân bổ các khoản vay cho chính quyền các nước châu Phi. Theo người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ, nếu chính phủ một nước chấp thuận các khoản vay từ Trung Quốc và sau đó “gặp rắc rối”, nước đó sẽ bị “mất khả năng kiểm soát cơ sở hạ tầng hay nguồn tài nguyên của chính mình do bị vỡ nợ”.

Theo Reuters, Ngoại trưởng Tillerson đang sử dụng chuyến công tác đầu tiên tới châu Phi để tăng cường các liên kết an ninh trong khu vực trong bối cảnh các nước châu Phi đang nghiêng về Trung Quốc để đổi lấy các khoản viện trợ và hợp tác thương mại. Ông Tillerson cũng có thể sẽ tìm cách xoa dịu mối quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và các nước châu Phi sau phát ngôn “quốc gia dơ bẩn” được cho là nhằm vào các nước châu Phi của Tổng thống Donald Trump hồi tháng 1.

Mỹ hiện vẫn là quốc gia viện trợ số một cho châu Phi, trong khi Trung Quốc đã vượt qua Washington để trở thành đối tác thương mại lớn nhất của châu lục này từ năm 2009. Bắc Kinh những năm qua đã rót hàng tỷ USD vào các dự án cơ sở hạ tầng tại châu Phi.

Ngoại trưởng Tillerson đã tới thăm Ethiopia, quốc gia đông dân thứ hai tại châu Phi và là một trong những nước nhận đầu tư lớn nhất từ Trung Quốc, trong đó có tuyến đường sắt tới Djibouti. Ethiopia cũng là nơi đặt trụ sở của Liên minh châu Phi (AU) - công trình do Trung Quốc rót tiền và xây dựng, đồng thời được xem là biểu tượng cho tầm ảnh hưởng của Bắc Kinh tại “lục địa đen”. Ngoài Ethiopia, Kenya năm 2017 cũng khánh thành tuyến đường sắt trị giá 3,2 tỷ USD do Trung Quốc rót vốn.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho rằng việc Ngoại trưởng Tillerson chỉ trích mối quan hệ giữa Trung Quốc và châu Phi là không phù hợp. Trong khi đó, Ngoại trưởng Kenya Monica Juma khẳng định nước này có quan hệ với các đối tác từ khắp nơi trên thế giới vì chính lợi ích và giá trị của Kenya.