Người con của buôn làng miền núi Sông Hinh

Gặp Thượng úy Ksor Y Van khi anh đang cùng đồng đội ngồi bên già làng Oi Mai ở buôn Bưng A, xã Ea Lâm, huyện Sông Hinh, trò chuyện mùa vụ nương rẫy. Y Van tâm sự : “Tôi là người Êđê, sinh trưởng ở buôn Bầu, xã Ea Trol, huyện Sông Hinh. Khi đang học lớp 6 Trường phổ thông dân tộc nội trú huyện Sông Hinh, một lần tình cờ tôi nhìn thấy trinh sát hình sự truy bắt tội phạm bên triền núi, bất chợt ước mơ trở thành chiến sĩ Công an thắp sáng trong tâm tưởng của tôi”.

Cơ duyên chợt đến khi kết thúc năm học, Y Van là một trong số ít học sinh dân tộc thiểu số ở Phú Yên được tuyển chọn vào Trường Văn hóa II Bộ Công an (Tiền Giang) từ năm 2000. Hơn 6 năm học tập văn hóa và sinh hoạt môi trường tập thể, Y Van được cử tuyển vào khoa điều tra hình sự Trường Đại học An ninh nhân dân (TP Hồ Chí Minh).

Thượng úy Kror Y Van trao đổi cùng tác giả tại buôn Bưng A, xã Ea Lâm, huyện Sông Hinh (Phú Yên).

Rời trường năm 2010, Ksor Y Van về lại buôn làng miền núi quê nhà khi được phân nhiệm công tác ở Công an huyện Sông Hinh. Thời điểm đó, những đối tượng phản động lưu vong ở nước ngoài ráo riết móc nối, câu kết với phần tử xấu ở Tây Nguyên tạo dựng vỏ bọc “Tin Lành Đề Ga” lợi dụng tôn giáo và dân tộc để chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, dụ dỗ người nhẹ dạ, cả tin trốn ra nước ngoài; từ bỏ nương rẫy…

Mặc dù thông thạo ngôn ngữ, phong tục tập quán đồng bào Êđê và nắm rõ địa bàn, nhưng khi đảm trách công tác trinh sát an ninh ở các xã phía tây huyện Sông Hinh, Y Van không chỉ vận dụng linh hoạt kiến thức nghiệp vụ đã được đào tạo, mà còn cẩn trọng tìm hiểu, trao đổi kinh nghiệm từ nhiều đồng nghiệp, kết hợp tranh thủ uy tín của già làng để nắm bắt kịp thời những nỗi suy tư, trăn trở của đồng bào và dấu hiệu bất thường về an ninh trật tự ở các buôn làng.

Từ đó Y Van cùng đồng đội tạo thế chủ động triển khai các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh phòng chống âm mưu đen tối của những phần tử xấu, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật sâu rộng đến từng buôn làng, cảm hóa người lầm lỗi, phối hợp các cơ quan chuyên trách khoa học kỹ thuật nông – lâm nghiệp hướng dẫn nông dân chăn nuôi gia súc, gia cầm, trồng lúa nước, cao su, sắn mì, ngô, mía… phòng ngừa dịch bệnh, ô nhiễm môi trường.

Hơn 3 năm qua, trong số hơn 20 đối tượng lầm lỗi ở các xã phía Tây huyện Sông Hinh đã được Thượng úy Ksor Y Van cùng đồng đội phối hợp các tổ chức đoàn thể, xã hội địa phương cảm hóa giáo dục tiến bộ, trong đó có ông Ma Dốch, 45 tuổi và Nay Y Ní, 29 tuổi, trú ở xã Ea Lâm.

Cách đây 12 năm, Ma Dốch bị lôi kéo vào Tin Lành Đề Ga, dẫn dắt Nay Y Ní trốn sang Campuchia nhưng đã bị Công an tỉnh Gia Lai truy bắt. Sau khi thi hành án 2 năm tù, Ma Dốch trở về buôn làng đối mặt gia cảnh khó khăn nên tỏ ra chán nản. Y Van cùng đồng đội kiên trì động viên Ma Dốch tin yêu cuộc sống, nỗ lực mở rộng diện tích trồng cây mía, lúa nước và nuôi bò.

Chỉ sau vài năm, Ma Dốch không chỉ có máy cày xới đất, vận chuyển phân bón, nông sản, đầu tư xây dựng lại căn nhà sàn khang trang và bây giờ đã trở thành tỷ phú. Còn Nay Y Ní cũng được Ksor Y Van phối hợp chính quyền, đoàn thể ở địa phương động viên, giới thiệu vào Trường Đại học Y Tây Nguyên và đã trở thành bác sĩ của Trung tâm Y tế huyện Sông Hinh.

Không dừng lại ở đó, Thượng úy Ksor Y Van cùng đồng đội còn góp phần đẩy lùi một số tập tục lạc hậu. Y Van nhớ lại, cuối tháng 8-2016, sau khi ăn bát canh do Ma Nhưng – trú ở buôn Bai, xã Ea Lâm nấu, người cùng làng là Ma Hoang đau bụng và tự uống thuốc cây rễ thu hái trong rừng nhưng cơn đau vẫn tái diễn. Khi đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên, bác sĩ chẩn đoán ung thư dạ dày, nhưng người thân Ma Hoang cho rằng Ma Nhưng cầm đồ thuốc độc, nên kéo nhau đến nhà Ma Nhưng gây sự nhiều lần, rồi bắt 2 con bò để xẻ thịt cúng thần linh, kêu đòi hành xử theo luật tục.

Trước đó vào tháng 8-2015, trong lúc đang nhảy múa tại cuộc rượu ở buôn Bai, bàn tay Ma Trim tình cờ chạm vào miệng Y Phin. Mấy hôm sau Y Phin lên cơn đau bụng do viêm loét dạ dạy nhưng cha ruột Y Phin là ông Ma Dố cho rằng Ma Trim đã cầm đồ thuốc độc, khiến cho hai bên dòng họ mâu thuẫn gay gắt, thậm chí Ma Dố còn bắt 2 con bò của Ma Trim rồi kêu thầy cúng hành xử theo tập tục lặn nước, người nào ngoi lên khỏi mặt sông trước là kẻ gian ác.

Nhiều ngày đêm Ksor Y Van cùng 2 đồng nghiệp bám trụ buôn làng tìm hiểu vụ việc, thu thập thông tin từ bệnh viện rồi tranh thủ uy tín già làng, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể ở địa phương vận động, giải thích nhiều lần mới giải tỏa nỗi nghi ngờ, mâu thuẫn giữa hai bên.

Thượng tá Võ Chiến Thắng, Trưởng Công an huyện Sông Hinh cho biết, Thượng úy Ksor Y Van là một nhân tố điển hình nổi bật trong phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” và các cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, phong cách và đạo đức Hồ Chí Minh”, “Học tập và thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân”, “Xây dựng phong cách người CAND bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”… Nhiều năm liền Y Van là Chiến sĩ tiến tiến, Chiến sĩ thi đua, được Ban chỉ đạo Tây Nguyên, Giám đốc Công an tỉnh Phú Yên, UBND huyện Sông Hinh trao tặng nhiều bằng khen, giấy khen.